Gat in de taal

[Symone]

Bestaat er een tegengestelde voor "tutoyeren" of "jijen"? Een werkwoord dat betekent "met de u-vorm aanspreken"?

Ik noem het wel vousvoyeren en gelukkig is van Dale het met me eens

http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woo...ord=vousvoyeren

[Klintersaas]

Welkom terug trouwens.

Idem.

Dat wist ik natuurlijk wel , maar het is toch een leenwoord. Ik zocht een oer-Nederlands woord, maar dat is er hoogst waarschijnlijk niet...

Ik denk het ook niet. Bovendien is het geen gat in de taal. Een gat in de taal is een begrip of verschijnsel waar geen passend woord (ontleend of niet) voor bestaat. Aangezien we 'nerd' hebben lijkt een ander woord me niet nodig.

Bestaat er een tegengestelde voor "tutoyeren" of "jijen"?

'jijjouwen' (overigens een prachtig woord aangezien het één van de zeldzame Nederlandse woorden met een dubbele -j- is)

Een werkwoord dat betekent "met de u-vorm aanspreken"?

Zoals Symone al zei: 'vousvoyeren' (ook uit het Frans afkomstig).

[Pointer]

Voor een goed begrip van het woord 'nerd' kan men een vergelijking trekken met het woord 'whizzkid'.

Voor elk van deze woorden is een uitgebreide beschrijving in Van Dale nodig om de betekenis te duiden. Dan valt op dat een 'nerd' ongeveer hetzelfde is als een 'whizzkid', maar zonder de positieve connotatie van de laatste. Hiermee hebben we dus een volkomen nieuw begrip uit het Engels in onze taal opgenomen. We hadden al zoiets als 'sukkel', 'mafkees' of 'snoeshaan', maar 'nerd' is iets heel anders. Ook heb ik het gevoel dat een meisje/vrouw minder makkelijk een 'nerd' genoemd kan worden dan een jongen/man.

nerd: iemand die graag leert, computert e.d., maar achterblijft op het sociale, emotionele en motorische vlak en daardoor vaak enigszins wereldvreemd overkomt

whizzkid: 1. kind dat briljant is in het werken met de computer

1a. jong iemand die uitblinkt in een bepaald vakgebied of wetenschapsterrein

Aangezien we in onze taal niet een woord hadden met een bij benadering vergelijkbare betekenis, was dit inderdaad een gat in de taal. Net als bij 'softy', dat 'watje' werd, kan er nog een hoop gebeuren.

[WendyTje]

Iets nederlandser, wat nog in de buurt komt van nerd, is misschien "stuud" (van studeren) ik kan me herinneren dat als je op de basisschool/middelbaar bovengemiddeld in de boeken gedoken zat, je al snel een "stuudje" was.

[E.Desart]

Dat wist ik natuurlijk wel , maar het is toch een leenwoord. Ik zocht een oer-Nederlands woord, maar dat is er hoogst waarschijnlijk niet...

Vroeger gebruikte wij een aantal woorden die niet echt hetzelfde aanvoelden maar toch in de richting gingen:

Blokker

Blokbeest

Afhankelijk van de context kon dit positief zijn (respect), of pejoratief in de richting van nerd.

Bewondering/respect: Die zal er wel komen, dat is een echt blokbeest die gast.

Pejoratief: (als er plannen waren om weg te gaan, of iets dat niet of minder hoorde) Dat moet je hem niet vragen, dat is een blokbeest.

In dit laatste gebruik stond blokbeest een beetje voor het huidige "nerd". Iemand die er sociaal onder leeftijdsgenoten niet of minder bijhoorde. Een ander ras dat niet wist wat het betekende normaal jong te zijn, en dit niet aangepast gedrag of contact moeilijkheden compenseerde door steeds in de boeken te zitten. Dat waren de figuren die steeds/vaak bij de eersten van de klas waren (wat niet steeds geapprecieerd werd door anderen, mogelijk ook deels gekoppeld aan jalouzie).

Ik heb het woordenboek niet nagekeken, maar vertel hoe het in praktijk hier was. Toen kende ik het woord nerd niet. Ik weet zelfs niet of het reeds bestond of gebruikelijk was in de Nederlandse taal.

[Erik Leppen]

Bestaat er een tegengestelde voor "tutoyeren" of "jijen"? Een werkwoord dat betekent "met de u-vorm aanspreken"?

Jijen? Ik dacht dat dat jijjouwen heette. Net als tu-toi-eren je er ook jij-jou-en van maakt. Van vousvoyeren (vage spelling maar is wel de logische als je weet waar die vandaan komt) kun je dan u-uwen (uüwen?) maken, maar als er iets nergens naar klinkt dan is het wel "u-uwen"

Iets anders trouwens, het woord trivia (feitjes, weetjes) is een meervoud waarvoor geen enkelvoud bestaat. Ik had een tijdje terug een zin waarin ik graag het enkelvoud zou willen gebruiken, weet iemand waarom dat niet bestaat? Uiteraard is trivium de voor de hand liggende keuze.

Verder kent het Engels het werkwoord "to rant" dat wordt gebruikt om aan te geven dat iemand zich over een bepaald fenomeen uiterst negatief uit, dus "he is ranting about ..." betekent dan "hij uit zich negatief over ...". Is er een mooi Nederlands woord voor dit begrip?

[ypsilon]

'jijjouwen' (overigens een prachtig woord aangezien het één van de zeldzame Nederlandse woorden met een dubbele -j- is)

Jijen? Ik dacht dat dat jijjouwen heette. Net als tu-toi-eren je er ook jij-jou-en van maakt.

Ik vind "jijjouwen" niet terug in de WNT of Van Dale. Jijen wel.

[Klintersaas]

Net als tu-toi-eren je er ook jij-jou-en van maakt.

De correcte spelling is wel degelijk 'tutoyeren' en 'jijjouwen'.

Ik had een tijdje terug een zin waarin ik graag het enkelvoud zou willen gebruiken,

Welke zin?

Uiteraard is trivium de voor de hand liggende keuze.

'Trivium' bestaat reeds, maar dan in een andere betekenis:

trivium (o.; g.mv.) [Lat. (wegsplitsing), van tri- (drie) + via (weg)], groep van drie van de vrije kunsten, t.w. grammatica, dialectica en retorica.

Het woord 'trivia' is eveneens afkomstig van het Latijnse 'trivium' (wegsplitsing), maar heeft een andere betekenis gekregen. 'Trivium' lijkt me dus een goede kandidaat voor het enkelvoud.

Ik vind "jijjouwen" niet terug in de WNT of Van Dale. Jijen wel.

Ik had nog nooit van 'jijen' gehoord, maar het bestaat blijkbaar wel en het wordt in dezelfde betekenis gebruikt. 'Jijjouwen' is te vinden in het Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, twaalfde herziene druk, pagina 1323, tweede kolom, vijfde woord (vlak onder 'jijen').

[Erik Leppen]

De correcte spelling is wel degelijk 'tutoyeren' en 'jijjouwen'.

Weet ik, maar dit was om te illustreren hoe de vertaling uit het Frans in elkaar zit. Merk de schuingedrukte delen op

[Symone]

Dank voor al die reacties (en het welkom).

Stuudje had ik ook al geopperd in mijn gezelschap, maar dat werd niet aanvaard . Blokbeest heb ik nog nooit van gehoord. Maar goed, nerd (wat ik ook gebruik voor vrouwen overigens) maar als leenwoord accepteren en maar afwachten of er nog een écht Nederlands equivalent komt...

[Pointer]

Iets nederlandser, wat nog in de buurt komt van nerd, is misschien "stuud" (van studeren) ik kan me herinneren dat als je op de basisschool/middelbaar bovengemiddeld in de boeken gedoken zat, je al snel een "stuudje" was.

Ik was nog niet helemal tevreden over de behandeling van 'nerd'.

Achter deze koppeling vond ik 'Fachidiot', wat zich makkelijk tot 'vakidioot' laat vertalen. Ik denk dat dit er het dichtste bij komt.