Genen bepalen nog meer of je een ochtend- of avondmens bent

[Jorim]

I-Dont-Do-Mornings1 33193 keer bekeken

Aankomend weekend is het weer zover: zomertijd. Voor avondmensen niet de prettigste tijd van het jaar qua nachtrust. ‘Eerder’ op moeten, maar weinig eerder naar bed gaan omdat het ‘langer’ licht is. Wel of niet afschaffen en dan zomertijd of wintertijd afschaffen zijn momenteel lopende discussies op Europees en nationaal niveau.
 
Ondertussen hebben wetenschappers, naast de 24 reeds bekende genen, 351 genetische factoren geïdentificeerd die bepalen of je een ochtend- of avondmens bent.
 
Om tot deze conclusie te komen zijn de genen van 697.828 personen onderzocht. Een enorm aantal dat tot stand is gekomen door samenwerking tussen verschillende universiteiten, DNA-databanken en onderzoeksinstituten, waaronder het The Netherlands eScience Center. De studie is recentelijk gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.
 
Hoe komt het dat sommige mensen 's avonds actiever zijn, of juist 's ochtends het meest productief zijn? Volgens wetenschapper Michael Weedon - de hoofdauteur van het artikel - komt dat onder meer door de manier waarop je biologische klok is ingesteld. En dat is weer afhankelijk van al die verschillende genetische factoren. De genen die je biologische klok beïnvloeden zouden volgens de studie ook invloed hebben op je hersenen, en op het retina-weefsel in je ogen.
 
“De cycli van onze biologische klok duren iets langer dan de 24 uur die in een dag zit, waardoor je hersenen zichzelf steeds moeten resetten om gelijk te lopen met de cyclus van de aarde”, legt Weedon uit in de studie. De effectiviteit van deze ‘resetfunctie’ zou volgens de nieuwe resultaten onder meer afhankelijk zijn van je oogweefsel, dat gebruik maakt van licht om tot de juiste biologische tijd te komen. De effectiviteit van dit weefsel wordt bepaald door genetische factoren. ”Het retina-weefsel van ochtendmensen kan beter licht detecteren en hiermee effectiever en eerder de biologische klok resetten.”
 
Overigens heeft het merendeel van de mensen geen hele specifieke voorkeur voor de avond, of voor de ochtend.
 
Bron: Nature Communications via AD.nl

[Benm]

Het is wel interessant dat men het nadelig noemt voor avondmensen. 
 
Ik ben uitgesproken avondmens en heb een voorkeur voor de zomertijd, liefst het hele jaar lang. Eigenlijk vooral wanneer het nu wintertijd is en de zon in december ergens om half vijf al onder de horizon zakt. 
 
Overigens heb ik het idee dat het concept dat het hoogste punt het midden van de dag zou moeten zijn gewoon helemaal niet klopt: Kantooruren zijn vaak van 9 tot 18, met 13:30 in het midden. Tijdens de zomertijd klopt dat aardig, tijdens de wintertijd absoluut niet. Als je kijkt naar andere dingen ligt dat middelpunt nog een stuk verder van 12 uur af, bijvoorbeeld maximale openingstijden voor winkels die van 06:00 tot 22:00 zijn, met het midden om 14:00. Veel winkels die lang open zijn maar niet helemaal het maximum kiezen voor 7-22 of 8-21 of iets degelijks, allemaal met het midden ver na 12 uur.

[Marco Maxwell]

De zon staat in Nederland niet om 12:oo op z'n hoogst, maar om 13:41 uur (Oog in Al, Utrecht, zomertijd).

Dat lijkt toch behoorlijk nauwkeurig het midden van de "leefdag".

[Benm]

Inderdaad, gedurende de zomertijd komt het nog het meest overeen met het midden van de "leefdag". 
 
Het schijnt de intentie te zijn om winter/zomertijd af te gaan schaffen in de EU, en er moet dat een keuze gemaakt worden voor tijdzone. Er is een bevraging onder de bevolking gedaan, die overigens vooral door duitsers is ingevuld, waarbij wel een voorkeur voor de permanente zomertijd gevonden werd. 
 
Ik vermoed dat nederland allleen al om economische redenen dezelfde tijdzone wil aanhouden als duitsland, en dat we na het afschaffen van de tijdswisselingen dus permanent in UTC+2 terecht komen. Het enige west-europese continentale land dat een afwijkende tijdzone heeft is portugal (gelijk met GB). De lijn met UTC +3 (in de zomer) loopt zo'n beetje van finland tot griekenland. In de zomer heb je nu wel de interessante situatie dat cairo en amsterdam dezelfde tijd hebben, ook al ligt cairo veel oostelijker. In de winter scheelt het wel een uur gezien egypte niet aan winter of zomertijd doet - vrij logisch gezien de zuidelijke ligging. 

[Xilvo]

@Marco Maxwell
 
Gemiddeld waar. Maar dat hoogste punt schommelt gedurende het jaar om dat gemiddelde wegens ellipticiteit van de aardbaan en tilt van de aardas.
Kan ruim een kwartier schelen.

[Benm]

Inderdaad, dat effect komt er ook nog bij, en is best merkbaar in "de donkere dagen voor kerst" waarbij de zonsondergang relatief langzaam steeds vroeger wordt tot ca 20 december en daarna relatief snel later wordt in de loop van januari. Als wel UTC+2 aanhouden valt dat een uur later - gunstig gezien dan de avondspits nog bij daglicht of bruikbare schemer gereden kan worden. 

[Xilvo]

Sterker, het vroegste punt van de zonsondergang ligt rond 13 december, het laatste punt van zonsopkomst begin januari.

[Benm]

Zo ongeveer wel inderdaad, maar de dag-tot-dag variatie in dat deel van het jaar is minimaal, en het weer vaak zo slecht dat je het ondergaan van de zon niet echt kunt zien (uiteraard wel astronomisch berekenen op seconden nauwkeurig). Het scheelt niet meer dan een paar minuten in de middelste weken van december, terwijl het midden-eind januari met minuten per dag opschuift. 
 
Wat wel bijzonder is dat op plaatsen die dicht op de evenaar liggen dit schuiven van het astronomisch midden van de dag/nacht een groter effect heeft dan dat van de seizoenen. In pakweg singapore verschilt de lengte van de dag gedurende het jaar niet meer dan een minuut of 10, maar het moment van zonsondergang bijna een half uur.