Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Gebruikersavatar
Jan van de Velde
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 51.334
Lid geworden op: di 11 okt 2005, 20:46

grote U en kleine u

Davy schreef in een ander topic:
Moet ge 'u' als hoofdletter schrijven?  

Net zoals 'I' in het engels ook altijd een hoofdletter moet zijn.  

bv: Ik geef U een hand.  

En ik neem uw hand vast.  

Ik dacht altijd dat dat zo was. Ik weet niet hoe ik erbij kom eigenlijk
Ceffax antwoordde:
Volgens mij mag je 'u' gewoon met een kleine letter schrijven.  

Tenzij je tegen/over een god spreekt.  

(denk ik)
Misschien al eens een brief moeten schrijven aan het Koninklijk Huis?

http://www.slf.ruhr-uni-bochum.de/tandem/s...edepronomen.htm

En ik MEEN me te herinneren ooit in een grijs verleden te hebben geleerd in formele brieven altijd hoofdletter U te gebruiken. Maar dat zou dan 35-40 jaar geleden zijn. Ik kan er spijtig genoeg niets van terugvinden.
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://sciencetalk.nl/forumshowtopic=59270
Mar(c)
Artikelen: 0
Berichten: 43
Lid geworden op: za 07 jan 2006, 01:38

Re: grote U en kleine u

In de "Spellingwijzer Onze Taal" (ISBN 90 204 0114 9) staat onder het kopje "Het hoofdlettergebruik bij eerbied" (wat voornamelijk over heilige personen/zaken gaat:
Het persoonlijk voornaamwoord u werd vroeger in brieven met een hoofdletter geschreven. Die gewoonte is in onbruik geraakt.
Dat is alles wat er over "u" vermeld staat.

Ah, toevallig nog op internet gevonden (gaat niet over hoofdlettergebruik, maar over de geschiedenis van "u"):
GIJ, JIJ OF U?  

Iemand met ”u” aanspreken, betekent in het algemeen dat we die aangesproken persoon duidelijk willen maken dat deze onze meerdere is. Het grote verschil tussen ”jij” en ”u” is er niet altijd geweest.

”U” als beleefdheidsvorm dateert van begin negentiende eeuw. In de oudheid kende men slechts de aanspreekvorm ”jij”. Bij de Romeinen was dat ”tu”. Wanneer precies is onbekend, maar in de vierde eeuw na Christus, begon men de keizer in Rome aan te spreken met ”vos” (jullie). Dit gebeurde waarschijnlijk onder invloed van het door de keizer zelf gebruikte ”nos” (wij) als hij namens zijn volk sprak. In de loop van de geschiedenis gingen de mensen deze beleefdheidsvorm gebruiken in situaties waarbij men te maken had met een meerdere. In het middeleeuwse Europa sprak de adel het gewone volk aan met ”jij” en zei het volk ”Uwe edele” of ”Uwe edelheid” tegen de adellijke lieden. In de zeventiende eeuw werd het gebruikelijk om deze lange aanspreekvorm te verkorten tot ”Uwe” of ”Ue”. Het duurde echter tot het begin van de vorige eeuw voordat de in Holland afgekorte U-vorm als Algemeen Beschaafd Nederlands het ”ge” of ”ghi” steeds meer terugdrong in de hoek van platte taal en dialect.

Een dergelijke ontwikkeling van een aparte beleefdheidsvorm heeft zich trouwens in heel Europa voorgedaan. In het middeleeuwse Engeland, waar ”Thou” (je) en ”Ye” (u) werd gebruikt, ontstond het woord ”you” dat tot op heden de betekenis van zowel ”jij” als ”u” heeft.

Eerst in Holland en later in gebieden met een sterke Hollandse invloed voerden de schoolmeesters en predikanten het ”u” als beschaafde aanspreekvorm in. Tot in deze eeuw werd het op de Veluwe, de Zuid Hollandse eilanden, in Groningen en Friesland niet gebruikt. Een Hollander viel ermee door de mand en de afstand, die hij met het ”u” had geschapen, deed de taalbewuste Fries doorlopen zonder te antwoorden.

Het ”u” vond zijn weg in het taalgebruik ondanks de strijd, die de beroemde taalgeleerde Johan Winkler ertegen voerde. In 1874 schreef hij: ”Wil men dan met alle geweld elkander niet meer met ”dou” aanspreken, dat men liever het redelijke Brabantsche ”gij” neme dan het bespottelijke Hollandsche ”u”.” Deze van geboorte Friese taalgeleerde betreurde het, dat in Holland al drie eeuwen eerder de Friese aanspreekvorm ”dou” (in het Duits ”du”) verdwenen was.

Het woord ”u” zou dus uit de afkorting van ”uwe edelheid” zijn voortgekomen. ”Ue” werd ”U”. Deze tendens wordt niet door alle taalgeleerden gedeeld. Er zijn ook deskundigen, die van mening zijn, dat de Hollanders het verschil tussen eerste, derde en vierde naamval van ”ghi” langzamerhand verwaarloosden. In het Middelnederlands was de meervoudsvorm van ”du” ”ghi”. Deze meervoudsvorm kende in de 2e, 3e en 4e naamval respectievelijk de vormen: ”uwer”, ”u” en”u”. Wat als fout begon, raakte na verloop van tijd ingeburgerd. Het is ook een aannemelijke verklaring want tegenwoordig en ook weer in het westen van ons land is er een taalverandering aan de gang, die vergelijkbaar is. Steeds meer mensen zeggen: ”Hun hebben de trein genomen” en ”Hun hebben dat gedaan” in plaats van ”Zij”. Uit onderzoek is gebleken, dat de voornaamwoorden vooral in de spreektaal gemakkelijk door elkaar worden gebruikt zoals ook uit het gezegde ”Ons kent ons” blijkt. Misschien wordt ”Hunnie hebben een reisje gemaakt” nog ooit Algemeen Beschaafd Nederlands zoals het woordje ”u”.
Bron: Google cache:http://www.thegoodies.nl/Lingua/Okt'81/ ... %20Zij.htm

(http://216.239.51.104/search?hl=nl&q=ca ... 520Zij.htm)

De site http://www.thegoodies.nl/ zelf lijkt niet meer te bestaan (provider-pagina wordt weergegeven), daarom heb ik de tekst even integraal gequotet zodat het niet verloren gaat.
Gebruikersavatar
GJ_
Artikelen: 0
Berichten: 802
Lid geworden op: wo 13 jul 2005, 16:35

Re: grote U en kleine u

ik gebruik altijd "U" in correspondentie. (maar uiteraard wel "uw") Ik zou echter niet durven beweren dat dit de juiste schrijfwijze is. Wel een beleefde.
Gebruikersavatar
Veertje
Artikelen: 0
Berichten: 6.716
Lid geworden op: wo 08 dec 2004, 17:43

Re: grote U en kleine u

I am not young enough to know everything - Oscar Wilde
Gebruikersavatar
GJ_
Artikelen: 0
Berichten: 802
Lid geworden op: wo 13 jul 2005, 16:35

Re: grote U en kleine u

Nee, u krijgt een kleine letter. De hoofdletter schrijven we alleen als we speciale eerbied willen uitdrukken,
Nou dan? de klant is koning. Reden genoeg voor speciale eerbied ;-)

Dat is overigens ook wat ik geleerd heb bij een kursus zakelijke correspondentie (25 jaar geleden)
Marianne13
Artikelen: 0
Berichten: 26
Lid geworden op: do 08 dec 2005, 12:11

Re: grote U en kleine u

u is gewoon met kleine letter. Meestal als het over God gaat is het wel U met grote letter
Gebruikersavatar
Jan van de Velde
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 51.334
Lid geworden op: di 11 okt 2005, 20:46

Re: grote U en kleine u

Dus zo te horen, inderdaad, vroeger in formele brieven altijd U met hoofdletter, tegenwoordig alleen nog in bijzondere gevallen...

Maar ik ben al blij dat ik niet helemaal verkalkt blijk te zijn. :roll:
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://sciencetalk.nl/forumshowtopic=59270
Gebruikersavatar
Veertje
Artikelen: 0
Berichten: 6.716
Lid geworden op: wo 08 dec 2004, 17:43

Re: grote U en kleine u

U met een hoofdletter is niet fout. In speciale gevallen (waarbij de tekstschrijver zeer veel respect heeft voor de persoon naar wie "U" verwijst) is het gebruik van de hoofdletter toegestaan.
Kwestie van interpretatie. Er staat:
V: Moet het persoonlijk voornaamwoord u met een hoofdletter geschreven worden?

A: Nee, u krijgt een kleine letter. Dat geldt ook voor het bezittelijk voornaamwoord uw.

In speciale gevallen is een hoofdletter op een andere plaats dan aan het begin van een zin wel mogelijk. Dan moet U of Uw wel verwijzen naar iemand die volgens de schrijver veel eerbied toekomt. Dat kan bijvoorbeeld de koningin zijn, of God. In de volgende zinnen kan (niet: moet) dus een hoofdletter worden gebruikt:

Grote God, wij loven U.

Schenk ons Uw Heilige Geest.

Majesteit, wij heten U en de Uwen van harte welkom.
"Vinden dat iemand veel eerbied toekomt" is m.i. iets anders dan "respect hebben voor iemand". Het is sterker en m.i. inderdaad alleen van toepassing op God en/of hoogwaardigheidsbekleders.
I am not young enough to know everything - Oscar Wilde
Gebruikersavatar
TD
Artikelen: 0
Berichten: 24.578
Lid geworden op: ma 09 aug 2004, 17:31

Re: grote U en kleine u

Onze leerkracht Nederlands wou het niet met een grote letter zien, in een dictee of brief moest het 'u' zijn.
"Malgré moi, l'infini me tourmente." (Alfred de Musset)
Gebruikersavatar
qrnlk
Lorentziaan
Artikelen: 0
Berichten: 5.079
Lid geworden op: vr 14 jul 2006, 14:35

Re: grote U en kleine u

Ik dacht altijd dat "U" (pseudo)meervoud was en "u" enkelvoud...

In een brief gebruik je dan bijvoorbeeld "U" en "Uw" aangezien je een een onbekend aantal mensen aanspreekt. Even zo in geval van iemand zoals God of een staatshoofd (die wel vaker het meervoud gebruiken). Maar dat is dus optioneel?

Weer iets geleerd. :D
Any sufficiently analyzed magic is indistinguishable from science.

Any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic.



There is no theory of protecting content other than keeping secrets – Steve Jobs
Klintersaas
Artikelen: 0
Berichten: 8.614
Lid geworden op: za 14 apr 2007, 20:04
Social:

Re: grote U en kleine u

ik gebruik altijd "U" in correspondentie. (maar uiteraard wel "uw") Ik zou echter niet durven beweren dat dit de juiste schrijfwijze is. Wel een beleefde.
Zoals in mijn (door Veertje aangehaald) citaat (en de daarbij vermelde webpagina) staat dat ook 'Uw' met hoofdletter is toegestaan.
Ik dacht altijd dat "U" (pseudo)meervoud was en "u" enkelvoud...
Zoals je zelf blijkbaar al geconcludeerd hebt, heeft het hoofdlettergebruik niets met enkel- of meervoud te maken. Het meervoud van 'u' is gewoon 'u'.
Geloof niet alles wat je leest.


Heb jij verstand van PHP? Word Technicus en help mee om Wetenschapsforum nog beter te maken!
Symone
Artikelen: 0
Berichten: 191
Lid geworden op: di 17 jul 2007, 10:06

Re: grote U en kleine u

Ik vroeg me alleen maar af waarom Rubik een hoofdletter had gebruikt... :D :D

Eerbied of ouderwets dus... weer wat geleerd!

8-)
Gebruikersavatar
Veertje
Artikelen: 0
Berichten: 6.716
Lid geworden op: wo 08 dec 2004, 17:43

Re: grote U en kleine u

Zoals in mijn (door Veertje aangehaald) citaat (en de daarbij vermelde webpagina) staat dat ook 'Uw' met hoofdletter is toegestaan.
Ja, maar niet in een sollicitatiebrief dus en ook niet in het dagelijkse schrijfverkeer. Behalve als je bij de Koningin, ander zeer hooggeplaatst/heilig persoon solliciteert. Zie de tekst van de vermelde webpagina die ik in mijn vorige post heb gequote en mijn argumentatie daaronder.

Taaladvies is er nog strenger in:
Vraag

Wanneer schrijf je u met een hoofdletter?

Antwoord

Net als de andere persoonlijke voornaamwoorden schrijven we u doorgaans met kleine letters. We schrijven U alleen met een hoofdletter om naar een heilige persoon of godheid te verwijzen.

Toelichting

Vroeger werd u als aanspreekvorm met een hoofdletter geschreven, maar dat is tegenwoordig niet meer gebruikelijk. Conform de andere persoonlijke voornaamwoorden, schrijven we u (en ook het bezittelijk voornaamwoord uw) met een kleine letter, behalve als het aan het begin van een zin staat.

(1) Ik verzoek u vriendelijk om te vertrekken.

(2) We hebben uw boek gevonden.

(3) U kunt mij altijd bellen op kantoor.

Een naam voor een heilige persoon of een heilig begrip schrijven we met een hoofdletter. Deze regel heeft ook betrekking op voornaamwoorden die naar een heilige persoon verwijzen.

(4) Uw Koninkrijk kome, Uw wil geschiede.

(5) Wij aanbidden U en loven U.

(6) Op Goede Vrijdag werd Hij aan het kruis genageld.
I am not young enough to know everything - Oscar Wilde

Terug naar “Taalkunde”