Welk moment moet ik gebruiken ?

[Basvanharselaar]

Ik heb zelf een tool gemaakt zoals je in onderstaande afbeelding kunt zien:



Ik heb even een schets gemaakt met bijbehorende maten en vroeg mij af waar ik mijn momentsleutel op moet instellen om uiteindelijk een moment van 39Nm onderaan de ring sleutel te krijgen, dus waar de rode pijl staat (Moment is voor te stellen via de rechterhandregel)



Ik hoop dat jullie snappen hoe de tool werkt

[Michel Uphoff]

Dat moment is m.i. nu variabel geworden en afhankelijk van de hoek tussen de lengteas van de momentsleutel en de lengteas van de ringsleutel. Dus maakt deze uitbreiding de bepaling van een nauwkeurig aanhaalmoment vrijwel onmogelijk.

Laten we de hoek van 20 graden in de ringsleutel vooralsnog even buiten beschouwing laten, en aannemen dat er op het einde van de momentsleutel van 0,4 meter een kracht van 100 N wordt uitgeoefend, en dat deze kracht net voldoende is om de koppeling te laten slippen. M.a.w. de sleutel staat ingesteld op 40 Nm.

Staat de ringsleutel in het exacte verlengde van de momentsleutel dan is er een hefboom van 47 cm. Precies dezelfde situatie, maar nu met de ringsleutel 180 graden gedraaid, is er een heftboom van 33 cm. In het eerste geval is er een moment van 47 Nm en in het tweede geval een moment van 33 Nm op de moer. Het moment op de ratel van de momentsleutel blijft echter gelijk: 40 Nm

De variatie in het uitgeoefend moment is door deze aanpassing bij een momentsleutel van 40 cm dus tot maximaal 35% opgelopen.

Hoe korter de momentsleutel is, hoe groter deze hoekafhankelijke afwijking wordt. Alleen bij een extreem lange momentsleutel is die 14 cm variabiliteit verwaarloosbaar.

[Basvanharselaar]

Dat moment is m.i. nu variabel geworden en afhankelijk van de hoek tussen de lengteas van de momentsleutel en de lengteas van de ringsleutel. Dan maakt de uitbreiding de bepaling van een nauwkeurig aanhaalmoment vrijwel onmogelijk.

Stel de hoek tussen de lengte as van de momentsleutel en de lengte as van de ringsleutel is vast en 90 graden t.o.v. elkaar.( zo wordt het overigens in mijn werkplaatshandboek beschreven). Is het dan wel mogelijk ? en wat is dan het in te stellen moment er van uit gaan dat we de 20 graden even buiten beschouwing houden ?

[Michel Uphoff]

Is het dan wel mogelijk ?

Bij benadering, en zo als ik schreef is het nu afhankelijk geworden van de lengte (aangrijppunt kracht) van de momentsleutel:

momenten 2464 keer bekeken

De bovenste momentsleutel (beter, het aangrijppunt van de kracht) is 14 cm, de kracht is 100N, dus het moment op de ratel is 14 Nm. Bij de onderste sleutel ligt het aangrijppunt drie keer zo ver weg en is de kracht een derde. Ook daar komt dan 14 Nm op de ratel (zwarte bol) uit.

Maar het werkelijk uitgevoerde moment op de ring (cirkel) is verschillend (lengte rode diagonaal kan je uitrekenen met de stelling van Pythagoras).

Als je de kracht telkens op dezelfde plaats laat aangrijpen (sleutel markeren), dan kan je dus een omrekenfactor gebruiken, vermits de hoek tussen de ring- en momentsleutel niet wijzigt (wat eigenlijk niet mogelijk is, want je haalt dat ding tenslotte aan).

Met wat kunst- en vliegwerk kom je dus wel tot een benadering, maar voor precisie doeleinden (39Nm en geen 38 of 40) is dit te onzuiver. Je zal ook nog de hoek van 20 graden moeten incalculeren.

[Basvanharselaar]

als je de momentsleutel 90 graden t.o.v. de ringsleutel zet en dan de kracht laat aan grijpen zal deze hoek niet meer veranderen aangezien alle krachten en momenten richting de moer gaan en de moer laten draaien. Ik heb dit getest.

Het moment op de ring kan je volgens mij alleen maar berekenen (bijvoorbeeld het 2e geval van jou) als je de kracht van 33,3 N ontbindt aangezien deze nu niet loodrecht op de as van 42,6 staat.

Daarna is het inderdaad nog de vraag hoe die 20 graden mee genomen kan worden

Correct me if i'm wrong

[Basvanharselaar]

Wordt het verkregen moment uit voorbeeld 2 na het incalculeren van de hoek van 20 graden groter of kleiner ?

[Michel Uphoff]

Zolang de ratel niet slipt, verandert de hoek inderdaad niet.

Je zou de krachten eerst moeten ontbinden om de kracht loodrecht op de rode lijn te bekomen. Dat lost het probleem van de variabele lengte van de momentsleutel of verandering van het aangrijppunt niet op, het uiteindelijke koppel blijft variëren als de verhoudingen van de lengtes ringsleutel-momentsleutel wijzigen.

Na het incalculeren van die hoek van 20 gradenwordt het moment kleiner. Maak de hoek in gedachten 90 graden, en er is vrijwel geen draaiend moment meer maar een kracht die de boutkop of moer af wil breken.

Als je de mogelijkheid hebt kan je een aantal bouten aandraaien met, en en weer losdraaien zonder dat hulpstukje en andersom. Een aantal bouten met alleen de momentsleutel aandraaien, er de helft van met die sleutel weer losdraaien om het moment van lossen te bepalen, en de andere helft lossen met het hulpstuk is een andere test. Als je dit gestructureerd aanpakt kan je inzicht krijgen in de werkelijke verschillen in de momentkrachten.

[WKarotten]

De 100N verticaal -haaks op 14 - is geen 100N haaks op de schuine zijde (15,65). En dat is precies het praktische probleem bij het verlengen van een momentsleutel. Visueel zou de 100N een krom pijltje moeten zijn met straal = schuine zijde.