Straffen zijn niet te laag- raad van rechtspraak

[Helly1975]

Er leeft bij veel mensen in de samenleving het gevoel dat de straffen die worden opgelegd in Nederland niet zwaar genoeg zijn. Recentelijk werd dit in het tv-programma Zembla nog eens verondersteld. http://www.elsevier.nl/nieuws/nederland/ar...4540/index.html

De raad voor rechtspraak was het hier niet mee eens zie http://rechtennieuws.nl/16627/rechters-str...t-te-licht.html

Vooral de verontwaardigde reactie van de Raad voor rechtspraak op de “conclusie” van de uitzending van Zembla vond ik vreemd. Zij beroepen zich op vergelijkbaar internationaal onderzoek dat Nederland behoort tot de gemiddeld strenger straffende landen behoort. Maar dit zegt natuurlijk niets, want wat is de range welke behoort in dit onderzoek als gemiddeld?. En zitten we dan aan de onderkant of bovenkant van deze gemiddelde range?.

Maar het essentiële van rechtspraak (in mijn beleving) is dat de slachtoffers en de samenleving een gevoel moet hebben, dat er ook daadwerkelijk recht is gesproken. Zodra een meerderheid dit gevoel niet deelt met de straf die is opgelegd, is de strafmaat dan wel “zwaar” genoeg?. Als dergelijke gevoelens leven in de samenleving is het dan niet aan de rechters om , in plaats van te schermen met vergelijkbare onderzoeken, strenger te straffen?.

Stelling: “Als de samenleving vindt dat de rechtspraak te soft is en het gevoel heeft dat er geen “recht” wordt gedaan, dan hebben rechters zich maar te schikken aan de wil van de samenleving.”.

[TheLaw]

Met deze stelling ben ik het niet eens. Ik vind niet dat de rechtspraak zich op deze manier kan laten leiden door het volk. De gemiddelde burger denkt in de meeste gevallen namelijk niet aan alle aspecten van het straffen. Zo zullen zij snel geneigd zijn om een verkrachter van een klein kind levenslang op te sluiten (en misschien wel, indien mogelijk, ter dood te veroordelen). Deze reacties kan ik goed begrijpen, maar het zijn slechts onderbuik gevoelens die niet op alle aspecten van het straffen betrekking hebben.

Wanneer het puur gaat om leedtoevoeging, kan ik me voorstellen dat mensen hogere straffen willen. Maar wanneer het een straf betreft die een persoon terug in de samenleving moet zien te krijgen(TBS), wanneer de dader psychisch niet goed in orde was, hoeft de straf niet zwaarder. Het gaat er in een dergelijk geval om dat de dader 'geneest', en wanneer dat op een minder zware maar betere manier kan, is dat alleen maar toe te juichen.

Vaak wordt er ook gesteld dat criminelen die een taakstraf opgelegd krijgen er erg makkelijk van afkomen. Mensen zien dat liever dat de dader een gevangenisstraf krijgt, een zwaardere straf dus. Maar in veel gevallen is dat helemaal niet slim. Je sluit zo'n persoon namelijk af van de buitenwereld, waardoor het sociale leven ernstig gevaar kan oplopen. Zo raken personen vaak hun baan kwijt, worden ze van school gestuurd, gaan relaties kapot etc etc. Wanneer zo'n persoon weer terugkeert na zijn gevangenisstraf, staat hij vaak met legen handen... met vaak nieuwe criminaliteit als gevolg. In een dergelijk geval is het dus ook niet goed om zwaarder te straffen.

[Jeroen Bouterse]

Ik wil me niet te gemakkelijk van de stelling afmaken, maar het lijkt me eigenlijk wel principieel onjuist als rechters zich simpelweg naar de wil van de meerderheid schikken, om de simpele reden dat 'de samenleving' bij het beoordelen van ingewikkelde ethische kwesties de nuance nogal eens uit het oog pleegt te verliezen, of dat er overwegingen een rol spelen die eigenlijk geen rol horen te spelen bij rechtspraak. Het lijkt me op zich een goede zaak dat er professionals zijn die zich fulltime in ethische en juridische vraagstukken verdiepen.

Dat neemt niet weg dat er fouten in een systeem kunnen zitten, en dat er gepraat moet kunnen worden over aanpassing. Daarbij kan dan ook de concrete maatschappelijke situatie worden betrokken. Maar rechters moeten niet - zoals de stelling haast suggereert - per referendum gedwongen kunnen worden om zwaarder te straffen. Hou ze vooral onafhankelijk.

[Helly1975]

Het gaat er in een dergelijk geval om dat de dader 'geneest', en wanneer dat op een minder zware maar betere manier kan, is dat alleen maar toe te juichen.

Maar vind je dat rechtspraak het doel moet hebben om een dader de beste manier van “genezing” toe te kennen. Of dat het slachtoffer het onrecht dat hem is aangedaan, uit een straf toegekend aan een dader , daar een bepaalde genoegdoening uit kan halen.

Je sluit zo'n persoon namelijk af van de buitenwereld, waardoor het sociale leven ernstig gevaar kan oplopen. Zo raken personen vaak hun baan kwijt, worden ze van school gestuurd, gaan relaties kapot etc etc. Wanneer zo'n persoon weer terugkeert na zijn gevangenisstraf, staat hij vaak met legen handen... met vaak nieuwe criminaliteit als gevolg. In een dergelijk geval is het dus ook niet goed om zwaarder te straffen.

Vind je niet dat een straf een dermate invloed op iemand moet hebben dat terug vallen in de criminaliteit helemaal geen optie voor diegene is. Is het aan een rechter, om de eventuele gevolgen die jij noemt, om daar rekening mee te houden?.

In mijn beleving is rechtspraak iets waar als er twee partijen zijn waarvan één partij onrecht is aangedaan. Een derde partij (Rechter) de andere partij een straf oplegt. Die enige genoegdoening geeft aan die onrecht is aangedaan. Dat vind ik de essentie van rechtspraak. Een minder zware straf opleggen, in de hoop, herhaling te voorkomen. Waarbij het slachtoffer niet het gevoel heeft van genoegdoening, is dat recht?. De straf zelf zou toch herhaling moeten voorkomen?.

Nu zal een zware straf geen garantie geven op geen herhaling maar dat geeft een minder zwaardere straf ook niet.

[TheLaw]

Maar vind je dat rechtspraak het doel moet hebben om een dader de beste manier van “genezing” toe te kennen. Of dat het slachtoffer het onrecht dat hem is aangedaan, uit een straf toegekend aan een dader , daar een bepaalde genoegdoening uit kan halen.

Ik vind dat he een combinatie van beide moet zijn. En het slachtoffer moet enigzins tevreden worden gesteld met de straf en de dader moet genezen worden. We hebben er namelijk niks aan om al die mensen zonder behandeling in de gevangenis te stoppen.

Vind je niet dat een straf een dermate invloed op iemand moet hebben dat terug vallen in de criminaliteit helemaal geen optie voor diegene is. Is het aan een rechter, om de eventuele gevolgen die jij noemt, om daar rekening mee te houden?.

In mijn beleving is rechtspraak iets waar als er twee partijen zijn waarvan één partij onrecht is aangedaan. Een derde partij (Rechter) de andere partij een straf oplegt. Die enige genoegdoening geeft aan die onrecht is aangedaan. Dat vind ik de essentie van rechtspraak. Een minder zware straf opleggen, in de hoop, herhaling te voorkomen. Waarbij het slachtoffer niet het gevoel heeft van genoegdoening, is dat recht?. De straf zelf zou toch herhaling moeten voorkomen?.

Nu zal een zware straf geen garantie geven op geen herhaling maar dat geeft een minder zwaardere straf ook niet.

De rechter zal zeker rekening houden met de gevolgen die ik noemde, dat staat vast. Verder vind ik de essentie van rechtspraak om een juiste balans te vinden tussen enerzijds leedtoevoeging (en dus het slachtoffer genoegdoening geven) en anderzijds het proberen genezen van de dader om herhaling te voorkomen.

[albert davinci]

Ik herinner me het volgende hierover.

Een straf heeft 3 doelen:

- Vergelding: doordat er een stukje vergelding plaatsvindt voelt het slachtoffer dat er een stukje rechtvaardigheid is en voorkom je dat mensen het recht in eigen hand nemen.

- Preventie. De dader (die zelf ook slachtoffer kan zijn) zal door de straf ontmoedigd worden om nog een keer dezelfde misdaad te plegen of dezelfde overtreding te begaan. De dader kan wanneer hij in de gevangenis zit ondertussen minder makkelijk een misdrijf plegen.

- Signaalfunctie: de andere burgers weten wat hun boven het hoofd hangt wanneer ze bepaalde misdrijven plegen of overtredingen begaan.

Ik plaats hier nogal wat vraagtekens bij.

Vergelding vind ik een nogal onbeschaafd motief. Wat wordt je er zelf beter van door een ander te beschadigen? Niets toch?

Ik vraag me af ofdat het opsluiten van misdadigers nu wel preventief werkt. Je sluit ze immers op met andere misdadigers zodat ze elkaar de fijne kneepjes van het 'vak' kunnen leren.

Signaalfunctie: in de USA hanteren ze zeer zware straffen, de misdaadcijfers liggen er hoger dan hier. Na de invoering van de doodstraf in bepaalde staten ging het aantal moorden tijdelijk omlaag om daarna weer te stabiliseren op het oude niveau. Hierbij kan je nog de kanttekening maken dat statistieken niet altijd even betrouwbaar zijn, zo was/is er in Nederland het probleem dat veel mensen geen aangifte deden/doen omdat ze er geen vertrouwen in hadden/hebben dat de politie hun probleem serieus en bekwaam behandelde/behandelt. Ik weet dat dit 5-10 jaar geleden een probleem was (kwam toen in de media), ik weet niet ofdat dit nog steeds een probleem is.

Een bepaald percentage van de gedetineerden is onschuldig. Hoeveel procent het is, dat is volgens mij niet precies na te gaan maar dat een bepaald deel van de gedetineerden onschuldig is dat staat volgens mij wel vast. Denk bijvoorbeeld aan de Puttense moordzaak of een man die vastzat voor de vuurwerkramp in Enschede (die nogal paniekerig reageerde toen hij werd veroordeeld) waarvan later bleek dat hij toch onschuldig was. Dit zijn nog maar een paar bekende gevallen. Het geval van de Puttense moordzaak is enkel bekend geworden doordat één journalist zich inspande voor deze man. Niet iedere onschuldig gedetineerde heeft het geluk dat hij zoveel media-aandacht krijgt.

Wanneer justitie een verhaal doet wat voor een leek, zoals de rechter, overtuigend lijkt [een rechter heeft bijvoorbeeld maar een beperkt inzicht in (forensische) recherche] overkomt en de verdachte heeft toevallig een onbekwame advocaat dan is er het risico dat hij ten onrechte veroordeeld wordt.

De onschuldigen die er tussen zitten straf je dan ook langer.

Ik weet niet in hoeverre dit wel of niet een argument is in de bepaling van de strafmaat.

In Nederland hebben wij besloten dat de wet de mensen in staat moet stellen om een tweede kans te krijgen. Steeds maar zwaarder straffen staat hier haaks op.

Ten slotte wil ik nog even aangeven dat ik het met the law eens ben dat de gewone burgers niet in staat zijn om hier een gefundeerde mening over te kunnen vormen omdat het hen aan kennis, inzicht en ervaring ontbreekt. Ik reken mijzelf overigens ook tot die gewone burgers aangezien ook ik geen jurist (in wording) ben.

Natuurlijk zal de ene burger beter in staat zijn dan de ander om hier een gefundeerde mening over te vormen, afhankelijk van hoeveel je er over gelezen hebt, hoeveel en hoe grondig je over deze materie hebt nagedacht enz, maar als groep acht ik de leken-burgers niet in staat om te kunnen beoordelen ofdat de strafmaat wel of niet correct is.

Er bestaat mi ook nog een groot risico van een mediahype; iedereen gaat iedereen napraten omdat een populistisch iemand eens iets in de media verkondigt zonder hierbij de nodige nuances te plaatsen, de journalisten zijn niet altijd in staat om alles goed te duiden. Mede door die mediahypes kan er een vertekend perspectief ontstaan bij de mensen.

Zo hebben sommigen al jarenlang geroepen dat de straffen omhoog moeten (vooral rechtspopulistische politici) zonder hierbij ooit een vergelijking te hebben gemaakt met de buurlanden.

Velen roepen nog steeds dat de gevangenissen in Nederland vergelijkbaar zijn met een middelmatig hotel. Ook dit is allang achterhaald, in die mate zelfs dat we ons moeten gaan afvragen ofdat we de mensenrechten niet schenden in sommige gevangenissen. Zo heb ik eens een reportage gezien (nova, netwerk of eenvandaag) over het nieuwe regime in een gevangenis; 2 of 3 man op één cel terwijl de cel ontworpen was voor één iemand, slechts zo'n 6 uur per dag uit de cel en dus de overige 10 wakkere uren in de cel.

Nederland had een humaan gevangenisregime met gevangenenarbeid, voldoende luchten, mogelijkheid tot sport en andere activiteiten, één persoon per éénpersoonscel. Dit beeld is inmiddels wel achterhaald.

Toen bleek dat er een cellentekort was stak de overheid niet haar hand in haar eigen boezem maar zadelde zij de gevangenen op met haar probleem en gingen ze 2 of 3 mensen op één éénpersoonscel plaatsen.

Wat later wilde de overheid bezuinigen dus kozen ze ervoor om op het gevangenisregime te bezuinigen waardoor er een personeelstekort ontstond en de gedetineerden langer in de cel zitten.