Dialectische uitspraak

[Ensiferum]

Een wat minder in 't oor springend kenmerk van de taal van veel Vlamingen dat ook is doorgedrongen tot hun AN is het verkeerd assimileren in woorden als "handdoek". Ook in sandhi ("dat-doe ik") hoor ik dit vaak "mis"gaan.

Het volgende gebeurt: handdoek, dat in de standaardtaal als [ hɑndu:k ] moet klinken, klinkt in Vlaamse mond als [ hɑntu:k ] (eventuele h-deletie en Antwaarpse a buiten beschouwing gelaten). Men laat de slot-d van "hand", die natuurlijk als een t klinkt, teveel doorwerken, zodat de d van doek stemloos wordt en in een taalkundig vacuüm verdwijnt. Precies dit gebeurt bij het zinnetje "dat doe ik". Vlamingen hebben de neiging [ dɑt tu: Ik ] te zeggen, terwijl de d van "doe" uitgesproken zou moeten worden.

In dialect zouden Vlamingen zo doorgaans niet assimileren, daar zouden ze [ dɑ du.n əkik ] zeggen (m.u.v. misschien de Waaslanders, die de "verdwenen" slotklank van woorden als dat, rood, goed, niet laten doorwerken, las ik ooit).

Is het niet eerder de 'd' van hand die wordt weggelaten? Ik ken niets van fonetisch spellen, maar iets in de aard van 'nen an-toek', natuurlijk met die wondermooie Antwerpse 'a'.

[Plaas]

Is het niet eerder de 'd' van hand die wordt weggelaten? Ik ken niets van fonetisch spellen, maar iets in de aard van 'nen an-toek', natuurlijk met die wondermooie Antwerpse 'a'.

Maar dan snap ik die -t- niet, doek is immers met een d. Wat natuurlijk wel zou kunnen is dat omwille van die stemhebbende n er een contrasterende stemloze t achter wordt gezet, om het onderscheid scherper te maken (dissimilatie), maar dit lijkt mij net weer te vergezocht, ook al omdat het vergelijkbare gevallen niet verklaart.

Zou een Antwerpenaar een vaatdoek niet ook een vaattoek noemen? Ik heb dat woord wel nog nooit uit Antwerpse mond mogen beluisteren, maar ik zou veronderstellen van wel.

Over Antwerps (en ander Brabants) gesproken: wat vinden we van mensen die "manisch" met de i van kip uitspreken, kennelijk uit hypercorrectie?

[Ensiferum]

Maar dan snap ik die -t- niet, doek is immers met een d. Wat natuurlijk wel zou kunnen is dat omwille van die stemhebbende n er een contrasterende stemloze t achter wordt gezet, om het onderscheid scherper te maken (dissimilatie), maar dit lijkt mij net weer te vergezocht, ook al omdat het vergelijkbare gevallen niet verklaart.

Een 'd' wordt al gauw een 't' qua uitspraak, zeker als ze midden in een woord voorkomt.

Zou een Antwerpenaar een vaatdoek niet ook een vaattoek noemen? Ik heb dat woord wel nog nooit uit Antwerpse mond mogen beluisteren, maar ik zou veronderstellen van wel.

Ja, maar als iemand een woord uitspreekt dat hij nog nooit heeft gebruikt, dan heb je weinig kans op een dialectische verbastering. Een echte Antwerpenaar zegt '(h)an-toek' (de 'h' wordt niet altijd helemaal weggelaten.) en zal zich ongemakkelijk voelen bij een woord als 'vaatdoek'.

Als ik nu het woord uitspreek, dan merk ik wel een neiging op er inderdaad 'vaattoek' van te maken. Maar het klinkt zo belachelijk.

[Stormbeest]

Over Antwerps (en ander Brabants) gesproken: wat vinden we van mensen die "manisch" met de i van kip uitspreken, kennelijk uit hypercorrectie?

Nog nooit gehoord. Het komt alleszinds veel minder voor dan "ruukwiend".

[Stormbeest]

Ik zou dat ook in de regio Brabant/Antwerpen/Oost-Vlaanderen plaatsen. Ik heb lang in Leuven gewoond en daar hoorde ik het veel. In Nederland, waar ik vandaan kom (uit West-Friesland), hoor ik de verwisseling nooit. Alleen jonge kinderen zouden 't misschien eens kunnen verhaspelen, maar dat hoort bij het leerproces.

Met andere woorden: die van Brabant en Antwerpen blijven levenslang op het niveau van kleine kinderen steken.

[Grytolle]

Voor een goede uitleg van Antwerpse assimilatie (die ook minstens ten dele klopt voor ander Vlaams), vind je in Appendix B van Antwerps schrijven (ISBN 978-90-5927-175-3)