Discriminatie op basis van overgewicht strafbaar?

[Robjee]

Is discrimineren op basis van overgewicht strafbaar? Om het concreet te maken, kan een werkgever een werknemer ontslaan met als enige reden zijn of haar overgewicht of is hij dan strafbaar aan discriminatie?

Artikel 1 van de Grondwet zegt hetvolgende:

"Artikel 1 Grondwet biedt een belangrijke basis voor de bestrijding van discriminatie. In dit artikel staat namelijk het gelijkheidsbeginsel en het discriminatieverbod geformuleerd. Het artikel geeft aan dat gelijke gevallen gelijk behandeld dienen te worden (gelijkheidsbeginsel) en dat discriminatie op grond van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook niet is toegestaan (discriminatieverbod). Het gelijkheidsbeginsel en het verbod van discriminatie zijn een van de meest fundamentele beginselen van onze rechtsorde."

http://www.art1.nl/artikel/1198-Artikel_1_van_de_Grondwet

Maar in hoeverre speelt de Grondwet een rol wanneer de rechter daar niet aan mag toetsen?

"De Grondwet is de hoogste wet van een land. Het zou dus logisch zijn als een wet die in strijd is met de Grondwet nietig ofwel ongeldig verklaard kan worden. De rechter zou zo'n wet dan kunnen toetsen aan de Grondwet. Anders dan in bijvoorbeeld de Verenigde Staten of de Duitse Bondsrepubliek kent Nederland een dergelijk toetsingsrecht niet. Dit omdat men meent dat daarmee het risico bestaat dat de rechter op de stoel van de wetgever gaat zitten, met andere woorden, dat de democratische verkozen Tweede Kamer zijn plaats als hoogste wetgevend orgaan verliest. Nederland is samen met Finland het enige land in de EU waar deze toetsing nog verboden is"

http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlandse_Grondwet

Wat betreft discriminatie van ras, godsdienst, levensovertuiging en geaardheid is de wet duidelijker:

"Wetboek van Strafrecht (Sr)

Artikel 137c | Sr, Boek 2, Titel 5

1. Hij die zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, opzettelijk beledigend uitlaat over een groep mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging of hun hetero- of homoseksuele gerichtheid, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie. "

http://www.wetboek-online.nl/wet/Sr/137c.html

[Jona444]

De grondwet is inderdaad zeer onduidelijk. In dit artikel blijkt dat men mensen met overgewicht zeker kan ontslaan.

http://www.hollandlaw.nl/?pag=958&nieuws_id=3003

Ergens vind ik het wel kunnen voor sommige beroepen.

[Robjee]

Ergens vind ik het wel kunnen voor sommige beroepen.

In dat geval zal het functioneren van het beroep in het gedrang komen waardoor overgewicht niet als enige reden wordt aangevoerd.

[TheLaw]

Iemand ontslaan vanwege zijn overgewicht moet zeker kunnen.

Wanneer iemand niet meer normaal kan functioneren door zijn of haar gewicht is het logisch dat de werkgever van die persoon af wil. Het zou dan niet redelijk zijn om diegene het salaris door te betalen, terwijl de tegenprestatie achter blijft.

Ook indien iemand door extreem overgewicht niet meer representatief voor een bedrijf is, vind ik dat het moet kunnen. Het overgewicht moet dan uiteraard wel gekomen zijn nadat de persoon is aangenomen.

[Robjee]

Wanneer het functioneren verminderd door het overgewicht lijkt het mij inderdaad niet meer dan normaal dat ontslag een mogelijkheid zou moeten zijn. In dat geval is de reden niet het overgewicht, maar het verminderd functioneren op de werkvloer.

Laat ik de casus veranderen. Mag een werkgever een sollicitant weigeren op basis van zijn of haar overgewicht? Een werkgever mag een sollicitant niet weigeren op basis van ras (discriminatieverbod). Vogens de definitie van disriminatie is het weigeren van een sollicitant op basis van zijn of haar overgewicht ook discriminatie. Zijn daar wettelijk echter ook consequenties aan verbonden?

De zaak wil ik los zien van het eventueel minder goed functioneren of het minder representatief zijn door overgewicht (hoewel de reden altijd wel in één of andere vorm gegoten zal worden). De vergelijking wil ik meer trekken met het ras of de geaardheid van een persoon.

[Ger]

In dat geval is het antwoord simpel: 'Nee'.

Dat geldt ook met veel andere dingen, zoals bijvoorbeeld leeftijd. Dit weerhoudt de werkgevers er echter niet altijd van om de persoon in kwestie te ontslaan. Het is over het algemeen vrij simpel om een andere reden te verzinnen, zoals je zelf ook al aangeeft. Zeker als het niet zozeer gaat om iemand ontslaan, maar bijvoorbeeld bij de sollicitatie.

[Robjee]

Oke, het antwoord is nee. Een werkgever mag niet iemand bij de sollicitatie weigeren met als reden overgewicht.

Stel (hypothetisch) dat de werkgever als enigste reden het overgewicht aandraagt (vergelijkbaar met dat een werkgever een sollicitant weigert omdat hij homosexueel is). Welke wet en welk artikel kan de geweigerde sollicitant aandragen om daadwerkelijk zijn gelijk te krijgen (onterecht geweigerd) bij de rechter. Zoals eerder naar voren is gekomen mag de rechter niet toetsen aan de Grondwet.

Verschil met het homosexueel zijn is dat dit verboden is volgens het Wetboek van Strafrecht artikel 137c zoals eerder geciteerd is.

[Ger]

Zoals eerder naar voren is gekomen mag de rechter niet toetsen aan de Grondwet.

Dat mag zeker wel. Waar jij op doelt, en daar heeft Wikipedia ook gelijk in, is het toetsingsverbod. Dit geldt echter voor het ongrondrechtelijk verklaren van een andere wet. Stel (zal nooit gebeuren, maar stel), er wordt morgen een wet opgesteld en ondertekend door de Koningin waarin gesteld wordt dat het legaal is om mensen met overgewicht te ontslaan vanwege dat overgewicht, dan kun je hiervoor niet naar de rechter gaan om deze wet ongeldig te laten verklaren. De rechter zou hiermee inderdaad op de stoel van de wetgever gaan zitten, wat rechtstreeks in zou gaan tegen het principe van Trias politica. De Grondwet an sich is echter wel iets waar de rechter aan mag toetsen in een civiele procedure tussen een werkgever en een werknemer.

Overigens heb ik het sterke vermoeden dat in het burgelijk wetboek e.e.a. staat opgenomen over ontslagrecht, waarbij ongetwijfeld iets zal staan over juiste gronden voor ontslag. Heb nu echter niet de tijd om dat op te zoeken, maar wetboek-online had je zelf al gevonden.

[Robjee]

Oke, dat is verhelderend. Dus mocht een werkgever een werknemer ontslaan met als enige reden het overgewicht kan de werkgever strafbaar worden gesteld volgens artikel 1 van de Grondwet:

"Het artikel geeft aan dat gelijke gevallen gelijk behandeld dienen te worden (gelijkheidsbeginsel) en dat discriminatie op grond van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook niet is toegestaan (discriminatieverbod)."

[qrnlk]

De grondwet regelt voor zo ver mij bekend slechts de structuur en het functioneren van de overheid en haar relatie mbt de burgers. De macht van de overheid, die anders immers absoluut zou zijn, wordt door de grondwet beperkt.

Het artikel mbt tot discriminatie is daarmee slechts gericht tot de overheid: Zij zal elke burger gelijk moeten behandelen. (Nu kun je je afvragen of dit haalbaar is: Mag je mensen verschillend behandelen op grond van hun inkomen? Op grond van hun verstandelijke vermogens?)

Artikel 1 is echter niet verplichtend voor de burger: Een burger kan per definitie de grondwet niet overtreden.

Andere wetten leggen bepaalde beperkingen op aan werkgevers en bijvoorbeeld de vrijheid van meningsuiting; of verplichtingen zoals dienstplicht (iets dat de overheid op grond van de grondwet mag doen).

Aan de andere kant staat het verenigingen vrij om te discrimineren met betrekking tot wie lid mag worden. Ook staat het mensen vrij om te discrimineren met wie ze vriendschappelijk willen omgaan. Niemand verbied discriminatie als je een huwelijkspartner zoekt.

[Ger]

Wellicht handig voor het geheel, de exacte tekst uit de grondwet:

Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.



Helaas kan ik de memorie van toelichting zo gauw niet vinden op internet, ik houd me aanbevolen.

En uit de Wet algemeene bepalingen (1829, heerlijk taaltje toen):

Artikel 11

De regter moet volgens de wet regt spreken: hij mag in geen geval de innerlijke waarde of billijkheid der wet beoordeelen.

Artikel 12

Geen regter mag bij wege van algemeene verordening, dispositie of reglement, uitspraak doen in zaken welke aan zijne beslissing onderworpen zijn.

Artikel 13

De regter die weigert regt te spreken, onder voorwendsel van het stilzwijgen, de duisterheid of de onvolledigheid der wet, kan uit hoofde van regtsweigering vervolgd worden.

Artikel 13a

De regtsmagt van den regter en de uitvoerbaarheid van regterlijke vonnissen en van authentieke akten worden beperkt door de uitzonderingen in het volkenregt erkend.

Nergens lees ik daar dat de rechter niet aan de grondwet zou mogen toetsen.

Buiten dat is er de Algemene wet gelijke behandeling (Awgb). Had ik aan moeten denken gisteren, mijn verwijzing naar het Burgerlijk wetboek was onjuist. Uit de Awgb:

Artikel 1

In deze wet en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:

a. onderscheid: direct en indirect onderscheid, alsmede de opdracht daartoe;

b. direct onderscheid: onderscheid tussen personen op grond van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit, hetero- of homoseksuele gerichtheid of burgerlijke staat;

c. indirect onderscheid: onderscheid op grond van andere hoedanigheden of gedragingen dan die bedoeld in onderdeel b, dat direct onderscheid tot gevolg heeft.

C is dus van toepassing in deze.