Draaiend ei in koekenpan

[Professor Puntje]

Goed - laten we om de gedachten te bepalen het impulsmoment van de halter ten opzichte van het middelpunt van de draaischijf Z bekijken. Aan het begin is alles in rust, dus dan is het impulsmoment van de halter nul. Nu brengen we de draaischijf in beweging, en dan zal het draaipunt van de halter langs een cirkelbaan gaan bewegen. Laten we verder aannemen dat de halter niet om zijn as gaan draaien. Is het impulsmoment van de halter ten opzichte van Z door die beweging langs een cirkelbaan dan toegenomen?

[Xilvo]

Ja.
De halter heeft massa m, heeft nu een snelheid v = r.ω loodrecht op de straal (afstand tot z) r.
L = m.v.r

[Professor Puntje]

Mijn oorspronkelijke idee was dat het impulsmoment van de halter constant moet blijven omdat er geen koppel op de halter kan worden uitgeoefend. In dat geval zou de halter ter compensatie van de cirkelbeweging in tegengestelde richting van de schijf moeten gaan draaien. Maar door deze meer precieze beschouwing waarbij ik een duidelijk punt heb gekozen ten opzichte waarvan het impulsmoment wordt berekend zie ik nu in dat er ten opzichte van Z wel een moment op het draaipunt van de halter kan worden uitgeoefend. Dat moment zet het draaipunt van de halter in beweging, en het totale impulsmoment van de halter hoeft dus ook niet nul te blijven.

[Xilvo]

En dan zijn we weer terug bij de oorspronkelijke vraag: Waarom gaat het ei draaien.
 
Ik kan wel een beweging bedenken waardoor dat gebeurt, een 'wiebel' waardoor het ene deel van het ei wat meer wrijving met de pan heeft dan het andere (doordat het ene deel van de pan een versnelling omhoog heeft en het andere deel een versnelling omlaag).
 
Als dat net samenvalt met een zijwaartse beweging van de pan kan dat het ei aan het draaien brengen.
Maar een voor de hand liggende beweging (zoals de pan een helling van je af geven als je 'm vlakbij je houdt en een helling naar je toe als je 'm verder van je af houdt, mutatis mutandis voor links en rechts) werkt niet, voor zover ik zie.
 
Als wisselende kracht door wisselende verticale versnelling het enige mechanisme is (wie weet nog iets anders?), dan moet een ander soort 'wiebel' wel de verklaring zijn voor wat we zien gebeuren.

[Rik Speybrouck]

het is niet de bedoeling om weer een scheldpartij op  te starten maar ik vindt de uitleg op de video nog altijd plausibel hoor In die video zijn het balletjes akkoord. Maar je zou  die balletjes  kleiner en kleiner kunnen laten worden inzoverre je op de duur ergens een homogene massa bekomt die ook zorgt voor die tegengestelde draairichting.

[Professor Puntje]

@ Xilvo
 
Inderdaad - een frisse start voor de theorievorming. Wel zou de verklaring een stuk lastiger worden als de draaibeweging van het ei door wiebelbewegingen van de pan wordt veroorzaakt. Die zijn immers per kok verschillend...

[Xilvo]

@Rik Speybrouck
"het is niet de bedoeling om weer een scheldpartij op  te starten" Prima, laten we het prettig houden en proberen plezierig met elkaar om te gaan.
Tenslotte zitten we hier allemaal voor ons plezier en om van elkaar wat op te steken.
 
En die video is ook prima maar ik zie een aaneengesloten plak als een gebakken ei toch niet als een verzameling losse balletjes.
Het verschil is in ieder geval wel zo groot dat je die uitleg niet zonder meer op een gebakken ei kunt toepassen.
 
@PP (als ik zo familiair mag zijn   ):
 
Eerder deze middag weer in de weer geweest met een 'kunstei', om te zien of ik zelf een aantoonbare wiebel aanbracht.
Dat ik de pan niet voortdurend perfect vlak hield was wel te zien, een patroon herkennen was vrijwel onmogelijk. Misschien zou filmen en vertraagd afspelen een oplossing kunnen geven maar zover ben ik niet gegaan.
 
Verder ging het ei meestal in tegengestelde richting draaien, maar soms ook in dezelfde richting als de pan. Indien een wiebel de verklaring is, dan wiebel ik zeker niet consistent...

[OOOVincentOOO]

Hallo,
 
De video vind ik ook nog steeds interessant maar ik kan het niet direct linken aan het ei.
 
Afgelopen dagen toen de topic op pauze was een testje gedaan:

1. Pan genomen met laagje water.
2. Dop van spuitbus genomen. Dop omgekeerd laten drijven in laagje water.
3. Met de pan bewogen volgens gehanteerde methode zoals beschreven door Puntje en in Video.
4. Zowel warm (formnuis) als koud getest.

Uitkomst:

• De dop gaat draaien, mee met de beweging van de pan (niet tegengesteld). Dus geen alternative model voorhanden voor het tegendraaiende eitje.

 
Vragen/Ideen:

1. Misschien kan iemand verifieren of zij hetzelfde observeren?
2. Anders dan mijn pan met relatief ruim water: Mijn intuitie denkt te weten dat de olie/boter stationair blijft dus niet in beweging komt door beweging pan (hoe heet dat allemaal? oppervlakte energie en spanning, adhesive).
3. Misschien ondertussen onder het eitje: op een paar plekken in contact is met olie en andere plekken niet (microscopisch).

Groeten,
 
Vince

[Rik Speybrouck]

@Rik Speybrouck
"het is niet de bedoeling om weer een scheldpartij op  te starten" Prima, laten we het prettig houden en proberen plezierig met elkaar om te gaan.
Tenslotte zitten we hier allemaal voor ons plezier en om van elkaar wat op te steken.
 
En die video is ook prima maar ik zie een aaneengesloten plak als een gebakken ei toch niet als een verzameling losse balletjes.
Het verschil is in ieder geval wel zo groot dat je die uitleg niet zonder meer op een gebakken ei kunt toepassen.
 
@PP (als ik zo familiair mag zijn   ):
 
Eerder deze middag weer in de weer geweest met een 'kunstei', om te zien of ik zelf een aantoonbare wiebel aanbracht.
Dat ik de pan niet voortdurend perfect vlak hield was wel te zien, een patroon herkennen was vrijwel onmogelijk. Misschien zou filmen en vertraagd afspelen een oplossing kunnen geven maar zover ben ik niet gegaan.
 
Verder ging het ei meestal in tegengestelde richting draaien, maar soms ook in dezelfde richting als de pan. Indien een wiebel de verklaring is, dan wiebel ik zeker niet consistent...

ik had de proef gewoon gedaan met de schijf van een doos , eerst draaien zonder wand te raken daarna vlugger tot ze tegen de wand sloeg en draait ze in dezelfde richting terwijl in het begin de as niet draait. Het ei is in het begin nog wel een vloeibare massa toch. En stel je voor je giet het ei uit in de pan zonder randen te raken  dan zal er volgens mij een uitloop zijn naar de buitenkant die iets dunner is dan de het centrum die dan weer vlugger gaan hard worden om zo laat het ons een natuurlijke wand te gaan vormen

[Xilvo]

Het ei is in het begin nog wel een vloeibare massa toch. 

 
Ongetwijfeld maar dan zal het m.i. nog niet als één geheel over de bodem van de pan glijden. Maar daar moet Professor Puntje maar antwoord op geven, die heeft het met een echt ei gedaan.
 
Ik kan alleen maar vertellen wat ik zie gebeuren met dat kookei, waarbij ik er voor zorgde dat het de wand niet raakte.

[Professor Puntje]

De video is inderdaad verrassend maar ook mij is niet duidelijk hoe dat op het bakkende ei is toe te passen.

[Xilvo]

1. Misschien ondertussen onder het eitje: op een paar plekken in contact is met olie en andere plekken niet (microscopisch).

 
Ik zie (nog?) niet in hoe dat het ei aan het draaien kan brengen.
 
Edit: Misschien zit daar inderdaad toch wat in.

[Rik Speybrouck]

 
Ongetwijfeld maar dan zal het m.i. nog niet als één geheel over de bodem van de pan glijden. Maar daar moet Professor Puntje maar antwoord op geven, die heeft het met een echt ei gedaan.
 
  een kookei is dat zo een dingetje dat afloopt na een zeker aantal minuten, das toch geen schijf zoals een uitgegoten roerei

[Professor Puntje]

Ongetwijfeld maar dan zal het m.i. nog niet als één geheel over de bodem van de pan glijden. Maar daar moet Professor Puntje maar antwoord op geven, die heeft het met een echt ei gedaan.

 
Het belangrijkste is naar mijn ervaring om te voorkomen dat het ei aan de pan vast bakt, wat het eerste aan de randen pleegt te gebeuren. Voorzichtig met een spatel langs en onder de randen van het ei bewegen voorkomt het vastbakken. Zodra de onderkant van het ei eenmaal voldoende stevigheid heeft, kun je verder door het draaien van de pan ook het ei laten draaien. Op die manier krijgt het ei geen kans meer om nog ergens aan de pan vast te bakken.

[Xilvo]

Nee, met kookei bedoel ik zo'n half ei met platte onderkant dat je samen met de eieren in het pannetje doet.
Het verkleurt als het warm wordt en zo zie je hoe ver de eieren zijn.