Automutilatie ter bevordering van de groei? Deze boom deed het en was succesvol

[Ger]

^{An artist's impression of a fossil forest. © Credit: Peter Giesen.}


In het Devoon, zo'n 400 tot 360 miljoen jaar geleden en 100 miljoen jaar voordat er überhaupt pas dinosauriërs op aarde verschenen waren er cladoxylopsiden: bomen die op het oog iets van palmbomen weg hadden en zo'n 12 meter lang konden worden. Om te groeien hadden ze een hele bijzondere techniek.

De boom was namelijk hol, voorzien van een wand van strengen die elk hun eigen jaarringen hadden. Jaarlijks werd elke streng dus dikker, en als deze dikker werden, barstten ze open. Dit leidde tot een continue cyclus van zelfvernietiging en zelfreparatie.

En dat niet alleen: gaandeweg werd de boom steeds dikker en zwaarder, waardoor hij inzakte. De boom scheurde dan zijn "skelet" open, stortte in onder zijn eigen gewicht en groeide vervolgens weer door.

 

'Er is voor zo ver we weten geen andere boom in de geschiedenis van het leven die zoiets geks doet', aldus een van de Britse onderzoekers die het fenomeen ontdekte.

 
Gevonden in de Volkskrant

 
Abstract van het artikel van PNAS (engels)

[Benm]

Het is inderdaad wel apart, maar -blijkbaar- in een bepaalde periode een redelijk succesvolle aanpak geweest, anders was er nooit iets van teruggevonden. 

[Ger]

Ja, dat vind ik dus het mooie hieraan: een goed voorbeeld van evolutie waarbij iets gewoon werkt ook al is het heel anders dan we gewend zijn. De boomsoort heeft ook miljoenen jaren overleefd en resten worden teruggevonden over in ieder geval heel Eurazië. Aan het eind van het Devoon werden ze weggeconcurreerd, maar dat is iets wat meer succesvolle soorten is overkomen.

[Benm]

Absoluut, planten zijn onderhevig aan evolutie, en afhankelijk van de omstandigheden zijn aanzienlijke aanpassingen bereikt, zelfs vergeleken met wat we nu een 'normale' plant vinden. 
 
Een van die evoluties is hoe om te gaan met een droge omgeving en verlies van water door verdamping te minimaliseren. In een nat gebied is dat niet nuttig en maakt het fotosynthese mogelijk minder efficent, maar in droge gebieden zie je C4 en CAM planten die een scheiding maken tussen het invangen van licht en de rest van de fotosynthese waar ze door groeien (respectievelijk in plaats in de plant en tijdstip). 
 
Dit zijn overigens geen heel exotische of zeldzame planten, iets als doodgewone mais heeft C4, en ananas CAM. Het is domweg een voordeel ten opzichte van C2/C3 planten in een omgeving waar water schaars is maar licht juist veel aanwezig is.