consument schreef:
Ik bezit een Gamma-Scout stralingsmeter om alfa, beta en gamma straling te meten. Deze heeft hiervoor 3 standen - voor het meten van:
1 beta+gamma straling
2 gamma straling
3 alfa+beta+gamma straling
Ik meet hieronder in stand 3.
Binnenshuis meet ik ongeveer 0,5 micro sievert alfa straling per uur
Buiten in de schaduw 2,0 micro sievert alfa straling per uur
Op de zon gericht ongeveer 500 micro sievert alfa straling per uur
Het apparaat heeft een knoopcel en staat constant aan (kan niet anders) en ik heb het al een paar jaar. Daarom weet ik niet of de gemeten waarden nog kloppen of dat de knoopcel aan het leeg raken is.
Mijn vragen zijn:
- Is er buitenshuis zoveel meer alfa straling dan binnen?
- Zendt de zon echt zoveel alfa straling uit?
De betreffende stralingsmeter is ongeschikt als nauwkeurige stralingsmeter, en zeker ongeschikt als alfastralingsmeter. Een stralingsmeter die het stralingsniveau van alfastraling in microsievert per uur (µSv/h) weergeeft is een waardeloos apparaat. De eenheid sievert is in de stralingsbescherming geïntroduceerd omdat de fysische grootheid geabsorbeerde dosis (eenheid J/kg of Gy) onvoldoende informatie geeft over de risico's van stralingsblootstelling. Het effect van een stralingsblootstelling is o.a. afhankelijk van de stralingssoort, het dosistempo, het blootgestelde orgaan of weefsel, de leeftijd, het geslacht etc. Deze factoren zullen verdisconteerd moeten worden in de grootheden die kunnen dienen als maat voor de beoordeling van de blootstellingsrisico's. De eenheid van de betreffende grootheden heeft men de naam sievert gegeven. Aangezien alfastraling niet eens door de opperhuid heen komt, zorgt alfastraling dus niet voor stralingsschade bij uitwendige blootstelling en is het risico dus 0. Het is dan ook zinloos om het dosistempo van alfastraling in µSv/h weer te geven.
Om alfastraling te kunnen detecteren moeten de alfa deeltjes interactie aan kunnen gaan met het detectiemateriaal in de detector van het meetapparaat. Dit kan dus alleen als de detector aan een zijde voorzien is van een heel dun folie omdat anders de alfa deeltjes tegengehouden worden. Wat vaak gebeurt is dat er een gaatje in het folie komt, en dan meet het apparaat ook licht. Dat zou ook goed verklaren dat je 500 'µSv/h' meet als je het apparaat naar de zon richt.
M.b.t. jouw vragen
Om met de eerste vraag te beginnen; nee, sterker nog als je niet goed ventileert in huis, is er binnenshuis meer alfastraling dan buitenshuis. Dit omdat de radioactieve gassen radon en thoron uit de bouwmaterialen (beton, baksteen, gipsplaten etc) exhaleren. Meer informatie daarover kun je vinden op de RIVM website:
https://www.rivm.nl/Onderwerpen/R/Radon_en_thoron
Het antwoord op de 2e vraag is ook nee; zie
https://www.universetoday.com/60065/radiation-from-the-sun/. Nog afgezien daarvan, stel dat dat wel zo zou zijn dan zou je daar niets van kunnen meten aangezien de reikwijdte van alfastraling slechts een paar cm is in lucht.