Gat in de taal

[Klintersaas]

Een begrip waar geen woord voor is wordt wel een gat in de taal genoemd.

Zo'n gat in de taal valt vaak pas op als voor hetzelfde begrip in een vreemde taal wel een woord is. Maar ook zonder dat kan het voorkomen dat er iets is waar ineens geen woord voor blijkt te bestaan.

Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Gat_in_de_taal

Op dezelfde pagina stonden als voorbeelden voor gaten in de taal:

• het bordje waarop men een nat theezakje kan leggen nadat het uit de thee is gehaald;
• de nutteloze handeling waarbij mensen die wachten nog eens op het knopje drukken in de hoop dat de lift sneller komt;
• de binnenkant van de elleboog;
• het ding waarmee men een rits dichtmaakt.

Laten we samen goede woorden bedenken voor bovenstaande "gaten". Misschien halen we Van Dale wel!

Als iemand anders nog andere "taalgaten" kent, mag die persoon ze natuurlijk altijd hier posten. Zelf heb ik tijdens een kleine tocht op het internet nog volgende twee "gaten" gevonden:

• de zuidelijke neiging om elkaar aan te raken (handtastelijk is niet goed omdat dit woord een negatieve bijklank heeft)
• het papiertje dat tussen voorverpakte plakjes ham, kaas e.d. wordt gelegd (hier is een nieuw woord voor nodig omdat de oude benaming, honduree, ontmaskerd werd als spookwoord en zodoende uit Van Dale verdwenen is)

Tot slot: mijn eigen voorstellen:

het bordje waarop men een nat theezakje kan leggen nadat het uit de thee is gehaald

ondertas, theeschoteltje

de nutteloze handeling waarbij mensen die wachten nog eens op het knopje drukken in de hoop dat de lift sneller komt

ongeduld

de binnenkant van de elleboog

elleboogholte

het ding waarmee men een rits dichtmaakt

sluitklepje

de zuidelijke neiging om elkaar aan te raken

aanraakgraag

het papiertje dat tussen voorverpakte plakjes ham, kaas e.d. wordt gelegd

honduree (ik vond het wel een leuk woord, dus waarom zou het niet terug mogen komen)

[Symone]

Laten we samen goede woorden bedenken voor bovenstaande "gaten". Misschien halen we Van Dale wel!

Leuk,leuk

ondertas, theeschoteltje

zakjesschoteltje

(idem voor herhaaldelijk op het knopje van het verkeerslicht drukken van voetgangers en fietsers)

ongeduld

herhaaldrukken (hm, die kan je héél erg verkeerd lezen...)

elleboogholte

Geen betere optie, lijkt me prima.

sluitklepje

ritshaakje, ritshendel

aanraakgraag

aanrakerig, tactueel

honduree (ik vond het wel een leuk woord, dus waarom zou het niet terug mogen komen)

Vleesvloeitje/kaasvloeitje

Overigens haalt het de Van Dale pas als mensen het ook gaan toepassen natuurlijk... maar dat gaat best makkelijk hoor. Ik heb een tijdje met familie een reactie 'Apart hè?' (met aparte intonatie) standaard gegeven op van alles, en uiteindelijk gaan (bijv) collega's het vanzelf overnemen .

[Klintersaas]

Goede voorstellen.

herhaaldrukken (hm, die kan je héél erg verkeerd lezen...)

Hoe dan?

tactueel

Tactueel bestaat al:

tactueel (bn.; tactuele), de tastzin betreffend, betrekking hebbend op de tastzin.

[ypsilon]

Leuk initiatief, Klintersaas

Als iemand er nog meer heeft, bring it on.

ondertas, theeschoteltje

zakjesschoteltje

builtjesschoteltje (gewoon omdat ik "builtje" een mooi woord vind)

ongeduld

herhaaldrukken (hm, die kan je héél erg verkeerd lezen...)

Ik ga ook voor ongeduld, een nieuw woord is hieraan verspild.

Je moet trouwens wel hard je best doen om herhaaldrukken verkeerd te lezen... Tsssk, hoe oud zijn we hier

elleboogholte

Naar analogie moet knieholte, de beste optie.

sluitklepje

ritshaakje, ritshendel

Toch maar ritshaakje, ritsklepje,... sluitklep en hendel doen mij aan zware machinerie denken

Of tiretclip, maar tiret is dialect... Of zipperclip, moeten we "zipper" wel even gaan lenen bij het Engels, maar ik vind dat best een mooi woord.

aanraakgraag

aanrakerig, tactueel

Ik zou gaan voor "aanraakgraag"... Hoewel ik hier ook weer de bedenking bij heb dat een apart woord me niet zo nodig lijkt. Wat hebben andere talen hiervoor?

honduree (ik vond het wel een leuk woord, dus waarom zou het niet terug mogen komen)

Vleesvloeitje/kaasvloeitje

Beide zijn goed voor mij

Overigens haalt het de Van Dale pas als mensen het ook gaan toepassen natuurlijk... maar dat gaat best makkelijk hoor. Ik heb een tijdje met familie een reactie 'Apart hè?' (met aparte intonatie) standaard gegeven op van alles, en uiteindelijk gaan (bijv) collega's het vanzelf overnemen .

Altijd leuk om een uitdrukking te lanceren

Tactueel bestaat al:

tactueel (bn.; tactuele), de tastzin betreffend, betrekking hebbend op de tastzin.

Dat is geen probleem, het mag best twee betekenissen hebben...

[MPolo]

Ik zou gaan voor "aanraakgraag"... Hoewel ik hier ook weer de bedenking bij heb dat een apart woord me niet zo nodig lijkt. Wat hebben andere talen hiervoor?

Uit de duitse taal is mij niets bekend ... mar wij hebben wel de woord "Körperkontakt", lichaamscontact .... dar praat je gewoon over als het tussen man en vrouw is, met dansen, flirten of zo ... een mens met de neiging, elkanders lichaam aanteraken, zou dan voor mijn part een lichaamscontacteerer zijn. De neiging ist dan het lichaamscontacterij of zo ...

[ypsilon]

Dat zou dan "lichaamscontacteerder" moeten zijn, maar dat klinkt als "iemand die contact opneemt met het lichaam", niet echt als "iemand die graag lichaamscontact maakt"... In ieder geval een te frigide term voor dit zuiders gebruik.

[Klintersaas]

Goed gewerkt iedereen.

Altijd leuk om een uitdrukking te lanceren

Het staafje voor het scheiden van koopartikelen op een kassaband in bijvoorbeeld een supermarkt was ook lang een gat in de taal, tot door de lezers van het maandblad Onze Taal de term

Dat is geen probleem, het mag best twee betekenissen hebben...

Mij best.

[Symone]

builtjesschoteltje (gewoon omdat ik "builtje" een mooi woord vind)

Ja, beter dan de voorgenoemde alternatieven!

Ik ga ook voor ongeduld, een nieuw woord is hieraan verspild.

Tsja, of juist heel erg nodig in deze drukdrukdruk-maatschappij?

Nieuwe optie:

Drukdruk

Je moet trouwens wel hard je best doen om herhaaldrukken verkeerd te lezen... Tsssk, hoe oud zijn we hier

Na mijn lid-ervaringen dacht ik de reacties nu maar vast vóór te zijn . (Overigens niet m'n best voor gedaan, zal dat verknipte beelddenker-associatieve brein van mij wel zijn dan )

Toch maar ritshaakje, ritsklepje,... sluitklep en hendel doen mij aan zware machinerie denken

Eens.

hen·del (het, de ~ (m.), ~s)

1 beweegbaar handvat waarmee een machine wordt bediend

Maar zowel haak als klep laten zich niet geheel omschrijven als dat ding aan je rits...

haak (de ~ (m.))

1 (haken) gebogen voorwerp, dienend om iets te grijpen, aan op te hangen enz.

2 (haken) [biol.] haakvormig gebogen plantendeel

3 (haken) metalen staaf aan een muur, deur, raam enz. waarvan het omgebogen uiteinde in een oog geplaatst kan worden om iets vast te zetten => windhaak

4 (haken) stok waaraan een ijzeren haak is bevestigd

5 (haken) winkelhaak

6 (haken) elk van de tekens, rond of met hoeken, om woorden of getallen af te zonderen

7 zandplaat in zee

klep2 (de ~, ~pen)

1 afsluiting die aan één zijde open en dicht kan slaan

2 [biol.] elk van beide elkaar loslatende en de zaden blootleggende stukken van een doosvrucht

3 vooruitstekend gedeelte aan een hoofddeksel om de ogen te beschermen

4 [inf.] mond

5 kletser

Of tiretclip, maar tiret is dialect... Of zipperclip, moeten we "zipper" wel even gaan lenen bij het Engels, maar ik vind dat best een mooi woord.

Zipperclip bekt wel lekker , maar idd, niet echt Nederlands...

clip (de ~ (m.), ~s)

1 kleine klem voor papier, platen, haar enz.

2 oorclip

3 videoclip

En ook clip dekt de lading niet.

Waarom niet gewoon ritssluiter? Simpelweg de werkwoordsvorm van ritssluiting...

rits·slui·ting (de ~ (v.))

1 sluitmiddel bestaande uit twee stroken met klauwtjes die door een verschuifbaar plaatje in elkaar gehaakt worden => rits

Ik zou gaan voor "aanraakgraag"... Hoewel ik hier ook weer de bedenking bij heb dat een apart woord me niet zo nodig lijkt. Wat hebben andere talen hiervoor?

Het Engels heeft 'touchy' (hoewel dat natuurlijk ook staat voor 'lichtgeraakt').

we dus nodig hebben is een actiegroep.

Op de barricade!

Ben wel benieuwd of we nog meer 'gaten in de taal' kunnen bedenken...

[ypsilon]

Tsja, of juist heel erg nodig in deze drukdrukdruk-maatschappij?

Nieuwe optie:

Drukdruk

Oeee, prachtig

Iets op deze manier dan:

drukdrukken (ov. ww.)

herhaaldelijk op de knopjes van verkeerslichten, liften,... duwen als uiting van ongeduld

drukdruk 1 (zn.)

(schertsend) gezegd van een gehaast en ongeduldig iemand

drukdruk 2 (bn.)

1. gehaast, ongeduldig

2. nodeloos acties herhalend -> "De formateur gedroeg zich drukdruk in de dode momenten tijdens de onderhandelingsronde."

[Symone]

Waarom niet gewoon ritssluiter? Simpelweg de werkwoordsvorm van ritssluiting...

Zei ik werkwoordsvorm? Oeps .

Prachtige omschrijving van je Ypsilon, ik ben vóór!

[WendyTje]

goh, ik heb daar toch echt al woorden voor:

[*]het bordje waarop men een nat theezakje kan leggen nadat het uit de thee is gehaald;

thee(zak)schoteltje?

volgens de Dauwe Egberts spaarpuntengids heten die dingen een theetipje, maar dat staat idd niet in de Van Dale!

[*]de binnenkant van de elleboog;

noem ik zelf al jaaaaaaren mn kulekie, weet ook niet waar dat vandaan komt, maar mn medemensen begrijpen me intussen. Ik vermoed wel dat elleboogholte een correcter woord is, hoewel ik het toch echt een kulekie vind.

[*]het ding waarmee men een rits dichtmaakt.

ritslipje (rits-lipje dus, geen rit-slipje)

en dan uiteraard die plastic dingetjes aan de uiteinden van veters,

Ik zou ook graag willen weten hoe dat heet als je bij een sweater onder aan de mouwen zo`n elastieken stukje hebt waardoor het aansluit aan de arm

enee, hmmm ik kom wel meer van die dingen tegen, ik denk er nog even over na!

[Symone]

volgens de Dauwe Egberts spaarpuntengids heten die dingen een theetipje, maar dat staat idd niet in de Van Dale!

Theetipje... hoe verzinnen ze het... Tipsy van de thee

ritslipje (rits-lipje dus, geen rit-slipje)

Een lipje, ja, natuuuuuurlijk!

en dan uiteraard die plastic dingetjes aan de uiteinden van veters,

Eh... vetertopje?

Ik zou ook graag willen weten hoe dat heet als je bij een sweater onder aan de mouwen zo`n elastieken stukje hebt waardoor het aansluit aan de arm

Dat is toch gewoon een boord?

boord2 (het, de ~ (m.), ~en)

1 opstaande scheepswand, met name voor zover die boven het water zichtbaar is of boven het dek uitsteekt

2 rand om de halsopening => halsboord

3 afzonderlijk stuk aan kleding, als afwerking of versiersel van de uiteinden => omboordsel

[WendyTje]

Dat is toch gewoon een boord?

ah, ik dacht dat dat alleen zo heette bij de hals! maar nu je t zegt, ja dat zou wel kunnen.

ennee, van dale:

lip·je (het ~, ~s)

1 uitsteeksel waaraan men moet trekken om een verpakking te openen

[Herodotus]

1. theezak: gewoon in het kopje laten, kopje leeg-->keuken-->vuilniston. Hangt er geen touwtje aan, verdwijnt de neiging tot eruittrekken vanzelf...

2. Ik vind herhaaldrukken toch leuker dan drukdrukken.

3. Elle-oog.

4. Ritssluiter.

5. Touching.

6. Vloeitje vond ik leuk, voervloeitje?

[Klintersaas]

Jullie hebben duidelijk niet stilgezeten.

volgens de Dauwe Egberts spaarpuntengids heten die dingen een theetipje, maar dat staat idd niet in de Van Dale!

Ik vond builtjesschoteltje mooier, maar als er al een woord voor bestaat houdt het hier op voor dit "gat".

ritslipje (rits-lipje dus, geen rit-slipje)

Vind ik samen met ritssluiter de beste mogelijkheid.

en dan uiteraard die plastic dingetjes aan de uiteinden van veters,

nestel of malie

nestel (m.; -s; -tje),

1 (veroud., gew.) veter;

2 schoudersieraad als onderscheidingsteken op het uniform van marechaussees of adjudanten enz.;

3 (w.g.) malie van een veter of rijgsnoer.

malie (v.; -s of maliën) [<Fr. maille],

1 (gew.) opening, maas in een net- of vlechtwerk;

2 metalen ring; - (in 't bijz., jachtt.) zilveren ringetje dat aan weerszijden door de bovenlip van een fret wordt gestoken; -oogje aan een schoen waardoor de veter gehaald wordt;

3 (hist.) elk van de metalen ringetjes waaruit in de middeleeuwen kledingsstukken werden gevlochten die als pantser dienden;

4 metalen stiftje van een veter of rijgsnoer;

5 (herald.) uitgesneden ruit;

6 (gew.) korrel, grein van verschillende stoffen.

Ik vind herhaaldrukken toch leuker dan drukdrukken.

Nú zie ik hoe het verkeerd gelezen kan worden. Ik ben het trouwens met je eens.

Touching.

We zoeken een Néderlands woord.