Relatie tussen opleidingsniveau en gezondheid

[albert davinci]

Naar aanleiding van dit onderwerp.

Ik wil dit onderwerp eens wat uitgebreider bespreken. Wat is nu precies de relatie tussen niveau van opleiding en gezondheidsgedrag? Het is bekend dat mensen die hoger opgeleid zijn minder vaak obees worden (en de hieruit voortvloeiende ziekten) en minder roken. Heeft iemand van jullie nog interessante links, tabellen/grafieken of andere informatie?

[Symone]

Ik ben ook benieuwd naar onderzoek dat hierover bekend is... Mijn eigen aanname is dat hoger opgeleiden (en hiermee bedoel ik dan intelligentere personen; er bestaan natuurlijk ook laag opgeleide intelligente personen, die reken ik in deze doelgroep mee) beter in staat zijn te begrijpen waarom iets gezond of ongezond is. Daarnaast heeft deze groep waarschijnlijk een exploratievere houding, waardoor zij meer uit zichzelf 'onderzoek' doen. Daarnaast speelt, denk ik, ook een rol dat hoger opgeleiden vaak een beroep uitoefenen waarvoor een hoger salaris wordt ontvangen, waardoor gezondere (vaak duurdere) voeding makkelijker te verkrijgen is.

(Hmm, maar wat roken betreft, staat dit laatste argument er weer haaks op .) Zouden hoger opgeleiden minder ontvankelijk zijn voor groepsdruk?

[ypsilon]

Ik heb nog een beetje informatie, helaas niet over opleidingsniveau, wel over IQ. (Wat mogelijk meer zegt? I.i.g. correleert IQ ook met het bereikte opleidingsniveau, analytisch denken, SES, etc.) Ik heb een aantal significante correlaten, ik ken niet de exacte grootte en (uiteraard) niet de richting van het verband. Ik beperk me hier tot hetgene wat betrekking heeft op gezondheid. We kunnen misschien naar extra onderzoek uitkijken voor hetgeen we interessant vinden.

Correleren positief met IQ:

specifiek dieet volgen, gezondheid (algemeen, fysiek en psychologisch), levensduur, myopie, beroepsstatus, sociale vaardigheden, waarden en attituden

(De laatste vermeld ik omdat ze mogelijk een verklaring geven waarom men minder ongezond gedrag stelt.)

Correleren negatief met IQ:

Ongevallen, instemtendens, alcoholisme, crimineel gedrag, impulsiviteit, kindersterfte, psychoticisme, roken

(Ook hier een paar zaken die een verklaring kunnen bieden voor o.a. roken en ander ongezond gedrag: impulsiviteit en instemtendens.)

Daarnaast speelt, denk ik, ook een rol dat hoger opgeleiden vaak een beroep uitoefenen waarvoor een hoger salaris wordt ontvangen, waardoor gezondere (vaak duurdere) voeding makkelijker te verkrijgen is.

Dat lijkt me een een goede hypothese. Je moet in aanmerking nemen dat sigaretten pakweg een jaar of twintig terug helemaal zo duur nog niet waren, en eenmaal je verslaafd bent wordt het een stuk moeilijker er van af te geraken. Het staat dus niet haaks op bovenstaande.

Zouden hoger opgeleiden minder ontvankelijk zijn voor groepsdruk?

Ook dat lijkt me zeker een mogelijke determinant, zeker als we kijken naar de correlaten met IQ.

[1207]

Er is absoluut een relatie tussen beiden maar ik denk dat het veel minder met inzicht te maken heeft dan menigeen denkt. Volgens mij is het financiele aspect doorslaggevend. Armen beseffen ook als er iets niet klopt met hun gezondheid.

wie arm is stelt doktersbezoeken uit, eet ongezond, leeft te vaak in ongezonde woningen (schimmels bvb), kan zich niet zo goed verzekeren etc. Dit soort zaken zorgt voor extra stress wat opnieuw je gezondheid naar beneden trekt.

elke mens is gevoelig voor groepsdruk. Of de groep nu een bende CEO's is of kuisvrouwen maakt mi niet zoveel uit.

wel opletten met verslavingen omdat hier nogal vaak andere mechanismen werken. Elke roker weet dat het slecht is en de overgrote meerderheid zou het liefst van al willen stoppen.

hier belgisch cijfermateriaal over opleiding en gezondheid. ze is wel wat ouder maar desondanks een vrij goede indicator

http://statbel.fgov.be/press/fl047_nl.asp#5

[Ger]

Uit "Wetenschap in beeld" nr 2/2007 (korte berichten):

Hoe intelligenter een kind is, des te groter de kans dat het later vegetariër wordt. Dat concluderen Britse onderzoekers van de Universiteit van Southampton na een studie van de leefwijze van 8179 mensen. Ze maten bij elke persoon de intelligentie op tienjarige leeftijd; nu vroegen ze naar het huidige eetpatroon. 365 deelnemers lieten weten vegetariër te zijn, en zij hadden als tienjarige een beduiden hoger IQ dan de rest. Deze ontdekking kan ok verklaren waarom intelligentie, hoog opgeleide mensen gezonder zijn, zoals andere studies eveneens aantonen. Zo hebben vegetariërs minder vaak last van hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en hart- en vaatziekten.

[Symone]

Een vegetariër is, denk ik, bijna altijd bewust met voeding bezig. Dat een vegetariër gezond eet (maar waarschijnlijk ook gezond lééft), durf ik niet tegen te spreken. Vanaf de andere kant bezien: niet elke vleeseter eet ongezond of heeft een ongezonde leefstijl. Mijns inziens is het vegetariër zijn dus niet de enige aanwijsbare determinant voor een gezonde leeftstijl. Intelligentie daarentegen geeft een individu in meer of mindere mate de mogelijkheid om na te denken over wat gezond is voor lijf en leden en op basis van de vervolgens opgedane kennis daaromtrent, in staat is betere keuzes te maken. Echter (daar komt 'ie weer...): personen met een hoger IQ, hebben over het algemeen een hogere opleiding genoten, waardoor zij functies in het maatschappelijk leven bekleden met een hoger salaris, waardoor zij weer gemakkelijk nieuwe kennis vergaren (boeken kopen e.d.) én de middelen hebben om ernaar te leven. (McDonalds is nog altijd goedkoper dan de Japanner ).

[Symone]

Daar komt nog bij dat kinderen met een hoger IQ in de regel ook ouders hebben met een hoog IQ. Hierdoor sluit het onderzoek omgevings- en opvoedingsinvloeden dus niet uit. Het wordt pas interessant als je een hoog intelligent persoon laat opgroeien in een laag intelligent opvoedingsmilieu en een laag intelligent persoon in een hoog intelligent opvoedingsmilieu... Gewenning aan smaak, verpakking, eetgewoonten (hoeveelheden, tijdstippen, e.d.), restaurantbezoek, supermarkt/markt/natuurvoedingswinkel, etc. spelen zéker een rol in de ontwikkeling van het voedingspatroon van een kind.

[ypsilon]

Daar komt nog bij dat kinderen met een hoger IQ in de regel ook ouders hebben met een hoog IQ. Hierdoor sluit het onderzoek omgevings- en opvoedingsinvloeden dus niet uit. Het wordt pas interessant als je een hoog intelligent persoon laat opgroeien in een laag intelligent opvoedingsmilieu en een laag intelligent persoon in een hoog intelligent opvoedingsmilieu... Gewenning aan smaak, verpakking, eetgewoonten (hoeveelheden, tijdstippen, e.d.), restaurantbezoek, supermarkt/markt/natuurvoedingswinkel, etc. spelen zéker een rol in de ontwikkeling van het voedingspatroon van een kind.

Aan één zo'n observatie heb je niet zoveel om wetenschappelijke conclusies uit te trekken. En systematisch kinderen van gezin gaan verwisselen lijkt me toch ook echt niet doenbaar, dus we zullen het hiermee moeten doen

[taktix]

- vegetarisch vs gezonder zijn: denk dat de beïnvloedende factor hier voornamelijk: bewust met voeding bezig zijn is. Vegetariërs zijn door hun keuze gedwongen bewust met voeding om te gaan of ze hebben ernstige tekorten.

- opleidingsniveau vs gezonder zijn?

*TIJD om bezig te zijn met gezond te leven is een factor.

*GELD hebben om de keuze te maken tussen biologische voeding & de promotie die je kunt permitteren.

*...

Zijn factoren die beïnvloedt worden door opleidingsniveau & een dergelijke correlatie kun je wel maken. Of het IQ ertoe leidt trek ik in twijfel, correlatie legt geen oorzakelijk verband.

- Hoger geschoolden - groepsdruk resistend? Au contrair, laaggeschoolden zullen eerder afwijken doordat ze de keuzemogelijkheid niet hebben. Als je moet leven met hetgeen je hebt is er geen tijd om met 'groepsdruk'/socialiseren meer bezig te zijn. Ik zie het aanpassen aan de groepsnorm eerder als een luxe dan als een zwakte. En groepsdrukgevoelig zijn is eigenlijk gewoon zich aanpassen aan...

Hooggeschoolden daarentegen neigen ertoe het te willen tonen dat ze hoog geschoold zijn. Gezond zijn; sporten; .. allemaal dingen die toch niet zeldzaam geassocieerd worden met een dergelijke status.

Lijkt me (ben er best zeker van) vooral een sociologisch gegeven, eerder dan een biologisch

[Symone]

Aan één zo'n observatie heb je niet zoveel om wetenschappelijke conclusies uit te trekken. En systematisch kinderen van gezin gaan verwisselen lijkt me toch ook echt niet doenbaar, dus we zullen het hiermee moeten doen

Uiteraard! Een onderzoek heeft pas zin als je steekproef groot genoeg is. En ik besef terdege dat een dergelijk onderzoek ethisch moeilijk -zeg maar niet- uitvoerbaar is. Het zijn echter wel factoren waar je in je conclusies en bevindingen rekening mee dient te houden.

Lijkt me (ben er best zeker van) vooral een sociologisch gegeven, eerder dan een biologisch

Dat zeg ik .

[albert davinci]

Volgens mij wordt tijd en geld wat overschat in de Nederlandse situatie en gaat het er vooral om dat je de juiste voedingskeuzes maakt. Dit argument van tijd en geld komt uit de USA en Engeland waar het verschil in prijs tussen groenten en fastfood nog heel wat hoger ligt dan hier (in België zijn de supermarkten overigens ook abominabel slecht , de AH zou er goede zaken kunnen doen, hint). Het is behoorlijk goedkoop om geen chips, koek en snoep te kopen. Ik bespaar er veel geld mee

Groenten zijn vrij duur ja maar op het totale boodschappenbudget vind ik het nog meevallen. Vlees is in ieder geval veel duurder en daar eten dezelfde mensen weer veel te veel van (aanbevolen: 75 gram per dag of vis maar niet elke dag vis omdat vis weer te weinig essentiële aminozuren bevat).

Wel geloof ik dat er een relatie is tussen sporten en welvaart. Sporten is helaas vrij duur. Wanneer je bijvoorbeeld simpel gaat hardlopen dan heb je eigenlijk als minstens 3 paar schoenen per jaar nodig, minstens! Ze raden aan om niet langer dna 700-1000 kilometer te lopen, je loopt al snel meer dan 50 kilometer per week, toppers lopen zelfs 170 kilometer per week.

Contributie bij sportclubs bedragen vaak 100-200 euro (ik zal maar zwijgen over het golven* ). Je moet dan nog regelmatig geschikte kleding kopen (ook minstens 100 euro per jaar), meer wassen (stroom en water), reiskosten.

Daar zou de overheid dan ook wat meer kunnen sturen door sporten te subsidiëren wanneer het besteedbare inkomen beneden een bepaalde grens ligt (na aftrek van belastingen en evt. schulden).

Familie van mij betaalt zo'n 1000 of 2000 euro (ik weet niet meer ofdat het nu guldens of euro's waren) aan contributie per jaar voor hun golfclub.

Het is een nogal sjieke golfclub.

Ik hoop toch dat ik ooit wat goedkoper kan gaan golven wanneer ik wat op leeftijd ben.

[Symone]

Inderdaad kost sporten geld. Zeker als je het in clubverband wilt doen.

Overigens worden veel lokale sportverenigingen door de lokale overheid in Nederland gesubsidieerd (al zijn 't geen grote bedragen, meestal). Elke gemeente is vrij om dit te doen en de wijze waarop zelf in te vullen, wat inhoudt dat een sportclub per lid een (meestal kleine) subsidie kan ontvangen, of dat een gemeente eenmalig (veel) middelen beschikbaar stelt voor accomodatie, of een abnormaal lage huurprijs rekent... of combinaties van genoemde voorbeelden, etc. Ook zijn er voorbeelden van een gesubsidieerde sportpas, meestal speciaal gericht op jongeren en 55-plussers.

Ook zijn er via buurthuizen mogelijkheden om te sporten. Buurthuizen worden voor een substantieel deel in stand gehouden door de lokale overheden, juist om een laagdrempelig aanbod te kunnen bieden aan hen die niet zoveel te besteden hebben.

Daarnaast zijn er landelijke projecten op het gebied van sport (breedtesport-impulsen o.a.), maar de tijdelijkheid van deze -de naam zegt het al- projecten doen soms een goedlopend initiatief uiteindelijk de das om.

Last but not least is er voor de mensen die van een uitkering leven vaak nog een mogelijkheid om via een gemeentelijk potje een individuele bijdrage te krijgen voor lidmaatschappen (bijv. bibliotheek of sportvereniging).

Maar dit even in reactie op je sport-argument... Het is wellicht een beetje een zijspoor.

En wat dat golven betreft... hard sparen .

[albert davinci]

Last but not least is er voor de mensen die van een uitkering leven vaak nog een mogelijkheid om via een gemeentelijk potje een individuele bijdrage te krijgen voor lidmaatschappen (bijv. bibliotheek of sportvereniging).

Mensen die een job hebben maar toch maar net rondkomen (matig inkomen, vrijgezel) hebben daar dan weer weinig aan.

Maar dit even in reactie op je sport-argument... Het is wellicht een beetje een zijspoor.

Dat valt wel mee hoor. Het gaat over gezondheidsverschillen tussen arm en rijk. Sporten kan een groot verschil maken voor de gezondheid en kan wat mij betreft dan ook rustig in dit topic besproken worden, in combinatie met alle andere relevante factoren (voeding, huisartsenbezoek, medicatie, voorlichting, behuizing, onderwijs...).

offtopic

En wat dat golven betreft... hard sparen

Zo gauw ik het me ga kunnen veroorloven dan wil ik wel wat van die leuke dingen gaan doen. Aangezien ik ook nog graag oa het vliegbrevet wil gaan halen, wil gaan duiken in mooi water en ooit eens een mooie vleugel wil bezitten (puur voor de klank, niet om een andere reden) zal ik maar kiezen voor een goedkopere golfclub.

Oh, stiekem hoop ik dat we tegen die tijd nog voor een betaalbare prijs naar een ruimtehotel kunnen.

[Benm]

Ik denk dat het heel lastig wordt precies te identificeren waar het aan ligt: De correlatie tussen inkomen en levensverwachting is wel duidelijk aanwezig, maar dat geldt eigenlijk ook voor die tussen intelligentie en inkomen... daardoor is het heel lastig te identificeren of het nou inkomen of intelligentie is dat het belangrijkste verschil maakt.

Qua sport zie ik de relatie met inkomen niet zo snel: Ik kan me herinneren dat bijv veel wat minder bedeelde kinderen aan voetbal deden, terwijl zaken als tennis weer populair waren bij de rijkere. Cijfers heb ik hier niet over, en het is nogal stereotype (maar daarom niet onwaar). Daarmee betwijfel ik of veel mensen niet sporten uit financiele overwegingen alleen, al is het vast van invloed op -welke- vorm van sport men kan beoefenen.

[Symone]

Qua sport zie ik de relatie met inkomen niet zo snel: Ik kan me herinneren dat bijv veel wat minder bedeelde kinderen aan voetbal deden, terwijl zaken als tennis weer populair waren bij de rijkere. Cijfers heb ik hier niet over, en het is nogal stereotype (maar daarom niet onwaar). Daarmee betwijfel ik of veel mensen niet sporten uit financiele overwegingen alleen, al is het vast van invloed op -welke- vorm van sport men kan beoefenen.

Reken maar dat mensen af zien van sporten vanwege de financiële middelen. En zeker bij kinderen is het opgroeien met sport erg belangrijk voor een latere gezonde levensstijl. En een sportvereniging (ook voetbal!) is gewoon duur. Contributie, sportkleding/-schoenen, vaak ook nog de verplichting om een aantal uit-wedstrijden te rijden, extra sportdrankjes e.d.

Natuurlijk kan je ook iedere zondag met je kind gaan hardlopen, fietsen, of zorgen dat ze veel buiten spelen, maar juist in gezinnen met een lager inkomen, ontbreekt het vaak (uitzonderingen daargelaten) aan die stimulans.

Mensen die een job hebben maar toch maar net rondkomen (matig inkomen, vrijgezel) hebben daar dan weer weinig aan.

Dat is waar, dat besef ik me ook. Toch zijn er voldoende mogelijkheden voor een vrijgezel met een matig inkomen om wel aan genoeg beweging te komen. Een stel hardloopschoenen is een minimale investering, bijvoorbeeld. En een fiets heeft de gemiddelde Nederlander ook wel. Wandelen is ook een optie.

Dat valt wel mee hoor. Het gaat over gezondheidsverschillen tussen arm en rijk. Sporten kan een groot verschil maken voor de gezondheid en kan wat mij betreft dan ook rustig in dit topic besproken worden, in combinatie met alle andere relevante factoren (voeding, huisartsenbezoek, medicatie, voorlichting, behuizing, onderwijs...).

Ik ben 't met je eens dat sporten een groot verschil kan maken in gezondheid. Voeding is slechts één aspect.

Zo gauw ik het me ga kunnen veroorloven dan wil ik wel wat van die leuke dingen gaan doen. Aangezien ik ook nog graag oa het vliegbrevet wil gaan halen, wil gaan duiken in mooi water en ooit eens een mooie vleugel wil bezitten (puur voor de klank, niet om een andere reden) zal ik maar kiezen voor een goedkopere golfclub.

Oh, stiekem hoop ik dat we tegen die tijd nog voor een betaalbare prijs naar een ruimtehotel kunnen.

Haha... ik denk dat het niet uitmaakt hoeveel inkomen je hebt, een mens heeft altijd meer wensen!

Overigens denk ik dat muzikale ontwikkeling ook mee kan helpen aan een gezonde levensstijl. Stress is immers een relevante factor in de gezondheid en muziek kan helpen te ontspannen. Dus die vleugel... best verantwoord