Populisme

[ypsilon]

Godwin's Law wordt veel te algemeen toegepast tegenwoordig: zolang prospector niet stelt dat bobbyjongs statement nazistisch getint is, is de Wet niet aan de orde.

En nu weer on-topic graag.

[prospector]

Evil jong, ik heb me vanavond wat verdiept in Godwin's Law. Ik begrijp de stelling, maar ik vind je opmerking niet terecht. Zoals jij reageert, mag de naam van Hitler of de term nazisme in geen enkel forum genoemd worden, en dat lijkt me toch niet terecht, integendeel!

Niettemin, je kan de term 'populism' ook even googelen zonder Hitler erbij: dan krijg je 1.770.000 hits.

Persoonlijk geloof ik niet dat populisme enig heil brengt voor de maatschappij. Ik heb tevens mijn twijfels bij volksraadplegingen, en eigenlijk geloof ik ook niet zo in democratie, maar dat is dan weer een andere discussie...

[Ger]

Zoals Ypsilon al zei:

Godwin's Law wordt veel te algemeen toegepast tegenwoordig: zolang prospector niet stelt dat bobbyjongs statement nazistisch getint is, is de Wet niet aan de orde.

En nu weer on-topic graag.

[Mechanieker]

Nee, het past perfect onder politicologie. En ja, ik denk dat je het als verwerpelijk mag beschouwen (zie mijn vorige bericht).

'Verwerpelijk' sluit buiten, onder alle omstandigheden. Toch denk ik dat populisme als laatste toevlucht tijdens crisis zijn nut kan hebben. Een volk in paniek verstaat alleen boodschappen die als populistisch beschouwd zouden kunnen worden.

[ypsilon]

Reden te meer om populisme als gevaarlijk aan te merken. Als een heel volk aan een soort van massahysterie lijdt (zij dat nu paniek, woede, of wat dan ook), moet het niet opgehitst worden door ze een zondebok te geven, en dat is precies het soort dingen dat je van een populist kunt verwachten.

[Mechanieker]

Reden te meer om populisme als gevaarlijk aan te merken. Als een heel volk aan een soort van massahysterie lijdt (zij dat nu paniek, woede, of wat dan ook), moet het niet opgehitst worden door ze een zondebok te geven, en dat is precies het soort dingen dat je van een populist kunt verwachten.

Gevaarlijk is het zeker, maar alles is gevaarlijk in crisistijd dus dat is op zich geen rede om iets te verwerpen.

Wat is trouwens het alternatief van de zondebok methode, volgens jou? Wil je een woedende menigte liever de waarheid vertellen, namelijk dat het allemaal uiteindelijk hun eigen stomme schuld is? Succes daarmee!

[prospector]

@ Mechanieker een vraagje:

- wat bedoel je met 'een volk in paniek'?

- en wat bedoel je met 'een woedende menigte'?

[Mechanieker]

@ Mechanieker een vraagje:

- wat bedoel je met 'een volk in paniek'?

- en wat bedoel je met 'een woedende menigte'?

Bijvoorbeeld de situatie in Duitsland tijdens het interbellum. Een volk in paniek is een volk dat honger leidt, werkloos is en geen vertrouwen meer heeft in de regering. Zo'n volk is niet meer voor rede vatbaar, en kan alleen nog bereikt worden door populistisch geformuleerde boodschappen, meen ik.

[Ger]

Ik neem aan/hoop dat je niet bedoelt dat zondebokkerij een goede methode is?

[Mechanieker]

Ik neem aan/hoop dat je niet bedoelt dat zondebokkerij een goede methode is?

Nee, het is een slechte methode, maar als uiterste middel niet verwerpelijk, zoals ik eerder in het draadje al zei.

Zondebokkerij is trouwens ook nodig om een oorlog te verkopen aan het volk. Dat hebben we gezien bij Irak en Afghanistan. De aanloop tot die oorlogen was zuivere zondebokkerij, puur populisme, maar bij gebrek aan bruikbare alternatieven moest men wel.

[prospector]

Mechanieker, ik denk nu al enkele dagen na over populisme en zondebokkerij, en ik kom er niet uit. Misschien kan je me even op weg helpen...

Je spreekt over het interbellum in Duitsland. Was het Duitse volk dan in honger en in paniek? Ik dacht altijd van niet, toch niet in vergelijking met de rest van de wereld, omdat Hitler de economische crisis (virtueel) wist te omzeilen door een wapenindustrie te creëren, en zo de mensen op korte termijn werk en eten te bezorgen. En 'spelen' onder de noemer van het nationaal socialisme, de verheerlijking van het eigen arische ras, massa-manifestaties, massa-hysterie enz...

Ik denk dus dat de paniek en de honger waarover je spreekt, niets te maken heeft met het populisme dat je bedoelt. Wij vlamingen hebben vandaag ook geen honger, en we zijn niet in paniek (ja, kom, vandaag weer even wel , maar populisme viert toch hoogtij in Vlaanderen, niet?

Ik ben geen specialist hoor, en mijn mening is op dit vlak niet veel waard. Maar misschien wil je je standpunt toch wat toelichten? Bedankt!

[ypsilon]

Je spreekt over het interbellum in Duitsland. Was het Duitse volk dan in honger en in paniek? Ik dacht altijd van niet, toch niet in vergelijking met de rest van de wereld, omdat Hitler de economische crisis (virtueel) wist te omzeilen door een wapenindustrie te creëren, en zo de mensen op korte termijn werk en eten te bezorgen. En 'spelen' onder de noemer van het nationaal socialisme, de verheerlijking van het eigen arische ras, massa-manifestaties, massa-hysterie enz...

Maar daarvoor was er wel de hyperinflatie van 1923. Hitler wist de economische problemen af te wentelen op de Joden (antisemitisme was gemeengoed in die tijd) en "das Diktat" (zoals hij het Verdrag van Versailles[*] noemde).

Wij vlamingen hebben vandaag ook geen honger, en we zijn niet in paniek (ja, kom, vandaag weer even wel , maar populisme viert toch hoogtij in Vlaanderen, niet?

Er is op dit ogenblik wel serieuze politieke malaise. Maar zelfs daarvoor was het al de ene zwarte zondag na de andere bij de verkiezingen. Dat komt door deze "mooie" populistische truuk, als je het mij vraagt: er hoeven niet echt problemen te zijn (of ze hoeven niet zo groot te zijn als ze worden voorgedaan). Als je het volk wijsmaakt dat er problemen zijn (of dat ze groter zijn dan ze feitelijk zijn), kan je daarna pseudo-oplossingen voor die pseudo-problemen lanceren, waarachter je je eigen agenda verbergt.

(*)

Verborgen inhoud

Dat van 1919, voor de overbodigheid

[prospector]

Als je het volk wijsmaakt dat er problemen zijn

Daar wilde ik juist naartoe. En dat heeft niets te maken met honger of paniek maar alles met volksmisleiding.

Maar in de bijdrage van Mechanieker is het me niet duidelijk wat hij als eerste ziet: de paniek en dan het populisme. Of eerst het populisme en dan de paniek.

[Mechanieker]

Daar wilde ik juist naartoe. En dat heeft niets te maken met honger of paniek maar alles met volksmisleiding.

Maar in de bijdrage van Mechanieker is het me niet duidelijk wat hij als eerste ziet: de paniek en dan het populisme. Of eerst het populisme en dan de paniek.

Populisme is een constante factor in elke democratie. Op de achtergrond als alles zijn gangetje gaat, maar ze komt meer naar voren in tijden van angst en onzekerheid, zoals nu. Wanneer uiteindelijk paniek uitbreekt blijft alleen populisme over als effectief politiek communicatiemiddel en raakt gematigdheid en nuance op haar beurt op de achtergrond.

Ik denk trouwens dat dit een zeer aktueel onderwerp is. In Nederland zal geleidelijk ook meer angst en onzekerheid onstaan naar mate de verschillende crises zich verder verdiepen en duidelijk wordt dat de Nederlandse regering machteloos staat. Het is interessant om dan te kijken hoe het populisme zal groeien en haar stempel gaat drukken. En natuurlijk, wie de Zondebok zal worden. De 'Moslims'? De 'Rijken'? De 'Werklozen'? De 'EU'? De 'VS'. Het kan nog alle kanten op.

[bobbyjong]

Quote

Als je het volk wijsmaakt dat er problemen zijn



Daar wilde ik juist naartoe. En dat heeft niets te maken met honger of paniek maar alles met volksmisleiding.

Wanneer kan je van volksmisleiding spreken? En hoe valt dit onafhankelijk en objectief te beslissen? Hoe weet je of de misleiding de ''werkelijke'' (onderliggende) doel van de politiek verkondiging betrof? En hoe definieer je eenduidig wanneer een ''volk'' (grotendeels) misleidt (lees als: ingetuind) is?