De boog van Odysseus

[tempelier]

Ik veronderstel dat een ieder het verhaal kent.

Als Odysseus terug komt wordt zijn vrouw belegerd door vele trouwleustigen.
Ze organiseert een boogschutters wedstrijd met de boog van haar verdwenen echtgenoot.

Nu blijken velen te zwak om de boog te kunnen spannen.

Maar wat wordt hier mee bedoeld?
Er zij twee manieren van spannen:

1. Men trekt de pees naar achteren en schiet. (na gemikt te hebben)
2. De pees moet nog worden aangebracht en dat heet ook spannen.

Wat wordt in de Griekse tekst bedoeld?
(ik neig zelf naar 2.) )

PS.
Misschien zijn er in het Grieks wel twee woorden voor?

[OOOVincentOOO]

Nee ik ken het verhaal niet. Maar wat meet je bij beide wedstrijden dan?

In geval van boogschieten op een doel bijvoorbeeld: afstand tot doel. Meten met een touwtje of zo.

Maar wat word dan gemeten met het pees aanbrengen? Mogelijke opties:

1: Een tijd. En hoe word deze dan gemeten? Zandloper? Bestond die al? En hoe te vergelijken tussen kandidaten? Erg subjectief. Volgens punt voor debat en ruzie.
2: Of het spannen pees aan boog lukt ja of nee. Maar dan kunnen er meerdere winnaars zijn.

Naar mijn weten is het moeilijk duidelijke spel regels te verzinnen voor een "span de boog wedstrijd". Ik zou gaan voor het boog schieten op doel. Mocht het spannen voor het schieten al dan niet lukt met deze extreme boog.

Het moraal mijns inziens is niet het schieten maar of iemand sterk genoeg is aan de voorwaarden te voldoen.

[Nesciyolo]

Interessante vraag. Ik weet niet zeker of het aanleggen om een pijl af te schieten ook spannen heet. Ik ben er eigenlijk altijd van uitgegaan dat het ging om het bevestigen van de pees op de boog. Ook omdat de boog in de jaren dat Odysseus weg was (20 jaar?) thuis bij zijn vrouw moet zijn geweest en dus niet gebruikt werd. Dat is trouwens nu ik eraan denk een zwakte in het verhaal. Want als die boog bij zijn vrouw thuis was, waar schoot hij dan mee in de oorlog?
Volgens mij is het heel slecht voor een handboog om hem gespannen op te bergen. Zeker voor langere tijd. Dus was hij waarschijnlijk niet gespannen.

Wat ik me nog meer voorstel: omdat Odysseus bekend stond om zijn slimheid en vindingrijkheid en niet perse om zijn kracht ga ik er vanuit dat de boog niet te spannen was met alleen handkracht maar dat Odysseus er een zelf bedachte truc voor gebruikte. Dus was zijn vrouw waarschijnlijk op zoek naar Odysseus zelf of een man die slim genoeg was om haar te kunnen behagen.

[tempelier]

Nee ik ken het verhaal niet. Maar wat meet je bij beide wedstrijden dan?

In geval van boogschieten op een doel bijvoorbeeld: afstand tot doel. Meten met een touwtje of zo.

Maar wat word dan gemeten met het pees aanbrengen? Mogelijke opties:

1: Een tijd. En hoe word deze dan gemeten? Zandloper? Bestond die al? En hoe te vergelijken tussen kandidaten? Erg subjectief. Volgens punt voor debat en ruzie.
2: Of het spannen pees aan boog lukt ja of nee. Maar dan kunnen er meerdere winnaars zijn.

Naar mijn weten is het moeilijk duidelijke spel regels te verzinnen voor een "span de boog wedstrijd". Ik zou gaan voor het boog schieten op doel. Mocht het spannen voor het schieten al dan niet lukt met deze extreme boog.

Het moraal mijns inziens is niet het schieten maar of iemand sterk genoeg is aan de voorwaarden te voldoen.

Er moest door de ogen van een op rijtje staande (ik meen bijlen) bijlen worden geschoten.
(Dat was voor Robin Hood al een moeilijk kunstje. )

[tempelier]

Interessante vraag. Ik weet niet zeker of het aanleggen om een pijl af te schieten ook spannen heet. Ik ben er eigenlijk altijd van uitgegaan dat het ging om het bevestigen van de pees op de boog. Ook omdat de boog in de jaren dat Odysseus weg was (20 jaar?) thuis bij zijn vrouw moet zijn geweest en dus niet gebruikt werd. Dat is trouwens nu ik eraan denk een zwakte in het verhaal. Want als die boog bij zijn vrouw thuis was, waar schoot hij dan mee in de oorlog?
Volgens mij is het heel slecht voor een handboog om hem gespannen op te bergen. Zeker voor langere tijd. Dus was hij waarschijnlijk niet gespannen.

Wat ik me nog meer voorstel: omdat Odysseus bekend stond om zijn slimheid en vindingrijkheid en niet perse om zijn kracht ga ik er vanuit dat de boog niet te spannen was met alleen handkracht maar dat Odysseus er een zelf bedachte truc voor gebruikte. Dus was zijn vrouw waarschijnlijk op zoek naar Odysseus zelf of een man die slim genoeg was om haar te kunnen behagen.

Daar was ik zelf ook opgekomen.
Als we aannemen dat hij meerdere bogen had, is dat probleem opgelost.

[jkien]

Er zij twee manieren van spannen:

1. Men trekt de pees naar achteren en schiet. (na gemikt te hebben)
2. De pees moet nog worden aangebracht en dat heet ook spannen.

Wat wordt in de Griekse tekst bedoeld?

In de vertaling van Ben Bijnsdorp gaat het om allebei. Odysseus moest de pees eerst opspannen, en daarna aanspannen. Bij het aanspannen legde hij de pijl tegen de boogbrug, en trok hij de pees met de pijl aan. De andere deelnemers faalden bij het opspannen, ze kwamen niet toe aan het aanleggen van de pijl.

Odysseus had intussen de boog van alle kanten betast en bekeken,
- in zijn eentje maakt hij de goed gedraaide darm aan weerskanten vast -
zo moeiteloos spande Odysseus de grote boog.
Dan pakte hij hem met de rechterhand vast en testte de pees:
en die begon mooi te zingen.

En hij pakte de scherpe pijl op, die bij hem lag op de tafel.
Deze legde hij tegen de boogbrug en hij trok de pees en de veren aan,
en vandaar, zittend in zijn stoel, schoot hij de pijl af,
nauwkeurig mikkend, hij miste niet één van de bijlen,
bovenaan het gat voor de steel, de pijl met de bronzen punt
vloog erdoor naar de deur toe.

[jkien]

zo moeiteloos spande Odysseus de grote boog.
Dan pakte hij hem met de rechterhand vast en testte de pees:
en die begon mooi te zingen.

Waarom wordt vermeld dat hij hem met de rechterhand vastpakte? Het lijkt me dat linkshandigen de boog met de rechterhand vastpakken. Was Odysseus linkshandig?

[tempelier]

zo moeiteloos spande Odysseus de grote boog.
Dan pakte hij hem met de rechterhand vast en testte de pees:
en die begon mooi te zingen.

Waarom wordt vermeld dat hij hem met de rechterhand vastpakte? Het lijkt me dat linkshandigen de boog met de rechterhand vastpakken. Was Odysseus linkshandig?

Bedankt voor de informatie.

Er bestonden vroeger boogharpen die zullen wel met de rechterhand zijn bespeeld.
Misschien dat het daar vandaan komt.

A Mangbetu man playing a bow harp
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... u_vona.jpg


Saung musician in 1900
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... sician.jpg

Maar dat is maar een gis hoor.

[Rhiannon]

De passage over de boog van Odysseus in het oorspronkelijke Grieks van Homeros is door meerderen vertaald. Ben Bijnsdorp is maar een van de vertalers en ieder ziet het spannen en schieten door de bijlen op een andere manier.

De Griekse passage (21, 73-79) luidt als volgt:

ἀλλ᾽ ἄγετε, μνηστῆρες, ἐπεὶ τόδε φαίνετ᾽ ἄεθλον
θήσω γὰρ μέγα τόξον Ὀδυσσῆος θείοιο
ὃς δέ κε ῥηΐτατ᾽ ἐντανύσῃ βιὸν ἐν παλάμῃσι
καὶ διοϊστεύσῃ πελέκεων δυοκαίδεκα πάντων,
τῷ κεν ἅμ᾽ ἑσποίμην, νοσφισσαμένη τόδε δῶμα
κουρίδιον, μάλα καλόν, ἐνίπλειον βιότοιο,

De boog van Odysseus was niet van hem maar is hem geschonken door de zoon van Eurytos, die hem weer van zijn vader, had gekregen. De boog nam hij nooit mee maar bleef achter in een afgesloten kamer. De opdracht van Penelope aan de vrijers was om de boog te spannen én om ‘door’ twaalf bijlen te schieten en in de letterlijke tekst van Homeros is niet duidelijk waar het precies om gaat. Het is zelfs waarschijnlijk dat deze scène, net als een aantal andere, uit een voor-homerische scène afkomstig is. Homeros heeft dus een tekst gevonden van een ander en begrijpt zelf niet precies wat de bedoeling is.

De vertaling van Samuel Butler (1835 – 1902), schrijver en vertaler, bekend van o.a. Erewhon en zijn ruzie met Charles Darwin, naar het Engels luidt:

Nay, come now, ye wooers, since this is shewn to be your prize.
I will set before you the great bow of divine Odysseus,
and whosoever shall most easily string the bow in his hands and shoot an arrow through all twelve axes,
with him will I go, and forsake this house of my wedded life,
a house most fair and filled with livelihood,
which, methinks I shall ever remember even in my dreams.

Bertus Aafjes (1914 – 1993), een Nederlands schrijver en dichter vertaalt het als:

Ziet gij de boog? Het is Odysseus’ boog.
Als iemand hier hem moeiteloos kan spannen
En dan een pijl kan schieten door de bijlen
– De bijlen alle twaalf – dan volg ik hem;

W.E.J. Kuiper (1883 - 1951), was hoogleraar Griekse taal- en letterkunde vertaalt het als:

‘k Wil op den groten boog van den godlijk’ Odysseus u toetsen.
Wie in zijn handgreep den boog met het meeste gemak zal bespannen,
En den pijl door de bijlen zal jagen, door alle de twalef,
Dezen man zou ik volgen,

Aegidius W. Timmerman (1858 - 1941), was een Nederlands classicus en letterkundige en vertaalt het enigszins hoogdravig:

Hier leg ik neer den geweldigen boog van Odysseus, den Godsmanǃ
Hij, die het makkelijkst dien boog in zijn palmen kan spannen en die dan
Dwars door de twaalf bijlen, door alle, een pijl schiet, dien zal ik
Volgen als vrouw

C. Vosmaer (1826 – 1888), Nederlands auteur, dichter en vertaler:

Ziet den geweldigen boog van den godengeljke Odusseus;
Wie het gemakkelijkst dan zal spannen den boog in zijn vuisten,
Voorts door de ooren der bijlen der twaalf zal jagen een pijlschicht,
Hém dan zoude ik volgen,

H.J. de Roy van Zuydewijn (1927 − 2019), was een Nederlands literair vertaler en dichter:

Daartoe leg ik aan u Odysseus’ machtige boog voor.
Wie er de minste moeite mee heeft de boogpees te spannen
en wie in staat is de pijl door alle twaalf gaten te schieten, –
hem zal ik volgen

In geen van de vertalingen wordt dus ook maar gesproken over hoe de boog moet worden gespannen, noch of hij dat met zijn rechter- dan wel zijn linkerhand doet. Wel weet ik, maar daar zal Archer Barry ongetwijfeld meer over kunnen vertellen, dat de boog zo wordt gehouden dat men met het dominante oog scherp kan stellen om te schieten. Ik neem aan dat het spannen dus wordt gedaan met de hand die het het eenvoudigst maakt om hem voor zich te houden bij het schieten.

Hieronder een afbeelding van de meest gebruikte bogen in de oudheid.

[jkien]

In geen van de vertalingen wordt dus ook maar gesproken over hoe de boog moet worden gespannen, noch of hij dat met zijn rechter- dan wel zijn linkerhand doet.

Inderdaad niet in jouw passage, over de bekendmaking van de boogtest. Maar wel in de passage die ik gebruikte, over hoe Odysseus de boog spant en ermee schiet.

[ArcherBarry]

In de huidige Nederlandse handboogwereld is het ook zo dat:

Opspannen = pees op de latten zetten en daarmee een basis spanning aanbrengen
Uittrekken = met pijl de latten via de pees op volle spanning brengen voor het schot

Gezien ik de sport een 20 jaar beoefen, heb ik geen andere termen voorbij horen komen