Arm & Rijk, Waarom

[aardbewoner]

Maar wat dan van (mijn) stelling.

Iets doen kost inspanning (geld,energie) >dus iets wat je investeerd om je doel te bereiken is geen kapitaal vernietiging.

Stel dat regeringen totale controle willen,maak dus voor veel mensen dingen onbetaalbaar. Geef net genoeg om revolutie te voorkomen.Resultaat steeds meer controle .

Er is volgens mij geen een plek (land) op deze werld waar welk systeems dan ook toegepast word zoals zijn creator had bedacht. Mocht er wel zo,n land zijn ga ik er heen!

[qrnlk]

De patentwetgeving in Engeland zal dus een belangrijke bijdrage geleverd hebben, de beloning van nuttige uitvindingen en dus het winstoogmerk, was dus groot.

Sorry maar dat is dus niet waar.

Prior to the start of Watt’s commercial production in 1776, there were 510 steam engines in the U.K., most using the inefficient Newcomen design. These engines generated about 5,000 horsepower. By 1800, when Watt's patents expired, there were still only 2,250 steam engines used in the U.K., of which only 449 were the superior Boulton and Watt engines, the rest being old Newcomen engines. The total horsepower of these engines was 35,000 at best. In 1815, fifteen years after the expiration of the Watt patents, it is estimated that nearly 100,000 horsepower was installed in the U.K., while by 1830 the horsepower coming from steam engines reached 160,000. The fuel efficiency of steam engines is not thought to have changed at all during the period of Watt’s patent; while between 1810 and 1835 it is estimated to have increased by a factor of five. After the expiration of Watt’s patents in 1800, not only was there an explosion in the production of engines, but steam power finally came into its own as the driving force of the industrial revolution. In the next 30 years steam engines were modified and improved, and such crucial innovations as the steam train, the steamboat and the steam jenny all came into wide usage.  The key innovation was the high-pressure steam engine – development of which had been blocked by Watt by strategically using his 1775 patent. Many new improvements to the steam engine, such as those of William Bull, Richard Trevithick, and Arthur Woolf, became available by 1804: although developed earlier these innovations were kept idle until the Boulton and Watt patent expired. [bron][via][more]

Zonder patenten heeft de eerste uitvinder van een niet-triviale verbetering of ontwikkeling van een product of process het voordeel om als eerste dit te kunnen aanbieden. Gedurende enige tijd zal hij een beter of goedkoper product kunnen leveren dan zijn concurrent. Hij moet echter zijn producten of productie process continue blijven ontwikkelen zodat hij voor kan blijven op anderen...

Welke motivatie heeft een uitvinder om zijn product verder te ontwikkelen zodra hij een patent heeft verkregen? Geen enkele. Dat zie je gebeuren: Pas zodra de patenten op een geneesmiddel afloopt komen er nieuwere geneesmiddelen op de markt; er is pas weer een motivatie om iets nieuws te ontwikkelen zodra het monopoly verloopt. Maar wat erger is: Een patent weerhoud anderen er ook van.

Daarbij komt nog het volgende:

Als twee mensen elke een stoel aan het maken zijn, en de eerste krijgt de stoel een dag eerste af dan de tweede dan kunnen ze toch beide hun eigen stoel verkopen als ze daar voor kiezen.



Uitvinders A en B zijn bezig met hetzelfde en besteden daar even veel tijd aan. A is net een dag eerder dan B met een bepaalde uitvinding. Waarom zou A dan eigenaar worden van dit idee? Waarom heeft B niet even veel recht? Wat als iemand geheel onafhankelijk jaren eerder dit idee ook al had maar geen patent had aangevraagd nu geen gebruik meer mogen maken van zijn eigen ideeën?

[Adpruys]

Het is inderdaad zo dat Watt zijn uitvinding voor zijn bedrijf behield en geen licenties verkocht, hetgeen een tijdelijke rem op de industriële revolutie betekende als je het vergelijkt met de hypothetische situatie van als hij dit wel zou hebben gedaan. Ook zijn er gegevens waaruit blijkt dat hij op slinkse wijze een oneigenlijk gebruik maakte van de patentwetgeving . Er ontstaat echter een geheel andere hypothetische situatie als er geen patenten bestonden. Dan kan het zijn dat o.a. deze uitvinding niet zou hebben plaatsgevonden.

Dankzij de patentwetgeving gebeurde het volgende.

American inventor [oliver evans]who pioneered the high-pressure steam engine (U.S. patent, 1790) and created the first continuous production line (1784).

Het patent van Watt was kennelijk geen belemmering voor deze verbetering die ook gepatenteerd werd.

Volgens mij heeft de eerste uitvinder bij afwezigheid van patenten wel bijzonder kort voordeel van de uitvinding. In die tijd hechtten de uitvinders bijzonder veel waarde aan patenten. Je kon rijk worden door uitvindingen.

[qrnlk]

Je kunt inderdaad rijk worden met een monopoly, wat een patent in wezen is. Niemand ontkent dat. Dat is niet waar het eigenlijk om gaat.

Moedigt het patent systeem innovatie aan? Nee. Het moedigt voornamelijk "rent seeking" aan; de uitvinder houd op met onderzoek en ontwikkeling en wordt een beheerder van zijn patent. Hij verdiend niets aan uitvinden; hij verdient iets aan het efficient en goed beheren van zijn monopolies (patenten).

Als er geen patenten zouden zijn dan zou men continue op zoek blijven naar nieuwe methoden. Men zou niet kunnen ophouden met onderzoek en ontwikkeling. De betere onderzoekers zullen meer ontdekkingen doen dan de slechtere onderzoekers; ook al kan een slechtere onderzoeker ook wel eens geluk hebben. Ook dan verdient hij niets aan het uitvinden, maar wel aan de toegenomen productiviteit, hogere marges of de het verkopen van een nieuw product. Zou de samenleving daar niet meer aan hebben?

Een vraag die ik mij de afgelopen tijd wel eens stel is deze: Veranderd de aard van uitvindingen die worden gedaan door het invoeren of afschaffen van patenten? Ik vermoed van wel. Je uitvinding moet aan bepaalde randvoorwaarden voldoen om een patent te verkrijgen die verhandelbaar is. Innovaties die slechts door 1 bedrijf te gebruiken zijn en zo wijn te beperkt.

Of deze selectie factor positief of negatief is ben ik nog niet over uit.

[Benm]

Het bestaan van patenten heeft uiteraard invloed op de aard van 'uitvindingen' die worden gedaan.

Zonder patenten en octrooien zou er bijv geen enkel onderzoek meer zijn in de farmaceutische branche. Dat is gewoon onbetaalbaar als iedere concurrent dezelfde stof binnen de kortste keren als genericum op de markt mag dumpen.

Maar zonder patenten zou de ontwikkeling van uitvindingen die gebaseerd zijn op andere uitvindingen wel sneller verlopen. Nu gebeurd het al regelmatig dat bedrijven een product niet goed kunnen ontwikkelen omdat de onderliggende techniek deels gepatenteerd is. Hoe trivialer patenten worden, hoe groter dit probleem.

[Adpruys]

Je kunt inderdaad rijk worden met een monopoly, wat een patent in wezen is. Niemand ontkent dat. Dat is niet waar het eigenlijk om gaat.

Geld verdienen, daar gaat het wel om. James Watt voor wie, zoals je gelezen hebt, rijkdom erg belangrijk was, zou hij zijn stoommachine ontwikkeld hebben zonder de winstvooruitzichten d.m.v. een patent? Denk het niet

Moedigt het patent systeem innovatie aan? Nee. Het moedigt voornamelijk "rent seeking" aan; de uitvinder houdt op met onderzoek en ontwikkeling en wordt een beheerder van zijn patent.

Dit beheer van patenten is inderdaad een kostenpost. Dit is echter doorgaans specialistenwerk dat niet uitgevoerd wordt door de uitvinder. En als het een waardevolle vinding is, wat door de markt wordt bepaald, zal het de moeite waard zijn. Wel is het onwenselijk dat vanwege deze “rent seeking”er een druk op de wetgever ontstaat om de patentwetgeving etc te versterken en de termijn te verlengen. Vanwege de grotere markten (EU, globalisering) zijn er argumenten om de termijn van patenten in te korten omdat de terugverdientijd van R&D investeringen korter is geworden. Dit zou wel gepaard moeten gaan met verbeterde naleving dwz minder piraterij.

Als er geen patenten zouden zijn dan zou men continue op zoek blijven naar nieuwe methoden. Men zou niet kunnen ophouden met onderzoek en ontwikkeling.

Nu is men juist continu op zoek naar nieuwe methodes en uitvindingen, dankzij de patenten en het auteursrecht. Het punt is juist dat men dit niet meer zal doen als iedereen het meteen na kan maken. Vooral de kostbare, veel onderzoek vergende, uitvindingen zullen dan niet meer door de private sector plaatsvinden, tenzij dankzij giften. Zelfs al zou het zo zijn dat dezelfde mate van onderzoek zou plaatsvinden dankzij belastinggeld en giften van mecenassen, wat ik zeer onwaarschijnlijk vind, zou dit toch onwenselijk zijn. Aangezien dan de invloed van bepaalde personen veel groter zou worden. Nu wordt de richting van al het onderzoek dat dankzij patenten plaatsvindt door de markt bepaald d.w.z. door iedereen. Patenten kunnen wel een beperkte nadelige invloed hebben namelijk gedeeltelijk onnodige research. Ik zie dat bijv. in de farmaceutische industrie, eigenlijk op de tegenovergestelde wijze dan dat gmlk het ziet. Bij een succesvol vernieuwend geneesmiddel (bijv viagra) trachten concurrenten zo snel mogelijk ook een dergelijk middel te maken. De investeringen die dat vergen zouden mogelijk, (maar niet zeker want het kan ook leiden tot goed, beter, nog beter) beter zijn besteed aan het ontwikkelen van een geheel ander vernieuwend medicijn.

Een succesvolle uitvinding dat tot een zekere monopolievorming leidt zorgt er voor dat er veel inspanningen door concurrenten gedaan worden om dit monopolie te breken. Grote winsten zijn als honing voor de bijen. Ook zijn er wetten die monopolievorming tegengaan en concurrentie bevorderen

Als je de economische geschiedenis van de afgelopen 300 jaar bekijkt en deze vergelijkt met de patentwetgeving in de landen valt het volgende op.

Engeland had de eerste patentwetgeving (1623) hetgeen ik een voordeel voor dat land acht en één van de verklaringen voor de vele uitvindingen die leidden tot de industriële revolutie. Deze wetgeving was zeker tot 1850 niet ideaal Te duur en ondoorzichtig en patenten waren onderhevig aan politieke invloeden (Watt’s patent werd door het parlement verlengd). In de VS had men reeds in 1790 een goedkoper patentsysteem. Zij kenden een grote economische voorspoed die gepaard ging met een groter aantal patenten in de VS in de 19de eeuw dan in Engeland. In Nederland schafte men in 1869 de patentwetgeving af (ingevoerd in 1817). Vanaf die datum konden dus buitenlandse vindingen gratis gecopiëerd worden. Het concurrentievoordeel t.o.v. andere westerse landen dat dit bood woog op termijn waarschijnlijk niet op tegen de nadelen van weinig R&D in den lande want de octrooiwetgeving werd in 1917 weer ingevoerd. Zwitserland voerde octrooiwetgeving pas in 1888 in

the Swiss endogenously adopted patent laws because of falling competitiveness in their key industrial sectors. What was the impact of the introduction of patent protection in Switzerland? Foreign inventors could obtain patents in the United States regardless of their domestic legislation, so we can approach this question tangentially by examining the patterns of patenting in the United States by Swiss residents before and after the 1888 reforms. Between 1836 and 1888, Swiss residents obtained a grand total of 585 patents in the United States. Fully a third of these patents were for watches and music boxes, and only six were for textiles or dyeing, industries in which Switzerland was regarded as competitive early on. Swiss patentees were more oriented to the international market, rather than the small and unprotected domestic market where they could not hope to gain as much from their inventions. (-)After the patent reforms, the rate of Swiss patenting in the United States immediately increased. Swiss patentees obtained an annual average of 32.8 patents in the United States in the decade before the patent law was enacted in Switzerland. After the Swiss allowed patenting, this figure increased to an average of 111 each year in the following six years, and in the period from 1895 to 1900 a total of 821 Swiss patents were filed in the United States. The decadal rate of patenting per million residents increased from 111.8 for the ten years up to the reforms, to 451 per million residents in the 1890s, 513 in the 1900s, 458 in the 1910s and 684 in the 1920s. U.S. statutes required worldwide novelty, and patents could not be granted for discoveries that had been in prior use, so the increase was not due to a backlog of trade secrets that were now patented.  

Moreover, the introduction of Swiss patent laws also affected the direction of inventions that Swiss residents patented in the United States. After the passage of the law, such patents covered a much broader range of inventions, including gas generators, textile machines, explosives, turbines, paints and dyes, and drawing instruments and lamps. The relative importance of watches and music boxes immediately fell from about a third before the reforms to 6.2 percent and 2.1 percent respectively in the 1890s and even further to 3.8 percent and 0.3 percent between 1900 and 1909.  

http://eh.net/encyclopedia/article/khan.patents

Dit Zwitserse voorbeeld is sterk bewijs voor het voordeel van patenten. De introductie van octrooiwetgeving leidde tot een sterke stijging van innovatie.

[Who]

Dit boek ga ik lezen! Lijkt me reuze interessant

[hopje]

Dank voor de heldere uitleg.

Ik vraag me af waarom Nederland na de 17 de eeuw langzaam achterop raakte en de industriële revolutie aan zich voorbij zag gaan. Zou het de wet van de remmende voorsprong zijn geweest (die Engeland in de vorige eeuw tot 1980 parten speelde)? Calvinistische mentaliteit?

Op zichzelf natuurlijk onbevredigende verklaringen.

Het is nog maar de vraag in hoeverre Nederland achteruitging in de 18e eeuw. In het gebied dat nu Nederland heet (In de 18e eeuw bestond Nederland eigenlijk nog niet) waren de ontwikkelingen zeer verschillend. In Holland was er sprake van een relatieve achteruitgang, maar in Overijssel, Groningen en Gelderland was er juist sprake van een vooruitgang. Ook daar vond een industrialisatie plaats, ontwikkelde zich een moderne landbouw en nam de bevolking toe. Vanuit Hollands perspectief was er sprake van achteruitgang, vanuit de andere gewesten gezien vaak niet.

In de 17e eeuw was de Republiek militair sterk omdat de (potentiële) tegenstanders zwak waren. In Frankrijk en Engeland woedden burgeroorlogen en de Duitse landen waren door de 30-jarige oorlog volledig uitgeput. Toen de stabiliteit terugkeerde in Engeland, Frankrijk en Pruisen konden deze landen ook grotere legers en marines op de been brengen. De Republiek werd echter niet zwakker, de tegenstanders werden sterker. Er was dus geen echte achteruitgang.

De industrie in de Republiek was al behoorlijk ontwikkeld. Stoommachines en steenkool waren niet nodig omdat waterkracht en turf voldoende efficiënt waren. Vandaar ook het uitblijven van investeringen in de zware industrie tot na 1850.

Jonathan Israel (The Dutch republic 1477-1806) en Prof. Dr Meinhardt hebben hier onderzoek naar gedaan.

[hopje]

Het probleem is dat iedereen bij communisme aan de Sovjetunie, China en Noord Korea denkt. Maar dat is nu eigenlijk precies hoe het niet moet zijn.

Het Leninistische model is een consequentie van Marx' Dictatuur van het proletariaat . De staatsmacht moest worden aangewend om tot een herverdeling van productiemiddelen te komen. De anarchist Bakoenin waarschuwde al voor deze consequenties en voorzag al de terreurstaten zoals die later zijn ontstaan met de komst van het Reëel bestaande socialisme

Communisme is eigenlijk socialisme als het goed uitgevoerd wordt.

De systemen die we kennen zijn meer dictaturen dan socialistisch.

Dergelijke dictaturen zijn onvermijdelijk verbonden met het idee van Marx dat de staat ingeschakeld moet worden om een nieuwe samenleving te scheppen.

Mijn echte voorkeur gaat eigenlijk uit naar anarchie en daarmee bedoel ik dus niet wanorde maar een socialistische staat waar iedereen gelijk is.

Een anarchie zal in de praktijk een stuk kapitalistischer zijn dan je zou denken. Bij afwezigheid van een overheid is er namelijk ook geen economische sturing. Het zijn dan vraag en aanbod die de distributie van goederen en diensten bepalen; een liberale vrije markt dus. En aangezien mensen verschillende talenten en interesses hebben zullen er ook binnen no-time verschillen onstaan.

Er zullen socialistische communes bestaan naast bedrijven met loonarbeid, verschillende mensen maken verschillende keuzes. Bij afwezigheid van een staat die geweld kan gebruiken en belastingen kan innen zullen wel een aantal zaken verdwijnen, zoals met staatsgeweld afgedwongen monopolies, een militair-industrieel complex maar ook een verzorginsstaat. Dat laatste zal dan weer op vrijwillige basis verzorgd moeten worden. Htezij via collectieven en coöperaties, hetzij via commerciële verzekeraars; ieder zijn keuze en zonder dwang.

In grote lijnen:

Het westen is rijk geworden door hun agressieve houding t.a.v. de andere landen.

Vroeger door kolonialisatie, nu doordat ze de (inmiddels) 3de wereldlanden onder druk houden.

Dat is nu juist het dogma dat door Landes keurig wordt gefileerd en afgeserveerd. Landes zegt dat het Westen rijk werd doordat men meer dingen ging maken. Ze maakten dus dingen die er niet waren en dus ook niet weggenomen werden.

Het Westen werd dus rijk terwijl de rest arm bleef.

De koloniale handel droeg uiteindelijk ook maar weinig bij aan het nationaal product van de koloniserende landen. Het leeuwendeel van het BNP kwam door de eigen arbeid. Niet voor niets zijn ook westerse landen zonder kolonien rijk geworden. Ik noem maar Zwitserland en de Scandinavische landen.

Wel is het zo dat westerse politiek anno 2007 de ontwikkeling in het Zuiden hindert, met name door de landbouwpolitiek. Lees daarover Johan Norberg's "In defenence of global capitalism."

[Assassinator]

Dat is nu juist het dogma dat door Landes keurig wordt gefileerd en afgeserveerd. Landes zegt dat het Westen rijk werd doordat men meer dingen ging maken. Ze maakten dus dingen die er niet waren en dus ook niet weggenomen werden.

Het Westen werd dus rijk terwijl de rest arm bleef.

De koloniale handel droeg uiteindelijk ook maar weinig bij aan het nationaal product van de koloniserende landen. Het leeuwendeel van het BNP kwam door de eigen arbeid. Niet voor niets zijn ook westerse landen zonder kolonien rijk geworden. Ik noem maar Zwitserland en de Scandinavische landen.

De westerse landen konden alleen maar veel nieuwe dingen maken met grondstoffen. En daar waren de kolonies voor: grote graanschuren om grondstoffen uit te halen zodat ze zelf in eigen land producten van konden maken. Kolonies waren dus grote melkkoeien en konden dus niets ontwikkelen. Scandinavië had van zichzelf al heel veel ijzer en had dus geen kolonies nodig om rijk te worden. Zwitserland was toen deel van een groot rijk en heeft daarvan uiteraard meegeprofiteerd. We hadden die grondstoffen ook kunnen krijgen door simpelweg te handelen met die landen, maar deden ze dat? Nope, ze veroverden de landen (ze waren toch inferieur...) en zogen ze leeg. Niks zelf gedaan, zonder kolonies waren die landen niets.

[hopje]

De westerse landen konden alleen maar veel nieuwe dingen maken met grondstoffen. En daar waren de kolonies voor: grote graanschuren om grondstoffen uit te halen zodat ze zelf in eigen land producten van konden maken.

Dat is een stelling die wel vaak wordt aangenomen, maar eenvoudigweg niet waar is. De belangrijkste grondstoffen voor industrie kwamen gewoon uit Europa, en de afzetmarkt was ook grotendeesl Europees. Hetzelfde geldt voor voedsel. Voordat Noord Amerika de grote graanexporteur werd werden de koolhydraten (aardappelen en granen) gewoon in Europa zelf verbouwd.

We hadden die grondstoffen ook kunnen krijgen door simpelweg te handelen met die landen, maar deden ze dat? Nope, ze veroverden de landen (ze waren toch inferieur...) en zogen ze leeg. Niks zelf gedaan, zonder kolonies waren die landen niets.

Dat is dus onzin. De meeste grondstoffen werden door handel verkregen. Zelfs grondstoffen die uit de kolonien kwamen. Shell moest gewoon de marktprijs betalen voor de olie die uit Sumatra uit de grond kwam.

De meeste kolonien zijn uiteindelijk verliesgevend geweest; Het moederland zou dus beter af zijn geweest zonder die kolonien. Indonesie en Brits India waren uitzonderingen, maar ook daar waren de koloniale baten uiteindelijk niet bijzonder hoog.

[qrnlk]

Dat is dus onzin. De meeste grondstoffen werden door handel verkregen. Zelfs grondstoffen die uit de kolonien kwamen. Shell moest gewoon de marktprijs betalen voor de olie die uit Sumatra uit de grond kwam.

Merk echter op dat de 'marktprijs' veel al onder dreiging met geweld werd vastgesteld door de 'kolonisten' en aan het inheemse bevolking werd opgelegd.

Tegenwoordig hebben we het probleem van de gigantische staatsschuld van de verschillende derde wereld landen die meestal gemaakt zijn toen westerse landen (hun banken) geld leenden aan bevriende dictators die het besteedde om wapens en andere troep te kopen van westerse bedrijven. Wij hadden kunnen weten dat terug betalen een probleem zou worden maar we negeerden dit.

Toen de bevolking uiteindelijk afrekende met hun dictator bleef de nieuwe regeringen meestal zitten met de rekening. (Wat dat betreft zou het beter zijn voor die landen om geen centrale regering op te zetten maar om het land decentraal te organiseren. De westerse banken kunnen dan nergens heen om geld te eisen. De VN, de wereldbank en IMF zijn hier echter sterk op tegen en doen alles wat in hun macht is om deze oplossingen tegen te werken.)

Door deze schulden loopt er uit enkele heel arme landen meer geld naar ons toe aan rente dan wij hun als 'hulp' geven. En dan verstoort deze 'hulp' van ons meestal de ontwikkeling van een eigen zelfstandige markt.

[Adpruys]

Over welke derdewereld landen heb je het hier eigenlijk?

Over de schuldencrisis heb ik 17 jaar terug studie gemaakt. De "middle income" ontwikkelingslanden die in de jaren 80 in de problemen kwamen hadden relatief geringe militaire uitgaven. De leningen waren grotendeels bedrijfsleningen die door de plaatselijke regering gegarandeerd werden. (westerse banken hoefden geen kredietwaardigheid van bedrijven en projecten te beoordelen maar louter van een land). De schulden zijn op koste van de westerse banken gesaneerd. Interne oorzaken van de crisis zijn niet voldoende op de wereldmarkt gerichte investeringen en onvermogen van regeringen om lucratieve investeringen de beoordelen. Toen de externe situatie verslechterde (hoge rente) was de debt/exportratio veel te groot om de rente en aflossing te kunnen betalen. (Andere landen waar ook veel geleend was maar waar de export daardoor sterk was gestegen kwamen niet in de problemen.)

De armste landen hadden nauwelijks schulden bij commerciële banken, niet kredietwaardig genoeg, wel bij allerlei instellingen en landen. Verder heeft Irak gigantische schulden, echter niet bij commerciële banken. Frankrijk, Duitsland en Rusland zijn waarschijnlijk de grootste schuldeisers. Dergelijke schulden ontstaan doordat regeringen in het westen exportgaranties afgeven op door hen gewenste export naar probleemlanden.

[Herodotus]

Europa is zo rijk geworden doordat wij de beste wapens hadden, we waren technologisch verder dan de rest van de wereld. Waarschijnlijk heeft Marco Polo kruit meegenomen uit China. Chinezen zijn altijd defensief geweest, Europeanen duidelijk niet.

Nu is Amerika de grootmacht, wederom omdat zij technisch een voorsprong hebben.

Voorsprongen houden nooit stand.

We hebben nog steeds niet door dat al die techniek en machines bedoeld zijn om alle mensen op de wereld van voedsel en water te voorzien, en niet voor een wedstrijdje: kijk eens wie er de rijkste is. Hebben we en passant ook geen geld meer nodig.

Dan komt er iemand met een boekje met de insteek: wij zijn lekker rijk, en daarover hoef ik me niet schuldig te voelen, want wij waren altijd al beter.

Zum kotsen, er sterven iedere minuut nog mensen van de honger, omdat wij ons druk lopen te maken over waarom wij zo rijk zijn geworden: door te jatten en plunderen.

Dark side of the moon.

[Paul_1968]

Europa is zo rijk geworden doordat wij de beste wapens hadden, we waren technologisch verder dan de rest van de wereld ... Dark side of the moon.

Ik had het niet beter kunnen schrijven

Wij moeten ons WEL schuldig voelen, omdat we het zijn.