Zitten is slecht voor je hersenen - niet alleen voor je metabolisme of hart

[Jorim]

c3dt5-bike-desk-pedal 2744 keer bekeken

In een (voor)studie door UCLA-onderzoekers onder middelbare en oudere volwassenen is te veel zitten gekoppeld aan veranderingen in een deel van de hersenen dat cruciaal is voor het geheugen.


Studies tonen aan dat te veel zitten, net als roken, het risico op hartaandoeningen, diabetes en vroegtijdige sterfte verhoogt. Onderzoekers aan de UCLA wilden zien hoe zittend gedrag de gezondheid van de hersenen beïnvloedt, met name gebieden in de hersenen die van cruciaal belang zijn voor de geheugenvorming.


De onderzoekers wierven 35 mensen van 45 tot 75 jaar oud en vroegen naar hun fysieke activiteitsniveaus en het gemiddelde aantal uren dat ze de voorgaande week zittend hadden doorgebracht. Elke persoon onderging een hoge resolutie MRI-scan die een gedetailleerd beeld geeft van de mediale temporale kwab (MTL), een hersengebied dat betrokken is bij de vorming van nieuwe herinneringen.


De onderzoekers ontdekten dat zittend gedrag een significante voorspeller is van het dunner worden van de MTL en dat fysieke activiteit, zelfs op hoge niveaus, onvoldoende is om de schadelijke effecten van langdurig zitten te compenseren.


Deze studie bewijst nog niet dat te veel zitten leidt tot dunnere hersenstructuren, maar dat meer uren zitten kan worden geassocieerd met dunnere regio's. Daarnaast concentreerden de onderzoekers zich op de uren die ze besteedden aan zitten, maar ze vroegen de deelnemers niet of ze tijdens deze periode pauzeerden of werkten.


De onderzoekers hopen een groep mensen voor een langere periode te volgen om te bepalen of zitten de oorzaak is van het dunner worden en welke rol geslacht, ras en gewicht kunnen spelen in de gezondheid van de hersenen met betrekking tot zitten.


MTL-verdunning kan een voorbode zijn van cognitieve achteruitgang en dementie bij middelbare en oudere volwassenen. Het verminderen van zittend gedrag kan een mogelijk doel zijn voor interventies die zijn ontworpen om de gezondheid van de hersenen te verbeteren bij mensen met een verhoogd risico op de ziekte van Alzheimer, aldus de onderzoekers.

 

Bron: PLOS via ScienceDaily

[Jorim]

Wij hebben in hoogte verstelbare bureau's op kantoor zodat je ook staand kan werken. Ik moet me er al aardig toe zetten om dat zo nu en dan te doen, maar de 'hometrainers' die we nu ook hebben staan (zoals op bovenstaande plaatje) lijken me nog onpraktischer. Ik kan, volgens mij, gewoon niet lekker werken en nadenken op die manier.
 
Ik zou wel graag wandelend vergaderen, zonder presentatie, whiteboard en 'notulen' wellicht wat onpraktisch, maar voor brainstorm-sessies ideaal...
 
Wat zijn jullie ervaringen hiermee?

[Benm]

Wel weer jammer dat het een indirecte conclusie is. 
 
Blijkbaar zorgt zittend werk voor een fysieke verandering in de hersenen die op zijn beurt weer gerelateerd is aan een afname in prestaties van de hersenen. 
 
Ik vermoed dat men dit zo gedaan heeft omdat het niet anders kon: vind maar eens groepen met vergelijkbare intelligentie waarvan ongeveer de helft zittend werk gaat doen, en de andere helft niet. 
 
De vraag is vervolgens in welke name zittend werk een daling van intelligentie teweeg brengt, bijvoorbeeld gemeten naar prestaties op een IQ test. Als je geen vergelijkbare groepen hebt is dat nogal lastig: wellicht heb je een cohort zittende werknemers dat begon op een gemiddelde van zeg 115 en uitkomt op 113 na 20 jaar werk, en een ander cohort dat begon met 95 en op 95 bleef. 
 
Populair-wetenschappelijk gaat men dan schrijven dat je 'dommer wordt door te zitten', maar praktisch gezien is dat zittende cohort nog wel 18 punten beter af na 20 jaar. 

[physicalattraction]

Niet eens "afname in prestaties van de hersenen", maar een regio die gebruikt wordt bij het aanmaken van herinneringen die dunner wordt. Verder vind ik een sample size van 35 erg klein.
 
Aan de andere kant wel indrukwekkend als ze inderdaad significant een fysiek verschil in hersenen per week hebben kunnen meten die ze hebben kunnen correleren aan de hoeveelheid uren die de persoon de afgelopen week gezeten heeft. Ik vraag me echt af hoe ze dat gemeten hebben. Ik zit bijvoorbeeld ongeveer elke week evenveel, en ik vermoed dat de meeste mensen weinig variatie in de hoeveelheid uren hebben die ze zitten. Als er dan al variatie in zit, dan zal dat bijvoorbeeld door een vakantie kunnen komen, maar dan lijken me de hoeveelheid uren zitten van ondergeschikt belang t.o.v. andere psychische aspecten. Hoe hebben ze hiervoor gecorrigeerd? Ik heb even de links gevolgd, maar dat is alleen maar een verhaal over het onderzoek, niet het onderzoek zelf. Is de methode ergens publiekelijk beschikbaar?

[Benm]

Dat lijken me zeer valide vragen, en het betreft voor zover ik kan zien inderdaad een proef met slechts 35 proefpersonen. 
 
Met dergelijk kleine groepen moet je echt wel kijken naar andere factoren die ze wellicht ook gemeen hebben ongeacht of ze zittend of staand werken. Dat kan van alles zijn, van voedsel tot relaties tot domweg hoe ze naar hun werk reizen. 

[Bladerunner]

Tja, met maar 35 mensen is dit natuurlijk helemaal niet representatief. Dus waar hebben ze het over?
 
Heel veel werk doe je zittend vooral ook omdat ook al heb je in principe een beroep met veel beweging (zoals zorgpersoneel) je door de overdadige administratie ook uren achter een computer zit terwijl mensen die uit hoofde van hun functie altijd zittend werk doen achter een computer dit juist niet staande kunnen doen omdat je dan spierklachten krijgt. Voor die laatste groep houdt dit onderzoek zelfs als er 100.000 deelnemers waren geen boodschap in want wie gaat er nu van baan veranderen om die reden?
 
Vroeger zat men minder dan nu en dat komt vooral door de computer. Ga maar na: Als je vroeger op kantoor iets moest kopiëren, foto's afdrukken, post ophalen dan liep je naar een andere locatie op je kantoor maar nu kan dit allemaal vanaf één en het zelfde apparaat waar je nog net geen bakkie koffie uit kan halen.
Dus als dit onderzoek klopt dan zijn we nu inmiddels allemaal al dommer dan een paar generaties terug. En dat klopt maar om een andere reden; namelijk onze grote 'afhankelijkheid' van internet en apparaten zoals een rekenmachientje/smartphone. Ik heb een goed geheugen maar sinds het verdwijnen van de telefoonklapper weet ik geen enkel telefoonnummer (behalve die van mijzelf) uit mijn hoofd. Dat was vroeger dus anders.

[Zeilmaatje]

Een rammelend onderzoek... De groep is veel te klein: n=35. De nulmeting in onbetrouwbaar omdat er maar éen week wordt teruggekeken. Daarnaast zijn de conclusies nogal tegenstrijdig:
 
"De onderzoekers ontdekten dat zittend gedrag een significante voorspeller is van het dunner worden van de MTL   " en
"Deze studie bewijst nog niet dat te veel zitten leidt tot dunnere hersenstructuren, ".
 
Doorhalen wat ongewenst is....
 
Beter is een cohortstudie van, zeg, 5 jaar met elk half jaar een controle. Omdat dit slechts een geheugenonderzoek betreft, hadden ook de grootte van de hyppocampus en de amygdala moeten
worden gemeten. 
 
De groep die je onderzoekt kun je heel gemakkelijk vinden onder machinisten en conducteurs.
Maak dan een selecte groep. Gewicht, leeftijd, M/V, aantal zit/loopuren, voeding, langdurig  medicijngebruik, geheugentests. Na afloop mortaliteit onder zittenden en lopenden.
Bij nulmeting MRI + genoemde (of meer) variabelen. 
 
Nog beter zou zijn een totaal cognitief onderzoek door een neuropsychologische test + variabelen.
Deze opzet lijkt mij een meer betrouwbare conclusie te geven dan bovenstaand...(pfff)
 
(Is dit door een Peer review gekomen?? Onbegrijpelijk....).

[Beresteyn]

Wat een vuilspuiterij in de vorige twee reacties over een net geschreven en zeer bescheiden artikel. Het zou een hoop schelen als het artikel, of in ieder geval de discussie, bekeken zou worden voordat er onjuistheden opgeschreven worden. De auteurs geven regelmatig aan dat ze vrijwel geen significante resultaten hebben kunnen vinden; met uitzondering van een correlatie tussen de hoeveelheid tijd sedentair gedrag en de dikte van de MTL. Vervolgens geven ze aan dat dit mogelijk klinisch relevant kan zijn en dat dergelijk gedrag mogelijk een rol kan spelen in de ontwikkeling van Alzheimer. Ze geven ook aan dat de gebruikte testmethode gebreken heeft en dat er ook toevallige correlaties kunnen zijn ontstaan zonder dat die relevant hoeven te zijn. Opnieuw en aanvullende testen doen zijn noodzakelijk om er iets zinnigs over te kunnen zeggen. En wat betreft de grootte van de groep is 35 relatief klein, daarvoor moet in een vervolgonderzoek meerdere deelnemers gezocht worden. In een vervolgonderzoek zal er ook gekeken moeten worden naar andere determinanten, zoals dieet en neuroplastische factoren. Tenslotte wordt er op het eind letterlijk benoemd dat deze studie geen causaliteit heeft onderzocht, maar slechts correlaties. 
 
Met andere woorden, de onderzoekers geven heel duidelijk aan wat ze onderzocht hebben en welk resultaat ze waargenomen hebben. Ze verklaren de potentiële klinische relevantie en doen ruimschoots aanbevelingen voor een uitgebreid, gedetailleerd, longitudinaal vervolgonderzoek. De impact is groot, aangezien we te maken hebben (en gaan krijgen) met vergrijzing en er evident sprake is van een toename van sedentair gedrag en daarmee een mogelijke toename aan risicofactoren voor ziektes zoals Alzheimer. De grootte van de groep moet uiteraard (flink) groter om bijvoorbeeld significante verschillen tussen alle gemeten determinanten zichtbaar te kunnen maken. Desalniettemin wil ik er graag op wijzen dat er regelmatig gebruik wordt gemaakt van zeer kleine groepen (n = 5-25), ook in toonaangevende journals. Dit gebeurt met name in exploratieve onderzoeken, maar ook bijvoorbeeld in clinical trials. Het doel is om inzicht te krijgen in het onderwerp en de problematiek en om op basis van die data een hypothese op te stellen. Vervolgens kun je verklarend onderzoek gaan doen en causaliteit testen om daadwerkelijk tastbare feiten vast te stellen. Bovendien beginnen alle grote ontdekkingen met verkennend onderzoek in kleine sample sizes als er te weinig kennis over het betreffende onderwerp is. Met name in de geneeskunde, want daar werk je met mensen. Keep that in mind.

[Benm]

De groep die je onderzoekt kun je heel gemakkelijk vinden onder machinisten en conducteurs.

 
Dat is alweer iets waar ik enorme andere factoren in zie: machinisten zitten op hun kont, in hetzelfde voertuig waar conducteurs lopen/staan, maar worden niet continu uitgekafferd, bedreigd of zelfs mishandel door passagiers die al dan niet expres geen geldig vervoersbewijs hebben. 
 
Overigens treft m.i. sciencedaily hier een stuk meer blaam dan de onderzoekers, die inderdaad terughoudend zijn met conclusies, niet zomaar met causaliteit strooien, maar vooral suggereren dat er -mogelijk- iets is en daarom grootschaliger onderzoek aanbevelen. 
 
Bovendien heb je veel grotere sample sizes nodig om andere factoren uit te sluiten: Bij slechts 35 mensen heb je goed kans dat er toevallig 2 of 3 in de zittende categorie vallen die buiten het werk om ook ander gedrag vertonen. Andere factoren hebben ze wel geprobeerd aan te wijzen, maar met 35 personen wordt dat wel een heel dun onderbouwd verhaal. Zeker als je gaat kijken naar zaken als mortaliteit: Als er toevallig 1 persoon uit de zittende groep omkomt door een ongeval of iets dergelijks verliest diegene acuut pakweg 40 levensjaren. Op een groep van slechts 17/18 is dat gemiddeld al dik twee jaar, naar mijn idee een aanzielijk groter effect dan zitten of staan zou hebben. 

[physicalattraction]

Met andere woorden, de onderzoekers geven heel duidelijk aan wat ze onderzocht hebben en welk resultaat ze waargenomen hebben. 

 
En dat is precies waar ik erg benieuwd naar ben! Ik vraag me zeer af hoe ze dit gemeten hebben. Zonder het gelezen te hebben ben ik nogal skeptisch dat dit goed gedaan is. Weet jij waar ik het artikel, of op zijn minst de experimentele methode, zou kunnen lezen?

[Ger]

Wij hebben in hoogte verstelbare bureau's op kantoor zodat je ook staand kan werken. Ik moet me er al aardig toe zetten om dat zo nu en dan te doen, maar de 'hometrainers' die we nu ook hebben staan (zoals op bovenstaande plaatje) lijken me nog onpraktischer. Ik kan, volgens mij, gewoon niet lekker werken en nadenken op die manier.
 
Ik zou wel graag wandelend vergaderen, zonder presentatie, whiteboard en 'notulen' wellicht wat onpraktisch, maar voor brainstorm-sessies ideaal...
 
Wat zijn jullie ervaringen hiermee?

Ik zit altijd tijdens mijn productieve uren, verreweg het gros van de dag. Maar wel vrijwel altijd tijdens de lunch een rondje lopen met collega's, desnoods met paraplu. Fietsen naar het werk en terug geeft totaal al 3 langere momenten van beweging op een dag. Sommige overleggen doen we ook wandelend, maar dat is sporadisch omdat je vaak toch ook een aantal dingen nodig hebt op papier en/of scherm. Bij overleggen op kantoor ben ik wel vrij beweeglijk; ik loop rustig eens naar het databasemodel, wijs iets aan op het scherm en loop naar het whiteboard om iets te schetsen.
 
En zorgen dat je genoeg koffie haalt zodat je in de loop van de dag genoeg naar het toilet moet.

[Beresteyn]

 
En dat is precies waar ik erg benieuwd naar ben! Ik vraag me zeer af hoe ze dit gemeten hebben. Zonder het gelezen te hebben ben ik nogal skeptisch dat dit goed gedaan is. Weet jij waar ik het artikel, of op zijn minst de experimentele methode, zou kunnen lezen?

 
Ik doelde specifiek op de verschillende determinanten en onderlinge relaties, maar ik vermoed dat jij de 'zittijd' (het 'sedentair' gedrag) bedoelt?! Daarvan zeggen ze het volgende in de methode sectie:
 

Assessment of physical activity levels and time spent sitting

Level of physical activity and time spent sitting were determined using the self-reported International Physical Activity Questionnaire modified for older adults (IPAQ-E), which is validated for use in non-demented middle-aged and older adults [33–35].The IPAQ-E consists of 4 sets of questions assessing walking, moderate physical activities, vigorous physical activities, and average time spent sitting per day. Total physical activity is quantified by weighting each type of activity by its energy requirements defined in metabolic equivalent units (METs) to yield a score in MET-minutes per week. For the current analyses, physical activity was examined both as a continuous variable and as a categorical variable: participants were dichotomized into either “lower” or “higher” activity groups based on a standard metabolic equivalent (MET) cutoff of 1500 MET-minutes per week. This cutoff was chosen as a mid-point between no activity (0 METs) and high activity (3000 METs), as defined on the IPAQ website (www.ipaq.ki.se). Sitting data from the IPAQ-E was reported as average number of hours spent sitting per weekday over the past week. Weekend days were not included as prior work has shown lower accuracy of self-reported sitting for weekend days [36]. 


Source: Siddarth et al. (2018). Sedentary behavior associated with reduced medial temporal lobe thickness in middle-ages and older adults. PLoS ONE, 13(4): e0195549.

 
Zover ik hieruit begrijp, werd die tijd dus bepaalt aan de hand van een vragenlijst die de participanten zelf moesten bijhouden en invullen. Die methode is blijkbaar gevalideerd, maar je moet daar altijd rekening houden met onjuiste informatie (denk aan te veel of juist te weinig tijd opschrijven). Ik vermoed dat ze daar wel voor gecorrigeerd hebben in de statistiek, maar dat durf ik niet met zekerheid te zeggen. Vervolgens hebben ze dus onder andere naar de dikte van de MTL gekeken met behulp van MRI scans. En daaruit volgde blijkbaar een statistisch significante correlatie. 

[physicalattraction]

Ik heb het artikel hier openbaar gevonden.

 

Ik moet zeggen dat de methodes mij boven de pet gaan, ik ben hier geen expert in. Het blijkt dat ze twee statistische methodes gebruikt hebben om een correlatie te bepalen, met als variabelen zittijd per week en fysieke activiteit per week. Dit is hun conclusie:

 

The results of the fully adjusted model (including age, sex, BMI and education as covariates) with sitting time and physical activity as predictors of total MTL thickness indicate that the only predictor that approached significance was time spent sitting (β = -0.02, p = .07); as with the reduced model, physical activity was not significant (β = 0.01, p = .8). Further, the whole brain voxel-based structural analyses found no regions of significant differences by physical activity levels or time spent sitting.

Het antwoord op de vragen die ik had over correcties voor andere oorzaken dan zittijd die ook variëren wanneer zittijd significant afwijkt is: dat is niet onderzocht.

[Beresteyn]

Het antwoord op de vragen die ik had over correcties voor andere oorzaken dan zittijd die ook variëren wanneer zittijd significant afwijkt is: dat is niet onderzocht.

 
Maar dan heb je over causaliteit, terwijl ze dat nadrukkelijk niet hebben onderzocht. Daarvan zeggen ze ook het volgende:
 

Finally, this analysis was cross-sectional and therefore causation cannot be assessed. A longitudinal assessment is important to allow for some conclusions regarding causation and/or time course of observed changes.

[Bladerunner]

Wat een vuilspuiterij in de vorige twee reacties over een net geschreven en zeer bescheiden artikel.

Hoezo vuilspuiterij? In mijn reactie heb ik het nauwelijks over de geloofwaardigheid of de methode van het onderzoek zelf. Ik noem enkele zaken op die er voor zorgen dat we tegenwoordig vaker zittend werk doen. Zouden we nu net zo vaak bewegen/lopen als vroeger door het ontbreken van allerlei 'handige' devices dan was dit onderzoek niet nodig geweest.