Daarenboven is het meestal ook een behoorlijk dure zaak: zelfs voor een, destijds relatief goedkope set zoals die voor de Zenit/LOMO Biolam-reeks betaalt men al snel enkele honderden Euro's voor een tweedehandsset.
Er zijn enkele condensoren waarbij de afmetingen van de fase-anuli kunnen ingesteld worden, zodat ze kunnen gebruikt worden met objectieven van verschillende merken. Voorbeelden zijn de Leitz Heine - condensor en de Reichert Polyphos. Maar voor die beestjes wordt vlot € 500 en meer geboden. En dan moet je ook nog een statief hebben waar ze in passen of getalenteerd zijn met draai- en freesbank. Voor de meesten, waaronder ik, ondoenbaar.
Wie fasecontrast wil ontkomt sowieso niet aan de aankoop van de fase-objectieven. Daar valt niks te knutselen. Op het niveau van de fase-anulli in de condensor kan men zelf aan de slag gaan, maar dat vind ik nauwelijks zinvol. In deze is, voor mij althans, de bestemming belangrijker dan de reis.
Van een eerlijke en correcte verkoper mag men verwachten dat wat hij aanbiedt, ook beantwoordt aan de beschrijving. Als iets aangeboden wordt als "functionerend", "in goede staat" enz. hoort dat ook zo te zijn.
Als dat niet het geval is, kan men, als de verkoper niet thuis geeft, bezwaar aantekenen, bvb. bij Paypal-kopersbescherming enzo. Dat werkt allemaal niet perfect, maar het is in elk geval iets.
Maar verkopers hebben ook wel vaker de neiging om iets pessimistischer voor te stellen dan het is, en vaker dan men denkt.
Een voorbeeld: dit is een van de twee Zeiss - Winkel fasecontrastcondensoren die ik heb, compatibel met de Zeiss "Ph"-objectieven en met zowel de GFL- en de WL-statieven als met de latere Standard's van de jaren 1970 en 1980.
Cosmetisch ondermaats, niet meer te centreren, wellicht onbruikbaar, inwendige toestand onbekend, in elk geval het eventueel repareren niet meer waard en dus aangeboden voor een prikje, "for spare parts".
Het beeld dat de verkoper ophing was dermate dramatisch dat er niet geboden werd. Ik kocht de condensor voor het openingebod van £ 9,99.
Opzoekingswerk in de oude catalogi en een inspectie van de condensor bracht al meteen wat problemen aan het licht:
- de extra inklaplens met bajonetvatting onderaan de condensor, om die te gebruiken bij lage vergrotingen/N.A.'s, ontbrak
- de "pomphendel" om de frontlens in/weg te klappen ontbrak
- de bovenste afdekplaat van de condensor had en heeft een betrekkelijk diepe en lange deuk: ca 4cm lang, ca. 1mm diep
- centeren van de fase-anuli was mogelijk maar het ging zeer moeizaam, wellicht door verharste smeervetten
- het irisdiafragma van de condensor zat muurvast.
Er waren ook positieve punten:
- de anulus-revolver liep nog betrekkelijk soepel, al "schuurde" er iets
- de drie fase-anuli waren aanwezig
- er was op het eerste zicht nergens delaminatie of schimmel te bespeuren
Een goede kandidaat voor revisie. Sleutelen maar.
Bij demontage kwam al onmiddelijk de oorzaak van twee problemen aan het licht: het schurende geluid bij het verdraaien van de anulus-revolver en de weerbarstigheid bij het centreren van de fase - anuli.
Een ronde knop aan de onder- voorzijde van de condensor dient om de anulus-revolver en dus de fase-anulli te verplaatsen/centreren in een cirkelvormige baan in de X-richting. Het mechanisme bestaat uit de draaiknop met daarin een excentrisch geplaatste opening, met een veer en -zo zou het moeten zijn- een kogeltje dat in de inkepingen in de anulus - revolver moet vallen. Het kogeltje ontbrak.
De opening in de draaiknop, waarin het kogeltje gedrukt wordt, is 3,0 mm diameter. Een zoektocht in de technische tabellen van een kogellagerfabrikant leerde me dat het kogeltje hoogstwaarschijnlijk de standaardmaat van 7/64 inch of 2,778 mm zou moeten hebben. Ik bestelde een zakje, € 5,97/100st, verzending inbegrepen.
90° "ten westen" van de draaiknop is er een hendel die de anulus-revolver en dus de fase-anulli verplaatst/centreert in een cirkelvormige baan in de Y-richting. Daar waren er geen problemen.
Nauwgezette inspectie onthulde verder een lichte delaminatie aan de uiterste rand van de Ph 3 - anulus. Nog niet zorgwekkend, maar wel in de gaten te houden.
Er was ook een lichte waas merkbaar aan de rand van de onderste condensorlens. Wellicht een doublet en eveneens beginnende delaminatie, de typische "Zeiss-ziekte"...
Alle oud en verharst smeervet werd verwijderd met doekjes bevochtigd met wasbenzine.
Omdat er geen informatie beschikbaar is over de destijds door Zeiss - Winkel gebruikte vetten, smeerde ik de condensor spaarzaam met een "multi-purpose" vet: Nye 362HB.
Morgennamiddag begin ik aan wellicht de zwaarste klus: het uitbouwen, demonteren, reinigen, hermonteren en opnieuw inbouwen van het irisdiafragma.
- PC-02 656 keer bekeken
- PC-03 656 keer bekeken
- PC-04 656 keer bekeken
- PC-05 656 keer bekeken
- PC-06 656 keer bekeken
