(embryonaal) stamcelonderzoek

[Klintersaas]

Stamcellen zijn cellen die in staat zijn om naar één of meer andere celtypen te veranderen.

De medische wetenschap is volop bezig met het onderzoek naar deze stamcellen, omdat ze kunnen helpen bij het genezen van vele ziekten. Dode cellen van elke soort, ongeacht welke ziekte of beschadiging ze vernietigd heeft, kan vervangen worden door de verbazingwekkende flexibiliteit van stamcellen:

• Cellen die bij kankerbehandeling door straling of chemotherapie zijn vernietigd, kunnen vervangen worden door nieuwe, gezonde cellen.
• Het genezen van diabetes mellitus. Bij deze vorm van suikerziekte maken de
  \(\beta\)
  -cellen (eilandjes van Langerhans) onvoldoende insuline aan. Door stamcellen te laten uitgroeien tot insulineproducerende cellen is het probleem opgelost.
• Het genezen van de ziekte van Duchenne. Bij deze ziekte ontbreekt het eiwit dystrofine in de spiercelwand. Door stamcellen te laten uitgroeien tot gezonde spiercellen die wel dystrofine bevatten is ook deze afwijking op te lossen.
• Het aanmaken van huidtransplantaten om stukken huid die bij brandwonden vernietigd zijn te vervangen.
• Het aanmaken van nieuwe levercellen bij levercirrose.
• Het aanmaken van neuronen bij Alzheimer, herseninfarct of Parkinson (dopamineproducerende cellen).
• Het aanmaken van hartspiercellen bij een hartinfarct.
• Het aanmaken van beenmergcellen bij leukemie, ruggenmergletsels, multiple sclerose, ALS,...
• Het aanmaken van organen voor orgaantransplantatie.
• Andere toepassingen:

  Een waardevoller alternief bieden voor proefdieren of computersimulaties in de farmacologische industrie. Stamcellen kunnen gebruikt worden voor het modelleren van genetische ziekten. Ook kunnen op gecultiveerde stamcellijnen nieuwe geneesmiddelen worden uitgetest om zo eventuele toxiciteit voortijdig op te sporen. Verder zullen zij de wetenschap in staat stellen basisonderzoek te verrichten op humane cellen en diepere inzichten te creëren in de functie van genen en molecules (zoals groeifactoren en nutriënten) tijdens de embryologische ontwikkeling.

De stamcellen die gebruikt worden voor dit onderzoek, kunnen opgedeeld worden in drie groepen:

• volwassen (= somatische) stamcellen: deze kunnen gewonnen worden uit het beenmerg of uit het perifere zenuwstelsel. De (erg gecompliceerde) procedure waarbij stamcellen uit het beenmerg gewonnen worden heeft in zekere mate een pijnlijke vernietiging van het beenmerg tot gevolg. De pijnloze manier om perifere stamcellen te winnen heeft dan weer als nadeel dat het proces veel tijd in beslag neemt.
• navelstrengcellen: deze stamcellen kunnen tijdens de zwangerschap gewonnen worden en dan in cryogenische celbanken worden opgeslagen om eventueel later te gebruiken als het leven van het kind in gevaar is. Één van de nadelen is - hoe raar het ook klinkt, want normaal zou dit als een voordeel beschouwd worden - dat deze cellen genetisch identiek zijn aan die van het kind. Daarom kunnen genetische aandoeningen niet worden behandeld met dit type stamcellen, omdat ze zelf ook de kiem van deze genetische ziekte bevatten. Verder kunnen door het lang bewaren en invriezen van de stamcellen mutaties in het DNA ontstaan. Verder is dit type stamcellen ook niet zo flexibel, zodat slechts een zeer klein deel gebruikt kan worden voor therapeutische doeleinden.
• embryonale stamcellen (dit is de meest omstreden groep en ik zou graag hebben dat de discussie vooral hierom draait): deze cellen zijn afkomstig van een embryo van 4 à 5 dagen oud (blastulastadium). In dit stadium ziet de cel er zo uit:

  De bevruchte cel bestaat uit vier delen: namelijk inner cell mass (ICM), de cellen die het uiteindelijke kind vormen (pluripotent); het trophectoderm, cellen die zorgen voor extra-embryonale structuren; het blastocoel, een holle ruimte die gevormd wordt in de eerste dagen na de bevruchting en de zona pellucida, een passief glycoproteine membraam.

  Een blastocyst bestaat uit een honderdtal cellen, voor het grootste gedeelte stamcellen, die onbeperkt in leven gehouden en gekweekt kunnen worden. Bovendien verdubbelen de stamcellen zich om de 2 à 3 dagen (= stamcellijn). De embryo's waarmee dit onderzoek gebeurt zijn overblijfselen van IVF-behandelingen die na schriftelijke toestemming van beide ouders zijn vrijgegeven voor wetenschappelijk onderzoek.

Na deze uiteenzetting: mijn mening.

Ik ben 200% voor dit onderzoek, omdat ik er ethische bezwaren noch nadelen in zie:

• de ouders hebben allebei schriftelijke toestemming gegeven. Het embryo is samengesteld uit hun genetisch materiaal en als zij er geen graten in zien, waarom zou het dan niet mogen?
• de embryo's zijn "overschotten" (kan cru klinken voor iemand die ze als "leven" ziet) van IVF-behandelingen. Ze worden sowieso vernietigd, dus waarom ze niet gebruiken om tientallen miljoenen mensen te genezen?
• de embryo's leven niet, hebben geen bewustzijn en voelen geen pijn (omdat zenuwbanen pas bij 8 weken ontstaan). Sommige mensen zullen vinden dat het leven ontstaat bij de conceptie. Ik ben het daar niet mee eens: de zygote die dan ontstaat heeft de potentie om uit te groeien tot een levend wezen, net zoals een eikel de potentie heeft om uit te groeien tot een eik. Maar dit wil niet zeggen dat een eikel al een eik ís. Natuurlijk bestaat die blastocyst uit "levende" cellen, maar dat is het veraderlijke van het woord "levend". Die cellen zijn gewoon kleine, op zichzelf staande fabriekjes en hebben niets te maken met wat "echt" leven is. Als je elke kiem van leven wil beschermen en de kans geven om te ontwikkelen, dan kan je even goed naar de afdeling oncologie van het plaatselijk ziekenhuis gaan en daar alle oncologen uitmaken voor moordenaars omdat ze kankercellen (ook een vorm van menselijk leven) hebben weggesneden. Omdat ik echter een verschrikkelijk lange discussie omtrent het wel of niet leven van een embryo wil vermijden (ik heb die discussie al 7 keer in mijn leven gevoerd), zal ik er even vanuit gaan dat het embryo wel leeft (wat wetenschappelijk gezien dus niet zo is). Ook dan moeten we de zaak in de context bekijken. Een embryo in de baarmoeder van een vrouw die dolgraag een kind wil, moet uiteraard zo goed mogelijk beschermd worden en alle kansen krijgen om uit te groeien tot een levend wezen. Een embryo dat echter een "overschotje" is van een IVF-behandeling en dat nooit meer zal uitgroeien tot een kind, kan mijns inziens beter gebruikt worden voor onderzoek om miljoenen mensen te helpen, dan domweg vernietigd te worden. De (grotendeels religieuze) argumenten tegen stamcelonderzoek wegen volgens mij niet op tegen de mogelijk om al die zieke mensen* te helpen.

* Enkele aantallen om over na te denken:

• aantal ALS-patiënten: Nederland:
  \(\pm\)
  1000 / België: 800 à 1000
• aantal Parkinsonpatiënten: Nederland: 50.000 (binnen 19 jaar: 75.000) / België: 25 à 30.000
• aantal Alzheimerpatiënten: Nederland: 250.000 / België: 85.000 (elk jaar komen er 20.000 bij) / wereldwijd: 24 miljoen
• aantal diabetespatiënten: Nederland: 800.000 / België: 500.000

Een simpele optelsom leert ons dat we met stamcelonderzoek al zeker 25.382.000 mensen kunnen helpen.

[Lala]

Eeuh...

Dat is een sterk epistel wat je daar neerzet. Ik ben het dan ook volledig met je eens (mijn vakgebied is moleculaire biologie, dus ik ben wel redelijk goed ingelicht). Ik vind zelfs dat mensen die tegen het embryonaal stamcelonderzoek zijn, ook tegen IVF zouden moeten zijn. Die embryo's worden vernietigd, dat zou dan toch gelijk staan aan moord? (in hun ogen). Men is echter niet zeker over de houdbaarheid van embryonale stamcellen, ze schijnen nogal te veranderen qua morfologie na een x-aantal passages. Dat is echter meer een technische discussie die hier niet thuishoort.

Ik zie iig geen enkele ethische bezwaren tegen embryonaal stamcelonderzoek, gezien de huidige stand van zaken. je definitie van leven vind ik ook kloppen, de analogie met de eikel is er in zekere mate wel.

[albert davinci]

Dit is zeker naar aanleiding van het topic over orgaandonatie

Van mij weet je het al, ik ben het helemaal met je eens.

Je hebt het mooi opgeschreven. pi.gif

Als je alle informatie zo op een rijtje ziet staan dan zie je pas echt hoe idioot het is dat de meeste landen stamcelonderzoek nog niet of beperkt toestaan.

Ik ben benieuwd naar de argumenten van de tegenstanders.

Klintersaas en Lala, wisten jullie dat je bij een embryo dat uit 8 cellen bestaat (ik meen dat dat na 3 dagen is) zelfs al een cel kan weghalen zonder dat het consequenties heeft voor het embryo. In theorie zou je het weghalen van embryonale stamcellen standaard bij IVF kunnen toepassen. Stel dat we er in slagen om organen zoals een nier te kweken uit lichaamseigen embryonale stamcellen dan is het een voordeel wanneer het orgaan uit jouw eigen embryonale stamcel is gekweekt.

Als ze er in slagen om alle impulsen te achterhalen die er voor zorgen dat bepaalde cellen zich in een bepaald orgaan ontwikkelen dan kunnen ze die impulsen waarschijnlijk ook kunstmatig reproduceren.

Op dit moment zijn ze er in geslaagd een blaas en een hartklep te ontwikkelen, de stap naar een heel orgaan is nog erg groot maar het is wel duidelijk dat dit onderzoek in een stroomversnelling is geraakt.

[Lala]

Klintersaas en Lala, wisten jullie dat je bij een embryo dat uit 8 cellen bestaat (ik meen dat dat na 3 dagen is) zelfs al een cel kan weghalen zonder dat het consequenties heeft voor het embryo.

Wist ik, maar wel met een risico natuurlijk. Nadeel is ook dat die ene cel goed moet zijn, en hoewel mogelijk, is het zeer moeilijk een celkweek op te zetten met 1 cel als basis. Die dingen hebben elkaar nou eenmaal nodig.

Een nier kweken uit stamcellen is niet logisch. Logischer is de stamcellen op de plaats van bestemming te brengen, dan differentiëren ze daar vanzelf wel.

[ypsilon]

Je zal van mij geen tegenstem horen, ik ben overtuigd van het nut en zie geen ethische bezwaren, maar ik herinner me uit een interview met enkele vooraanstaande Belgische onderzoekers op gebied van Alzheimer dat het heil niet gezocht moet worden in stamcellen (reden waarom het niet zou werken is niet meteen mijn vakgebied) en dat men hier vooral op inzet om de neocons in de VS te overtuigen.

[1207]

Ik ben benieuwd naar de argumenten van de tegenstanders.

Het is moord

Ik wil geen gekweekte lichaamsdelen in mijn lijf

[Assassinator]

Ja dat vind JIJ 1207, alleen welke argumenten heb je daarvoor? Trouwens, gekweekte organen kunnen ook van je eigen orgaancellen komen.

[Klintersaas]

Het is moord

Diepe zucht.

Moord is het opzettelijk en met voorbedachten rade een ander van het leven beroven.

Het gaat hier om het woordje leven. Aangezien een embryo niet leeft, kan het ook niet vermoord worden. Ik heb een hekel aan tegenstanders van stamcelonderzoek die zwaar emotionele terminologie gebruiken zoals "moord" en "het uiteenrafelen of aan stukken hakken van embryo's". Ik had nog zo gehoopt het te kunnen vermijden, maar blijkbaar moeten we toch weer beginnen te discussiëren over het feit of een embryo leeft of niet. Voor mij is het simpel: een embryo heeft onvoldoende kenmerken van levende wezens en kan dus niet als zodanig beschouwd worden. En stel (wat dus niet zo is!) dat het inderdaad een kiem van leven in zich heeft, dan nog zal deze kiem nooit de kans krijgen om zich te ontwikkelen. Waarom zou je het dan niet gebruiken om mensenlevens mee te redden? Over het lijden van het embryo zelf hoef je niet echt in te zitten. Ik weet niet of je de moeite hebt genomen om mijn post te lezen, maar daarin staat dat pas bij 8 weken (overgang van embryonaal naar foetaal stadium) zenuwbanen ontstaan. Deze zenuwbanen zijn noodzakelijk voor pijnreceptie. Een embryo dat gebruikt wordt voor dergelijk onderzoek ondergaat dus evenveel pijn als een steen waartegen je schopt.

Bovendien kan een embryo verder opgedeeld worden in verschillende stadia: morula - blastula - gastrula - neurula. Het is het blastulastadium waarin de stamcellen worden gewonnen. Hier is te zien hoe zo'n klompje cellen eruit ziet. Niet echt levend en nog minder menselijk lijkt me.

Ik wil geen gekweekte lichaamsdelen in mijn lijf

Je eigen organen zijn ook gekweekt. Uit je eigen stamcellen.

[1207]

Ja dat vind JIJ 1207, alleen welke argumenten heb je daarvoor? Trouwens, gekweekte organen kunnen ook van je eigen orgaancellen komen.

Ik trachtte gewoon een paar standaardargumenten te verzinnen.

Ik moest bvb aan bush denken toen die met een baby op de arm het stamcelonderzoek in de VS inperkte of opschortte

uiteraard ben ik voor stamcelonderzoek pi.gif

[ypsilon]

Wat verwacht u van stamceltherapie?

DE STROOPER: Van die vraag krijg ik het een beetje op mijn zenuwen. (lacht) Het idee dat we ooit stamcellen zullen gebruiken om de ziekte van Alzheimer te genezen, wordt vanuit de VS sterk gepromoot. Onder meer omdat wetenschappers anders geen toestemming zouden krijgen om onderzoek te doen met embryo's.

VAN BROECKHOVEN: Het is een argument om Bush en de conservatieven te overtuigen.

DE STROOPER: En het onderzoek ís enorm belangrijk, het moet gebeuren. Het zal ons veel leren. Maar de toepassingen ervan blijven onvoorspelbaar. We weten niet wat stamceltherapie ons zal kunnen bijbrengen. Voor welke ziektes het zal werken, óf het wel zal werken voor bepaalde ziektes. Maar dat we leren begrijpen hoe cellen zich specialiseren, is een fundamenteel belangrijke wetenschappelijke vraag. En zoals met alle fundamenteel wetenschappelijke vragen: als je ze oplost, zullen er toepassingen komen.

VAN BROECKHOVEN: Maar die kunnen op een heel ander vlak liggen dan je altijd had verwacht. Nu, ik begrijp wel dat men nogal snel het verband legt tussen stamceltherapie en de ziekte van Alzheimer: er gaan cellen verloren, en dus denkt men dat stamcellen het probleem kunnen oplossen.

DE STROOPER: Maar ik zou niet weten waar we die stamcellen dan zouden moeten inplanten. Voor de ziekte van Parkinson zou het eventueel nog kunnen. Omdat die patiënten één bepaald soort celtype verliezen.

VAN BROECKHOVEN: En zeer lokaal: wie de ziekte van Parkinson heeft, verliest cellen in de substantia nigra. Bij de ziekte van Alzheimer kun je het celverlies niet op dezelfde manier lokaliseren, omdat het veel te verspreid is. Wat eventueel bij alzheimerpatiënten ooit zou kunnen, is dat je stamcellen die al aanwezig zijn in de hersenen, gaat wakker maken.

DE STROOPER: (knikt) Dat zou inderdaad interessant kunnen zijn.

VAN BROECKHOVEN: En die wakker gemaakte stamcellen zou je dan kunnen stimuleren om de rol over te nemen van de cellen op de plaatsen waar het letsel te vinden is.

DE STROOPER: Al blijft het probleem natuurlijk dat er een ziekteverwekkend proces aan de gang is in die hersengebieden, dus het is nog maar de vraag of zulke herstelmechanismen iets uithalen. De discussie over stamcellen is alleszins veel te simplistisch.

VAN BROECKHOVEN: Volledig akkoord. Het probleem is namelijk dat die stamcellen zullen communiceren met de cellen die aan het afsterven zijn. Dus de kans is groot dat ze vrijwel meteen in hetzelfde ziekteproces terechtkomen.

Bron: archief op http://www.knack.be/archief/index.jsp

Knack - 21/09/2005

[Klintersaas]

http://sciencetalk.nl/forum/index.php?s...p;mode=threaded

Hier is het artikel te vinden over het veto van Bush tegen stamcelonderzoek. Hier is ook een foto te vinden, waar hij omringd wordt door kinderen die geboren zijn uit stamcellen uit vruchtbaarheidsklinieken. Het hypocriete hieraan is dat hij deze schattige levende baby's wil gelijkstellen aan niet-levende embryo's.

Het is jammer dat zo'n bekrompen iemand met de macht van zijn vetorecht de wijze beslissing van het Huis van Afgevaardigden om de subsidiëring voor stamcelonderzoek op te trekken kan tegenhouden.

[albert davinci]

Het is jammer dat zo'n bekrompen iemand met de macht van zijn vetorecht de wijze beslissing van het Huis van Afgevaardigden om de subsidiëring voor stamcelonderzoek op te trekken kan tegenhouden.

Ik vrees dat de oorzaak hiervan is dat veel politici gewoon niet goed begrijpen hoe het werkt, als je iets niet begrijpt dan is dat voor veel mensen beangstigend. Bush houdt 'natuurlijk' ook rekening met wat zijn achterban wil.

De politici zouden er verstandig aan doen om eens een boek over embryologie te lezen alvorens te oordelen óf zo'n beslissing over te laten aan de deskundigen die wel begrijpen waar de discussie over gaat.

Het feit dat heel het stamonderzoek wordt belemmert in de USA geeft al aan dat de politici die hierover beslissen weinig begrijpen v/d materie, ze maken immers geen onderscheid tussen de verschillende soorten stamcellen.

Dit is volgens mij de essentie in heel de stamceldiscussie:

Maar dat we leren begrijpen hoe cellen zich specialiseren, is een fundamenteel belangrijke wetenschappelijke vraag. En zoals met alle fundamenteel wetenschappelijke vragen: als je ze oplost, zullen er toepassingen komen.

Het staat vast dat stamcelonderzoek nuttig is om een goed inzicht te krijgen in de (de/trans-)differentiatie en dat hier waarschijnlijk zeer nuttige toepassingen uit voort zullen komen.

[Klintersaas]

Een nieuwe techniek om stamcellen aan embryo's te onttrekken vind je hier.

Ik ben blij dat iedereen op dit forum zijn gezond verstand gebruikt en ziet dat er gewoonweg geen minpunten zijn wat betreft stamcelonderzoek. Toch zou ik de discussie graag even verder bouwen door een nieuw element te introduceren: therapeutisch klonen.

Hierbij worden - om zo veel mogelijk stamcellen te bekomen - stamcellen gekloond.

Mijn mening: Geen enkel probleem. Ik zie het niet - zoals vele anderen wel doen - als spelen met leven omdat er eenvoudigweg geen leven is (zie mijn posts hierboven). Verder geven mensen die wel voor stamcelonderzoek zijn maar therapeutisch klonen een brug te ver vinden vaak volgend argument: stamcellen die er al zijn kunnen we beter gebruiken, maar nieuwe stamcellen aanmaken is iets helemaal anders. Tegenargument: het zijn helemaal geen "nieuwe stamcellen". Deze stamcellen zijn in genetisch opzicht exact hetzelfde als de reeds bestaande stamcellen waaruit ze ontstaan zijn.

Brand los.