Oorsprong begrip 'normaal'

[Back2Basics]

Ik ben bezig met onderwerpen als een voorwerp op een hellend vlak, krachten ontbinden en zo. In een richting langs het vlak, en (bijvoorbeeld) loodrecht op het vlak. Dat wordt de 'normaal' richting genoemd; bij velen welbekend.
Maar.. waarom heet dat zo? Waarom heet dat normaal? Waar komt dat vandaan?
Ergens staat dat het uit het Frans komt, van een 'richtsnoer', een schietlood. Maar het lukt me niet om hierin een verband te zien.
Wie weet hier meer over?

[mathfreak]

Van Wikipedia:

Een schietlood, richtlood of paslood is een stuk gereedschap om te controleren of een vlak of lijn verticaal staat, dan wel om te zien of een punt zich loodrecht onder of boven een ander punt bevindt.

[ukster]

De normaallijn is gedefinieerd als de lijn die loodrecht staat op de raaklijn (met helling f’(x)) aan de functie f(x) in punt x. De helling van de normaallijn is −1 / f ′(x).
Voorbeeld:
f(x)=x³
f’(x)=3x²
helling raaklijn in x=2: f’(2)=12
helling normaallijn: -1/12

[jkien]

In het Latijn heette de winkelhaak van een timmerman norma. Daardoor kreeg normalis eerst de betekenis van loodrecht. Daarna kreeg normalis in het Latijn als tweede betekenis zoals het hoort, volgens de regels. 1

De winkelhaak ('norma') is al vele millenia timmermansgereedschap. Links een moderne winkelhaak, naast rechts een 4000 jaar oude winkelhaak uit Egypte. (Foto's uit wikipedia: 2 3 )

En de normaalverdeling kreeg die naam omdat hij in een bepaald wiskundig opzicht loodrecht is, niet omdat hij gewoon zou zijn. 4

Ergens staat dat het uit het Frans komt, van een 'richtsnoer', een schietlood. Maar het lukt me niet om hierin een verband te zien.

Een schietlood is geen winkelhaak, een schietlood controleert of een lijn verticaal is, maar niet of een hoek loodrecht is. Een norma was geen schietlood.