Taalevolutie

[albert davinci]

Ik heb de indruk dat de Nederlandse taal de laatste 50 jaar (en de laatste 100 jaar en misschien nog wel verder terug) veel sterker is veranderd dan de Engelse taal. Ik heb boeken in beide talen gelezen die 50 jaar geleden of nog langer geleden zijn geschreven en daarbij viel me dat al op.

Verder heb ik ook wel eens films gezien waarin oud-Nederlands of oud-Engels wordt gesproken en ook hierbij kreeg ik die indruk.

Nu vraag ik mij natuurlijk af wat de oorzaken zijn van het verschil in tempo van de evolutie. Ik zal zelf alvast een bescheiden aftrap doen met 2 stellingen:

- De Nederlandse taal is nog veel jonger dan de Engelse taal en er moet daarom nog meer aan gesleuteld worden.

- De Nederlandse taal wordt door veel minder mensen gesproken dan de Engelse taal en daardoor komen veranderingen sneller tot stand.

Uiteraard ben ik benieuwd naar wat de rest hierover denkt en ofdat er al eens onderzoek is gedaan naar dit onderwerp.

[Johan2]

Nu vraag ik mij natuurlijk af wat de oorzaken zijn van het verschil in tempo van de evolutie. Ik zal zelf alvast een bescheiden aftrap doen met 2 stellingen:

1- De Nederlandse taal is nog veel jonger dan de Engelse taal en er moet daarom nog meer aan gesleuteld worden.

2- De Nederlandse taal wordt door veel minder mensen gesproken dan de Engelse taal en daardoor komen veranderingen sneller tot stand.

Ad 1: Geloof ik niet zoveel van. Goed, Beowulf is ouder dan "olla vogala", maar dat dat nu verschil zou uitmaken?

Ad 2: De grote versprijding zou het veranderen van de taal wellicht tegen kunnen houden (erg onhandig als men overal anders evolueert, zie Nederlands-Afrikaans), maar de kleinheid op zich is denk ik geen argument. Wie oud Spaans studeert dient naar de Joodse gemeenschap in Istanbul te gaan, waar een kleine gemeenschap sinds haar verdrijving uit Spanje rond 1500, de taal vrijwel ongeëvolueerd heeft behouden.

Een belangrijk aspect voor het minder snel evolueren is de onderdrukking van een taal. Zo is Vlaams archaïscher dan Nederlands door de lange achterstelling bij het Frans en zo is Tsjechisch archaïscher dan de meeste andere Slavische talen door de achterstelling t.o.v. het Duits.

Deze aspecten - kleine geïsoleerde groep en achterstelling - gaan echter niet op voor het Engels. De combinatie van een wat kleinere groep met het niet geïsoleerd of achtergesteld zijn, kan wel hebben bijgedragen aan de openheid en onbevangenheid voor veranderingen van het Nederlands.

Wat ik verder in ieder geval zeker weet is dat de Engelse King James bijbelvertaling uit 1611 véél bepalender is geweest voor de ontwikkeling van het Engels dan de Nederlandse Statenvertaling van 1637 voor het Nederlands. De King James is nog steeds goed leesbaar, evenals Shakespeare trouwens, terwijl de Statenvertaling en Vondel toch maar moeilijk te vereteren zijn.

[Ruben Kwast]

Ik denk niet dat de taal opzich evolueert. Evolutie vindt er namelijk niet plaats. Eerder beinvloeding van andere talen. Het engels heeft onze taal wel redelijk beinvloed, zeker met de komst van tv en internet. Daarom is onze taal in de afgelopen 50 jaar zo veel veranderd en de engelse niet.

PS: het kan misschien zijn dat voor al het 'engelse' beter 'amerikaanse' kan worden gelezen. Vooral omdat de engelse taal (dus het britts) wordt beinvloed door de amerikaanse taal en dat wij de amerikaanse taal toch meer te horen krijgen op tv en internet.

[Johan2]

Deze wijziging/aanvulling kon net niet meer door een nieuwe posting:

De combinatie van een wat kleinere groep met het niet geïsoleerd of achtergesteld zijn, kan wel hebben bijgedragen aan de openheid en onbevangenheid voor veranderingen van het Nederlands. Zo is onze blikrichting in de loop der eeuwen gedraaid van oost (Duits) en zuid (Frans) naar west (Engels), met als gevolg dat we de naamvallen overboord hebben gegooid. En hadden we nog dichter op de Engelsen gezeten, zoals de Afrikaners, dan hadden we wellicht ook al onze werkwoordsvormen vereenvoudigd.

[Adpruys]

Ik heb boeken in beide talen gelezen die 50 jaar geleden of nog langer geleden zijn geschreven en daarbij viel me dat al op.  

Verder heb ik ook wel eens films gezien waarin oud-Nederlands of oud-Engels wordt gesproken en ook hierbij kreeg ik die indruk.

Het lezen van engels en nederlands is niet helemaal te vergelijken. tenminste als je er geen rekening mee houdt dat de engelse spelling niet gemoderniseerd wordt. deze is sowiezo niet fonetisch. Multatuli vindt ik bijv niet archaisch (hij moderniseerde zelf zijn spelling al). Verder meen ik, met Johan, dat je punt 2 wel goed gezien hebt. Veranderingen die zich ook in het Engelse taalgebied voordoen, zullen vaak tijdelijk zijn en niet tot de standaard geraken.

Desalnietemin, als ik me tot het Britse engels beperk. De meeste presentatoren op de BBC spreken absoluut niet meer het standard english dat ik op school leerde. dit wordt nu 'posh'genoemd en is wellicht niet meer als het standaard engels maar als geaffecteerd te beschouwen. dwz toekomstig archaïsch.