Exoplaneten en dubbelsterren

[efdee]

Hoe kunnen exoplaneten en dubbelsterren experimenteel onderscheiden worden?

[Michel Uphoff]

Bij spectografische meting van de radiale snelheid (zoals bij Harps): Door de uit de verplaatsingssnelheid van de ster afgeleide massa van het object. Planeten zijn (veel) minder zwaar dan sterren.
Bij waarnemingen door bedekking (zoals bij Kepler): Dan zal er vervolgonderzoek nodig zijn, en dat gebeurt ook altijd. Kepler wijst alleen kandidaten aan. D.m.v. een instrument als Harps wordt daarna de radiale snelheid vastgesteld.
 
Ideaal heeft men na deze twee methoden de diameter (afgeleid van het bedekkingspercentage van de ster) en de massa (afgeleid van de bewegingen van de moederster), en dus de dichtheid. Uit de omloopduur volgt de afstand tot de ster en dus een indicatie van de temperatuur bij de kandidaat. Soms leidt meer informatie a.g.v. spectroscopie en precisieobservatie tot een ruwe indicatie van de samenstelling van de atmosfeer van een exoplaneet.
 
En natuurlijk blijven er dan nog twijfelgevallen over; Bijvoorbeeld bij de objecten die tussen planeten en sterren inzitten zoals bruine dwergen (objecten met meer dan ongeveer 15 Jupitermassa's en minder dan een rode dwergster). Aan de onderkant van de massaschaal van bruine dwergen zit een wat grijs gebied waarbij er discussie kan zijn of het hier al dan niet om een planeet gaat.

[Bladerunner]

Men heeft zelfs met bovengenoemde methoden een paar dubbelster systemen ontdekt (tussen de haast 3000 gevonden ster systemen) met tevens op zijn minst één planeet die vreemde rondjes draait rond de twee sterren. Maar dit zijn doorgaans erg onstabiele systemen m.b.t. een planeet omdat de planeet geregeld uit zijn baan getrokken kan worden door de tweede ster. Maar aangezien ongeveer 50% van alle sterren een dubbelster is en planeetvorming niet uniek blijkt te zijn lijkt het aannemelijk dat er ook een hoop van deze systemen zouden moeten zijn.
Ontdekken is dan extra lastig omdat grote planeten op kleine sterren lijken en het onderscheid op grote afstand zeer moeilijk te zien is.
 
Naast genoemde methoden is er voor het scheiden van twee dicht om elkaar heen draaiende sterren (geen planeet methode dus) ook nog de speckle interferometry. Maar deze methode werkt alleen bij 'redelijk heldere' objecten.