Criteria nieuw nederlands woord

[steve]

Welke zijn eigenlijk de criteria om een nieuw nederlands woord algemeen te aanvaarden? Bv. er komt een nog gekkere versie van de computer en er zijn in Nederland en Vlaanderen een stuk of 10 verschillende termen die ontstaan, hoe beslist men dan welke het officiele zal worden?

[Schooljuf]

Daar moet je een formulier in drievoud voor invullen en dat met motivatie en referenties voor opsturen naar de Nederlandse Taalunie in Den Haag. Die beslist dan op wetenschappelijke gronden welk woord het juiste nieuwe woord is.

Sorry, flauw.

Dat wordt gewoon in het algemene taalgebruik bepaald. Een nieuw apparaat wordt meestal met een officiële naam geïntroduceerd, die dan door iedereen wordt overgenomen. Als er meer namen zijn, krijgt na verloop van tijd één van die namen over het algemeen de voorkeur. Gewoon doordat mensen dat van elkaar overnemen.

[ypsilon]

Blijkbaar is dat nog niet genoeg. Van het woord "tsjeef" bijvoorbeeld, weet bijna iedereen in Vlaanderen wel wat het betekent, en het wordt regelmatig gebruikt, ook onder politici, commentatoren, etc. Maar om één of andere reden is het nooit officiële standaardtaal (zij het een Belgicisme) geworden.

[steve]

En wat zou tsjeef dan betekenen? Misschien ken ik het wel maar is het raar om het geschreven te zien.

En wat dat algemeen gebruik betreft? Is dat werkelijk een belangrijk criterium, er zijn toch vele jargontermen uit zowel human als positieve wetenschappen waarvan het grootste deel van de mensen niet eens het bestaan afweten, laat staan wat het betekent. Sommige termen worden enkel gebruikt door een bepaald publiek en staan toch in Van dale (wat ik als het grote referentieboek gebruik )

Vb. Lemositas, wie heeft daar ooit al eens van gehoord die niet in het medisch circuit zit? Toch niemand? en toch is het perfect nederlands (het duidt op het aaneenkleven van de oogleden) of bv. transposons uit de moleculaire celbiologie. Ik besef dat deze mss uit het engels overgenomen zijn, maar dat verandert niet aan de discussie, de engelstalige wereld moet ook zijn criteria hebben en het is in theorie best mogelijk dat deze woorden eerst gebruikt werden in het nederlands taalgebied ofzo

[Schooljuf]

De vraag ging over het algemeen aanvaarden; daarvoor is het m.i. nodig dat een woord algemeen gebruikt wordt. Natuurlijk kan een woord in kleinere kring zeer bekend zijn - bij jargon is dat bijvoorbeeld het geval - zonder dat het 'het grote publiek' weet wat het is. Het kan dan eventueel in jargonwoordenboeken terechtkomen, maar dat hoeft niet.

Of een woord in Van Dale staat of niet, is in elk geval geen criterium. Lang niet alle woorden die bestaan staan daarin, neem een tamelijk gewoon woord als fietszadel; het wordt wel in omschrijvingen gebruikt, maar het staat niet in de alfabetische woordenlijst.

[ypsilon]

En wat zou tsjeef dan betekenen?

De vraag ging over het algemeen aanvaarden;

TS schreef wel degelijk "officiële term"

Of een woord in Van Dale staat of niet, is in elk geval geen criterium.

Daar ben ik het mee eens, maar...

Lang niet alle woorden die bestaan staan daarin, neem een tamelijk gewoon woord als fietszadel; het wordt wel in omschrijvingen gebruikt, maar het staat niet in de alfabetische woordenlijst.

... dergelijke woorden kun je niet opnemen: het aantal mogelijke samenstellingen is quasi-oneindig.

[Schooljuf]

TS schreef wel degelijk "officiële term"

Nou, er staat wel 'wat het officiele zal worden'. Maar dat is wel een beetje een probleem; er bestaat eigenlijk niet zoiets als 'de officiële term'. Woordenlijsten en -boeken leggen (een deel van) onze woordenschat vast, maar schrijven die niet voor. Wat de vaste benaming (lijkt mij een betere term dan 'het officiële woord') ergens voor wordt, wordt dus niet door woordenboekmakers bepaald, maar toch echt alleen maar door de taalgebruikers zelf.

[steve]

Ik heb hier eens rondgevraagd op mijn kot aan een 15-tal rasechte vlamingen die wonen van hasselt tot in roeselare en geen enkel heeft ooit van zijn leven van een tsjeef gehoord , mss is dat iets dat enkel de hele oude generatie gebruikt ofzo?

Er moeten toch criteria gehandhaafd zijn? Fietszadel staat er logischerwijs niet in aangezien fiets en zadel er wel instaan en in het nederlands kan je oneindig veel samenstellingen maken.

[Klintersaas]

Ik heb hier eens rondgevraagd op mijn kot aan een 15-tal rasechte vlamingen die wonen van hasselt tot in roeselare en geen enkel heeft ooit van zijn leven van een tsjeef gehoord , mss is dat iets dat enkel de hele oude generatie gebruikt ofzo?

Nee hoor, het wordt ook in de actualiteit veelvuldig gebruikt (en dan vooral in politieke context).

Fietszadel staat er logischerwijs niet in aangezien fiets en zadel er wel instaan en in het nederlands kan je oneindig veel samenstellingen maken.

De term "fietszadel" staat wél in de Woordenlijst Nederlandse Taal.

[ypsilon]

Ik heb hier eens rondgevraagd op mijn kot aan een 15-tal rasechte vlamingen die wonen van hasselt tot in roeselare en geen enkel heeft ooit van zijn leven van een tsjeef gehoord , mss is dat iets dat enkel de hele oude generatie gebruikt ofzo?

Hier op kot wel. En wij zijn nog niet van die leeftijd om ons "de hele oude generatie te noemen".