Meervouden

[TIO]

Ik moet na de paasvakantie een les geven over het vormen van meervouden in 1b (1ste jaar bso, erg laag niveau).

Maar ik stel vast dat ik er eigenlijk zelf een probleem mee heb.

Niet zozeer met het schrijven, ik kan werkwoorden (uiteraard) foutloos vormen, maar eerder over de regels die er achter zitten.

In het werkboek worden de volgende regels gebruikt om het de lln duidelijk te maken:

Korte klanken staan altijd in een gesloten lettergreep. Daarom moeten wij de medeklinker in het meervoud verdubbelen.

Lange klanken staan in het meervoud in een open lettergreep; die krijgen dus 1 klinker en 1 medeklinker.

Die regels kan ik perfect volgen, maar dan komen we bij de oefeningen.

Loon - lonen

bel - bellen

Geen probleem.

Maar hoe zit het bij slot - sloten, dak - daken, dag - dagen?

Dat zijn toch korte klanken (slot), dus zouden ze volgens de regels in een gesloten lettergreep moeten staan en wordt de medeklinker dus verdubbeld. Dat is duidelijk niet het geval.

Welke, hoogstwaarschijnlijk ongelooflijk voor de hand liggende, regel interpreteer ik hier verkeerd of vergeet ik?

Ik zoek dus een manier om aan mijn leerlingen uit te leggen waarom dag dagen wordt en niet daggen.

Nu maar hopen dat ik mij hier niet ongelooflijk ga moeten schamen als het antwoord echt belachelijk eenvoudig is

[Phys]

Voor zover ik weet zijn daar helemaal geen regels voor. Dak-daken, kip-kippen; volgens mij zit daar geen enkele logica achter. Als wel, dan ben ik daar ook benieuwd naar.

[ypsilon]

De voorbeelden die je noemt zijn uitzonderingen op de algemene regel (die correct geformuleerd staat). Waar ze vandaan komen weet ik evenmin als Phys.

[Raspoetin]

Op wikipedia gezien:

Sloten is zowel het meervoud van slot als van sloot. Hoe leg je dat uit met een eenduidige regel?

Ook: schip; het meervoud hiervan is schepen. Dan verandert zelfs je klinker.

[Phys]

 de algemene regel (die correct geformuleerd staat).

Is het vreemd als ik werkelijk *niets* van die regel begrijp? (heb er ook nog nooit van gehoord)

[Klintersaas]

De woorden die je aanhaalt zijn voorbeelden van substantieven waarin verandering van de klinker of tweeklank in de slotlettergreep plaatsvindt. De Algemene Nederlandse Spraakkunst legt dat

Sloten is zowel het meervoud van slot als van sloot. Hoe leg je dat uit met een eenduidige regel?

In het geval van "slot" gaat het om de "uitzonderingsregel" die ik hierboven aanhaalde, in het geval van "sloot" gaat het om de

Ook: schip; het meervoud hiervan is schepen. Dan verandert zelfs je klinker.

Ook dit is een voorbeeld van de hierboven aangehaalde "uitzonderingsregel".

[ypsilon]

Regel 13.A. Het kan veel simpeler: "een korte klank blijft kort, en lange klank blijft lang in het meervoud". Helaas zijn er even veel uitzonderingen als wat anders, heb ik de indruk.

Edit: Dit was in antwoord op Phys.

[Klintersaas]

De regel die jij aanhaalt heeft volgens mij meer met de spelling dan met de herkomst te maken en is bovendien erg vaag.

[TIO]

Wauw jongens, bedankt!

Zo snel zoveel reacties had ik niet verwacht.

Als ik het goed begrepen heb, pak ik het dus best als volgt aan:

Leerkracht zegt: "deze regels gelden MEESTAL, een snoepje voor diegene die in de oefeningen de voorbeelden kan vinden waar de regels niet voor gelden"

Een beetje vergelijkbaar met de spelling van onregelmatige werkwoorden dus.

[Klintersaas]

Als ik het goed begrepen heb, pak ik het dus best als volgt aan:

Leerkracht zegt: "deze regels gelden MEESTAL, een snoepje voor diegene die in de oefeningen de voorbeelden kan vinden waar de regels niet voor gelden"

Ik ben niet bekend met de heersende opvattingen wat betreft onderwijs, maar dit lijkt me inderdaad een goede aanpak.

[TIO]

Ik ben niet bekend met de heersende opvattingen wat betreft onderwijs, maar dit lijkt me inderdaad een goede aanpak.

Dat van dat snoepje was uiteraard een grapje, een soort running gag van toen ik nog aan de lerarenopleiding zat.

Ik heb de les vandaag gegeven en de leerlingen wel gezegd dat ik benieuwd was wie de drie uitzonderingen kon vinden in de oefening. Tot mijn verbazing had iedereen ze gevonden. Het niveau is dus toch niet zo laag als ik verwacht had. Met de regels hadden ze overigens ook geen problemen.