Tom, als zwaardenliefhebber en kenner moet ik toch een aantal dingen ontkrachten en hopelijk ook duidelijk maken waarom een vlindermes volgens de Nederlandse wetgeving illegaal is.
Vlindermessen zijn in Nederland legaal
Dat is niet geheel waar. In beginsel is namelijk het
bezit van alle wapens verboden. Er zijn uitzonderingen gemaakt voor enkele maten, maar in beginsel zijn ze verboden. Zwaarden en "gewone" zakmessen zijn beide zogenaamde vallen in categorie IV van de Wet wapens en munitie. Daarmee zijn ze in principe toegestaan om voorhanden te hebben, wat inhoudt dat je het thuis mag bewaren. Dit is niet hetzelfde als het binnen handbereik hebben: volgens de wet heb ik mijn zwaarden nog steeds voorhanden als die thuis liggen en ik bij mijn ouders op bezoek ben. Ik kan dan immers nog steeds naar huis rijden en de zwaarden daar ophalen. Dat vervoeren mag als dit noodzakelijk is. Dit kan je al vrij snel aannemelijk gemaakt worden als je verhuist, naar een training gaat, dat soort zaken. Ik mag het echter niet standaard op de achterbank hebben liggen. Ook mag ik het niet zomaar dragen. Dat mag alleen op eigen grond of als ik het wapen dusdanig verpak dat ik het niet
onmiddelijk kan gebruiken. Ik doe er dus een hoes omheen en dat geheel gaat weer in een lederen zwaardtas die ik dichtgesp. Dit is om het gebruik in een opwelling (als ik bijvoorbeeld agressief op straat benaderd wordt) uit te sluiten: doordat ik het eerst moet uitpakken heb ik een moment van bezinning ingebouwd. Daarnaast is het natuurlijk een stuk minder bedreigend als het verpakt is (en dus veel minder herkenbaar is) dan dat ik open en bloot met een zwaard over straat zou wandelen. Dat zou agressie en angst uitlokken.
Vlindermessen vallen onder categorie I omdat het wordt gezien als een "Ongewenst niet-vuurwapen". Wapens uit categorie I (evenals categorie II en III) mag in principe geen enkele burger hebben, alleen leger en politie mag dat. Dit geldt trouwens ook voor een aantal typen zwaarden. Er zijn namelijk zwaarden die op het moment dat ze in de schede zitten niet herkenbaar zijn als zwaard. Ze lijken dan op een stok, een wandelstok, dat soort zaken. Vooral enkele Japanse en Chinese zwaarden hebben dit karakter omdat het daar in de middeleeuwen lange tijd verboden is geweest om wapens te hebben en men dat toch wilde. Hierdoor zijn dit soort verborgen wapens ontwikkeld (zijn trouwens nog hele leuke voorbeelden van, tot aan waaiers aan toe, maar dat terzijde).
Een andere punt waarom vlindermessen in categorie I vallen is doordat je het wapen kunt verbergen en toch in 1 beweging gevechtsklaar kan hebben. Dit maakt het in potentie veel gevaarlijker dan een zwaard. Een zwaard dat gevechtsklaar is is ook als dusdanig herkenbaar, dus kan men zich er op voorbereiden (men is gewaarschuwd). Bij een vlindermes niet. Als jij een vlindermes draagt in een winkel kan je als je bij de kassa komt in 1 bewegin het mes uit je zak halen en op de keel van de kassabediende drukken. Met een zwaard kan dat niet. Ook met een gewoon zakmes kan dat niet. Die moet je met twee handen openen en dat duurt echt aanzienlijk langer en is opvallender. Absoluut gezien een secondenkwestie, maar 1 seconde is genoeg om te reageren.
Die twee zijn de belangrijkste redenen om een vlindermes (evenals een stiletto en bijvoorbeeld een boksbeugel) onder categorie I te scharen en niet onder categorie IV zoals zwaarden en zakmessen. Het zijn namelijk wapens van een geheel andere aard. Weliswaar hebben ze allebei een heft en een blad, maar daar houd ook elke vergelijking op.
Het is trouwens niet zo dat een vlindermes altijd verboden is. Je mag er een ontheffing voor aanvragen bij de minister van justitie. Dit kan als je bijvoorbeeld een demonstratie geeft (tijdelijke ontheffing) of een museum hebt. De kans dat dit voor jou geldt is echter klein. Ik meen dat het ook kan gelden voor scholen die kunnen aantonen een belang te hebben bij het oefenen met vlindermessen, maar daar ben ik niet heel zeker van.
Zie ook
de borchure wapens en munitie van het ministerie van Justitie.
