Versterkers?

[thermo1945]

Woorden als spuugzat, doodstil en smoorverliefd zijn "versterkers"

of "vergrootwoorden" van zat, stil en verliefd.

Hoe heten dit soort bijvoeglijke naamwoorden officieel?

Bestaat er een lijst van dit soort woorden?

[Klintersaas]

Deze woorden worden "versterkte adjectieven" of "(samengestelde) adjectieven met een versterkend element" genoemd. Een kant-en-klare lijst kan ik niet tevoorschijn halen, omdat je er quasi oneindig veel kunt maken.

[thermo1945]

Ik wist gewoon dat Klintersaas antwoord zou geven!

Natuurlijk bedankt.

[thermo1945]

Is het bekend waardoor Nederlanders zo veel en vaak

versterkte adjectieven of (samengestelde) adjectieven met een versterkend element

gebruiken? Het komt vaak zo overdreven over. Altijd zo in superlatieven (hoewel dat toch eigenlijk weer iets anders is).

Kennelijk is het een soort stijl.

Gebruiken de Belgen die ook frequent?

[MRDavidSingh3]

Noemen ze dit ook niet hyperbolen en parabolen?

Hyperbool om iets veel groter uit te drukken en parabool om iets veel kleiner uit te drukken.

Ik twijfel eraan omdat de voorbeelden op wikipedia allemaal aparte woorden zijn en geen samenstellingen zoals in de openingspost.

[ypsilon]

Het staat correct op wikipedia: het gaat hier om overdrijvingen. Een versterkt adjectief is niet noodzakelijk een overdrijving, en een hyperbool heeft niet noodzakelijk een versterkt adjectief nodig, maar ze kunnen wel overlappen.

[Klintersaas]

maar ze kunnen wel overlappen.

Kan je daar eens een voorbeeld van geven?

Er bestaat namelijk zeker een (nogal groot) verschil tussen een hyperbool, dat een stijlfiguur is, en een versterkt adjectief, dat een (vorm van een) adjectief is.

Een versterkt adjectief bestaat uit één samengesteld woord, bestaande uit het eigenlijke adjectief en het zgn. "versterkend element" ("reuze-", "bere-", "rete-",...). Versterkte adjectieven worden gebruikt om iets te beschrijven dat uitzonderlijk (goed, lelijk, slim, traag,...) is, maar hoeven niet per se een overdrijving in te houden (misschien is het substantief dat beschreven wordt inderdaad zo uitzonderlijk, al is dit in de meeste gevallen nogal subjectief).

Een hyperbool is een stijlfiguur en eigenlijk een (deel van een) zin dat in zijn volledigheid een overdrijving inhoudt. Bijvoorbeeld:

Het heeft eeuwen geduurd. (de woorden hebben apart geen overdrijvende/versterkende betekenis, maar als je ze samenzet is die er wel)

Toch zijn er ook overeenkomsten. Zo moeten zowel hyperbolen als versterkte adjectieven niet letterlijk opgevat worden. Een voorbeeld:

Het heeft eeuwen geduurd. (= hyperbool; geen eeuwen, maar wel een erg lange tijd)

Hij is echt bereslim (= versterkt adjectief; niet echt "zo slim als een beer", maar wel erg slim)

[ypsilon]

Kan je daar eens een voorbeeld van geven?

Er bestaat namelijk zeker een (nogal groot) verschil tussen een hyperbool, dat een stijlfiguur is, en een versterkt adjectief, dat een (vorm van een) adjectief is.

Wel:

Het heeft eeuwen geduurd. (= hyperbool; geen eeuwen, maar wel een erg lange tijd)

=> de eeuwigdurende wachttijd bij de dokter

Nou ja, overlap kun je het misschien niet noemen, maar je kan best een versterkt adjectief gebruiken in een hyperbool, toch?

[MRDavidSingh3]

Oké je kan dus bijvoorbeeld ook van het versterkt adjectief 'Hij is beresterk' dit maken: 'hij is zo sterk als een beer'

Dus de twee zijn wel verschillend maar je kan ze in de meeste gevallen gewoon afleiden van elkaar.

=> de eeuwigdurende wachttijd bij de dokter

Nou ja, overlap kun je het misschien niet noemen, maar je kan best een versterkt adjectief gebruiken in een hyperbool, toch?

Hoe gebruik je hier een versterkt adj. in een hyperbool? Je hebt gewoon een hyperbool afgeleid tot een versterkt adj. maar dan is de hyperbool toch weg.

[ypsilon]

Hier kunnen we uren over doorgaan Het hangt er maar vanaf hoe je het bekijkt: "de eeuwigdurende wachttijd" is nog steeds een hyperbool, het duurde natuurlijk niet echt eeuwen. Maar bij bereslim, retestrak, keimooi, is er helemaal geen hyperbool (het is gewoon een versterking), of een hyperbolische metafoor, waar Klintersaas leek op te wijzen (immers: hoe slim zijn beren?, hoe mooi is een kei nu helemaal?, en meer van dat ).

[MRDavidSingh3]

Samengevat: Hyperbolen gebruik je als je ferm wilt overdrijven en versterkingen als je lichtjes wilt overdrijven

[Erik Leppen]

Ik las net in een artikel op internet het woord elatieve samenstelling. Is dit niet hetzelfde?

[MRDavidSingh3]

Ik ken alleen een elatief (de van dale online kent het niet), en dat is inderdaad een versterking van een woord

hier nog een voorbeeldje dat ik van het internet haalde:

Ultima forma is een elatief van optima forma

[Klintersaas]

Ik las net in een artikel op internet het woord elatieve samenstelling. Is dit niet hetzelfde?

Zou je eens kunnen linken naar dat artikel a.u.b.?

Verder moet je met elatieven oppassen. Een elatief kan namelijk verschillende zaken betekenen, naar gelang de taalgroep waarover men spreekt:

• In de groep van de Finoegrische talen is de elatief één van de locatieve naamvallen, meerbepaald degene met de betekenis "uit" (bijvoorbeeld "uit het huis");
• In de groep van de Semitische talen is de elatief een manier van vergelijking die verwant is aan de superlatief;
• In het Engels en het Nederlands is een elatief (synoniemen: "onechte superlatief" of "absolute superlatief") een vorm van de superlatief die niet gebruik wordt om de hoogste graad, maar om een zeer hoge graad aan te geven (bijvoorbeeld: "ten strengste verboden").