Krediet-crisis voor dummies?

[Rogier]

Goed verhaal, maar om compleet te zijn moet je volgens mij ook uitleggen *waarom* die mensen hun hypotheken niet meer konden betalen. Dat was omdat de rente min of meer plotseling steeg.

Los daarvan zijn er ook heel van die leningen en hypotheken bewust met een lage startrente (voor bijvoorbeeld 1 jaar) afgesloten. Daarna moest de volle mep betaald worden.

[qrnlk]

Samengevat is het probleem relatief eenvoudig, maar bedenk dat ik nu een hoop belangrijke details weg laat. Ik streef nu voor eenvoudig maar onvolledig.

Als je geld op je bankrekening zet of hebt staan dan leen je dit geld aan de bank. Dit bedrag op deze bankrekening is feitelijk niet van jouw maar van de bank. Wat jij in werkelijkheid bezit, bij een positief saldo, is een schuldbekentenis van de bank aan jouw. Dit is een korte lening, dwz je kunt op elk willekeurig moment het geld opeisen. Dus de duur van de lening is 0, maar je verlengt de lening continu zolang je het geld niet opneemt.

Nu leent de bank haar geld uit voor langere tijd, een groot deel van dit geld heeft ze geleend van mensen zoals jij. Het geld dat de bank uitleent kan het niet direct opeisen. Het krijgt het geleidelijk terug. Natuurlijk is een korte lening goedkoper dan een langere lening, dus door kort te lenen en lang uit te lenen verdiend de bank aan het rente verschil.

Daarnaast mag de bank ook geld maken en uitlenen. Een bank mag geld uitlenen die het nooit gehad heeft. Maar alleen als er een onderpand of tegenwaarde tegenover staat. Dit is het geval bij een hypotheek. Deze lening wordt veilig beschouwd omdat de waarde vertegenwoordigt door de woning als onderpand dient. In de praktijk komt het rente percentage overeen met het geschatte risico dat aan de lening hangt. Een lening met onderpand is dus goedkoper dan een lening zonder onderpand omdat het risico groter is.

Om evenwicht te bewaren moet een bank dat geld gemaakt heeft toen het dit uitleende dit geld ook weer vernietigen op het moment dat je de lening aflost, dit is logisch want je onttrekt uiteindelijk het onderpand aan de bank.

Door dat de banken al jaren goedkoop hypotheken hadden verstrekt waren de prijzen van woningen gestegen en gestegen. Veel meer dan het inkomen van mensen. Een dikke 20-15 jaar geleden waren veel arbeiders niet meer in staat om de gestegen prijzen te betalen. Als reactie hier op werden de banken in de USA vervolgens door de overheid (onder Bush sr., Clinton, Bush jr.) gedwongen om hypotheken te verstrekken aan mensen die deze hypotheken eigenlijk niet konden betalen. Ondertussen bleven de huizen stijgen in prijs.

Gegeven de boekhoud regels hadden de banken met deze hypotheken een probleem. Als je ze gewoon in de boeken zet dan kan iedereen narekenen dat het risico veel groter is dan het rente percentage doet vermoeden. De USA overheid bood echter impliciet (via Fanny Mae en Freddy Mac) een garantie aan voor deze leningen. Via ingewikkelde constructies werden deze hypotheken vervolgens verhandeld, haast alsof het obligates waren.

Dat mensen hun hypotheek niet konden betalen was zo erg niet, de woningen waren immers het wel waard. Het gedonder begon toen de huizenmarkt vast liep: De prijs was zo hoog geworden dat de vraag afnam. De prijs moest naar beneden.

Maar de waarde van de hypotheek was direct gekoppeld aan de waarde van de woningen. Als de waarde van de woningen daalt onder het hypotheek bedrag dan is het risico opeens extreem hoog geworden. Op dat moment dan de huiseigenaar beter verhuizen en de sleutels opsturen naar de bank: In de USA staat de bank dan voor het risico van waardevermindering. (Dat werkt in NL niet zo).

Op dat moment heeft de bank X dollars uitgeleend/gemaakt voor een hypotheek, waarvan het onderpand minder waard is dan X. Deze leningen is niet gedekt en in feite is het geld niet gedekt: Er zit te veel geld in de economie, namelijk het verschil tussen X en de huidige waarde van het onderpand. Als de bank dit verschil moet afschrijven dan betekend dit dat de bank de aflossing zelf moet betalen: Het eigen kapitaal vernietigen (afschrijven) en zo geld uit de economie onttrekken. Als de bank meer moet afschrijven dan het 'cash' heeft dan valt de bank om, of het moet al snel geld kunnen lenen... maar wie wil nu geld uitlenen als iedereen druk bezig is met afschrijven? En bovendien... wie wil nu geld lenen aan een bank die mogelijk binnenkort omvalt? Hoe hoger het risico hoe hoger de rente, en deze hogere rente is lastig want hoe betaald die bank dat als het dit geld niet kan inzetten om geld te verdienen?

Wat nu de meeste overheden doen is een hypotheek nemen, met toekomstige belasting opbrengt als onderpand, en dit geld gebruiken om de banken op te kopen of te ondersteunen (de leningen te garanderen). Op die manier kunnen de banken elkaar weer goedkoop geld lenen.

[Spitfire28]

Wanneer steeg de rente 'plotseling'?

Zie hier,

http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Federal...(effective).svg

De rente is in 2006 gestaag gestegen, maar is nog steeds erg laag. Zeker in vergelijking met 1982. Hadden we in 1982 ook al een peakoil?

Ik zou niet stellen dat de rente plotseling steeg, het is in de economie normaal dat de ECB, FED, ... de kortetermijn rente laten dalen om meer zuurstof te geven aan de economie om zo de economie terug op gang te trekken. Andersom laat men de rente stijgen als de economie het goed doet, om ervoor te zorgen dat de economie niet overhit geraakt (dus een beetje intomen).

Na 11 september was het ook totale paniek op de beurzen. Een recessie volgde en de rente is toen, over een bepaalde tijd, heel sterk gedaald om de boel terug in gang te trekken. De rente stond toen historisch laag.

Die lage rente heeft ervoor gezorgd dat men, vooral in de US met de subprimes, leningen toestonden aan mensen die voorheen nooit in aanmerking zouden gekomen zijn om een lening te krijgen. Men nam dan wel een hypotheek op de woning, want moest het mis gaan dan kon men toch nog het huis verkopen en zo het grootste deel recupereren.

Maar veel van die leningen hadden geen vaste rentevoet en toen de economie terug goed op gang was en de rente al meermaals werd verhoogd door de Centrale Banken, konden vele gezinnen opeens hun lening niet meer betalen, omdat de rente op hun lening ook werd aangepast.

Wanneer een (relatief) klein aantal gezinnen hun verplichtingen niet kunnen nakomen, dan is dit eigenlijk geen probleem. Maar wanneer heel veel gezinnen hun verplichtingen niet kunnen nakomen, dan worden er in de VS opeens heel veel huizen "gedwongen" verkocht, met als gevolg dat er meer aanbod is van huizen dan er vraag is. Als er meer aanbod is, dan daalt de prijs. De prijzen van de woningen zijn drastisch gedaald. Dit was een groot probleem voor de instellingen die zulke baggerleningen hadden verkocht, want zij hadden bij de leningaanvraag rekening gehouden met een bepaalde prijs van het huis dat ze in waarborg namen. Maar nu dat de huizen veel in waarde waren gedaald, konden de banken hun geld dat ze uitgeleend hadden niet meer recupereren.

Leningen van banken worden vaak in een pakket gestopt, dat pakket wordt dan doorverkocht aan een andere bank enz ... Dit heet effectisering. De kopende bank betaalt een bepaalde prijs voor dat pakketje (prijs bepaald door deskundigen en ratings enz ...) en ontvangt dan op langere termijn normaal een bepaald rendement van dat pakketje.

De banken in de VS hebben veel van die pakketjes doorverkocht aan banken in Europa, Azië, enz...

Maar door die crisis van de huizenmarkt in de VS, zijn veel van die pakketjes eigenlijk veel minder waard dan wat er voor betaald is geweest. Dus de banken buiten de VS hebben hier ook last van. Ze hebben er zelfs zo fel last van, dat de banken elkaar niet meer vertrouwen, ze durven geen geld meer aan elkaar te lenen. En onderlinge leningen tussen banken, dat is nu eenmaal de zuurstof van banken.

edit: lees nu pas het bericht van QRNL

Edit Mod: onderwerpen samengevoegd]

[Vladimir Lenin]

Bekijk deze link: https://www.cia.gov/library/publications/th...r/2186rank.html

Belgie staat boven de US.

Dat kan trouwens helemaal niet, of de CIA houdt informatie achter of de economie in de VS is de afgelopen jaren explosief gestegen, ik had gehoord dat de schuld van de VS 102% van het BBP bedroeg, en dat was vooraleer ze die gigantische investeringen begonnen

[Mifen]

hartelijk dank voor het reageren op mijn vraag

ik zal morgen nog eens lezen

groetjes

[Ger]

Dat kan trouwens helemaal niet, of de CIA houdt informatie achter of de economie in de VS is de afgelopen jaren explosief gestegen, ik had gehoord dat de schuld van de VS 102% van het BBP bedroeg, en dat was vooraleer ze die gigantische investeringen begonnen

Waarom toch weer zo? Het zijn officiele cijfers, maar omdat ze niet rijmen met wat je gehoord hebt zijn ze onjuist of is er informatie achtergehouden? Zou het misschien niet kunnen dat jouw beeld niet klopte?

Als je het er niet mee eens bent, dan is de enige manier om dat te onderbouwen door met een andere/betere bron te komen. CIA is inderdaad niet geheel onafhankelijk, dus misschien eens kijken bij IMF of de VN?

[Adpruys]

Op het lijstje schuldigen van de crisis van menigeen staat Alan Greenspan, FED voorzitter van 1987 tot 2006. Door velen, inclusief mijzelf, lange tijd bewonderd Hij was een tegenstander van te veel regulering en verlaagde de rente zeer sterk in 2001-2002 uit vrees voor een deflatiespiraal in de trant van Japan. Te laat verhoogde hij de rente en veroorzaakte de huizenboom-bust cyclus waardoor de subprime hypotheekproblemen ontstonden.

Vandaag werd Greenspan gehoord voor een parlementscommissie Hij geeft toe te veel vertrouwen gehad te hebben in de marktwerking dwz het eigenbelang van wederpartijen zou ervoor moeten zorgen dat risicos op de juiste wijze worden ingeschat. De eerder genoemde credit default swaps hadden meer regulering nodig gehad (lees: had ik moeten verbieden)

Volgens Greenspan zou een "normale"beperkte huizencrisis niet voor al te grote problemen hebben geleid ware het niet dat de securisatie leidde tot een grote vraag van institutionele beleggers naar subprime hypotheken (in de VS is het nog meer dan in Nederland de gewoonte lange rentevaste periodes vast te leggen. De subprimes hadden niet alleen hogere rentes maar ook variabele rentes. Dit laatste verhoogde de opbrengst maar ook het default risico)

Als ik het goed begrijp stelt Greenspan voor dat hypotheekverstrekkers die hun leningen in pakketvorm willen doorverkopen verplicht moeten worden een groot deel zelf te houden. Dan kijkt men beter uit.

[qrnlk]

sorry maar ik vind dat onzin. Er was helemaal en kon helemaal geen vrije markt zijn. Waar hij zich in vergist heeft is dat zodra je een overheid/centrale bank hebt die de regels vast stelt deze wel slimme regels moet vaststellen omdat anders onbedoelde gevolgen het resultaat zijn.

Het problem is eenvoudig weg dat men onrealistisch is. Net als een junk wil men wel de voordelen (de highs) van dit economisch systeem maar niet de nadelen (de lows). Maar het zijn juist de highs die de lows veroorzaken. Terwijl als men zou afkicken men in netto wellicht niet zo snel zo high kan worden, uiteindelijk is men toch gezonder en beter af.

update: wellicht is dat wel het probleem... men denkt dat er een vrije markt is waar deze niet is en onderschat zo de richting en sterkte van de krachten die de markt beïnvloeden.

[prospector]

De verschillen tussen oost en west, noord en zuid en arm en rijk (afgezien van het ontstaan van een klasse superrijken) zijn juist afgenomen in de afgelopen 30 jaar.

Ja, juist, en dit is toe te juichen. Maar wanneer Daf-trucks deze week aankondigt dat het 750 banen schrapt in Oevel, dan denk ik dat dat toch wel te maken heeft met oost en west of noord en zuid...

Chevrolet laat vandaag ook vele auto's maken in Korea, in plaats van ze in Amerika of hier bij ons te bouwen.

[Mechanieker]

Of er wel of niet een vrije markt is, doet er volgens mij niet eens zo toe. Het werkelijke probleem is illusie. Greenspan en anderen hadden de illusie dat het risico van faillissement van bedrijven of instellingen op een veilige manier verhandelbaar gemaakt konden worden. De bedoeling van dit verhandelbaar maken was om de negatieve gevolgen van faillissementen te spreiden over meerdere partijen, maar omdat alles in de wereldeconomie sterk verweven is, is het eigenlijk het verhaal van de ruiter die zichzelf aan zijn eigen haren uit het moeras moet trekken. Dat zal in de financiele wereld vast prima mogelijk zijn, maar in de werkelijke wereld natuurlijk niet. Dat zien we nu.

Uiteindelijk is het een groot piramidespelletje gebleken. We gaan nu een jarenlange recessie in, vrees ik. Klimaatprobleem en energieprobleem zullen uit het zicht verdwijnen. Stedelijke verpaupering, het falen van overheidsinstellingen (aanstaand failliet Nederlandse politie nu al in het nieuws! jeugdzorg, etc.), verdamping van de pensioenen en het spaargeld, en epidemische werkloosheid, vooral onder jongeren, zal de nodige aandacht vragen. Het idee dat de 'verduurzaming' banen zal scheppen die de recessie zullen verlichten is volgens mij overigens klinkklare nonsens. Verduurzaming is namelijk een kostenpost, zeker als de energie- en grondstofprijzen verder kelderen vanwege de crisis.

Aan het eind van 2008 zullen we denk ik al weten waar we aan toe zijn, en het zal geen prettig uitzicht zijn. Ten eerste omdat veel gewone, hard werkende mensen nergens weet van hebben. Jammer is ook het verwachtingspatroon dat door politici en ambtenaren bij mensen geschapen is over dat de koopkracht op peil zal blijven, en met name de radicale illusie dat iets of iemand daar uberhaupt controle over heeft. Sociale onrust ligt op de loer. Het resultaat van kwakzalverij op het hoogste niveau, ter wille van de status quo en de gevestigde belangen. Wat we nodig zullen hebben is goede 'change managers' maar die kunnen hun werk alleen doen als ze een (dictatoriale) volmacht krijgen. De democratie loopt gevaar.

[Michel]

Wat we van de huidige crisis zouden moeten leren is dat hebzucht niet leidt tot een stabiele economie. En daar hebben maar enkele baat bij.

We moeten weer terug naar normale winsten verwachtingen en normale prijsstellingen voor producten.

De laatste jaren stonden in het teken van winst maximalisering. Prijzen die totaal geen relatie meer hebben tot de productie kosten. Goed voor enkelen een probleem voor velen.

[Adpruys]

Het probleem is niet zozeer de winstmaximalisatie tout court maar de winstmaximalisatie op korte termijn zonder rekening te houden met de risicos en kosten op de middellange termijn.

De prijzen van bepaalde financiële producten waren daardoor niet te hoog maar juist te laag waardoor er in feite geen winst maar verlies op geleden is.

[Mechanieker]

De verschillen tussen oost en west, noord en zuid en arm en rijk (afgezien van het ontstaan van een klasse superrijken) zijn juist afgenomen in de afgelopen 30 jaar.

De laatste paar jaar zijn de verschillen inderdaad afgenomen, maar de laatste 30 jaar niet.

https://unp.un.org/bookshop/details.aspx?sku=9781842778814

[Adpruys]

Ik heb dat boek niet gelezen Mechanieker maar wil alvast wel toegeven dat mijn stelling kort door de bocht is. Er zijn de afgelopen 20 jaar een stoet landen geweest waar de groei duidelijk boeven die van de Westerse industriële landen is geweest. Brazilië, India, China, Chili, Vietnam, Zuid-Korea, Maleisië, heel Oost-Europa

Er zijn ook landen die duidelijk achter zijn gebleven, vooral in Afrika. Ook is de gestegen welvaart in het eerste rijtje niet altijd gelijkelijk verdeeld.

Debunking third-world myths with the best stats you've ever seen Ted Talks

Ik meen overigens al eerder in een discussie met jouw cijfertjes over de groei van de eerste 6 jaar van deze eeuw te hebben gegeven.

[Mechanieker]

Het probleem is niet zozeer de winstmaximalisatie tout court maar de winstmaximalisatie op korte termijn zonder rekening te houden met de risicos en kosten op de middellange termijn.

De prijzen van bepaalde financiële producten waren daardoor niet te hoog maar juist te laag waardoor er in feite geen winst maar verlies op geleden is.

Scherp opgemerkt. Ik vermoed dat men simpelweg te veel vertrouwen in de normale distributie had, of uit dat vertrouwen bewust op een cynische manier munt geslagen heeft. De rijke rekenmannetjes wisten hun bazen te overtuigen dat die distributie voldoende houvast gaf om risicoberekeningen mee te maken. Dat was erg lonend, omdat je daarmee automatisch een bepaalde groep risicofactoren te laag inschat. (Prettig, als je een hypotheek moet (!) verkopen aan 'a black man sitting on a porch in a string vest' zoals in het filmpje van Ferry destijds.) Je komt er dan toe om financiele producten voor een te lage prijs te verkopen zoals Adpruys opmerkte. Je baas vertrouwt je op je blauwe ogen dat jouw gebruik van de normale verdeling verantwoord is en bij de eerste grote markt schok (= geen normale distributie) ga je met zijn allen als een stel kleuters gierend onderuit en vervolgens huilend met de open hand naar de belastingbetaler. Dit uit brutaliteit kennelijk zelfs nog voordat de laatste bonusronde is uitbetaald, maar dat past allemaal in het plaatje.

De uitleg op wiki is helder:

In finance, fat tails are considered undesirable because of the additional risk they imply. For example, an investment strategy may have an expected return, after one year, that is five times its standard deviation. Assuming a normal distribution, the likelihood of its failure (negative return) is less than one in a million; in practice, it may be higher. Normal distributions that emerge in finance generally do so because the factors influencing an asset's value or price are mathematically "well-behaved", and the central limit theorem provides for such a distribution. However, traumatic "real-world" events (such as an oil shock, a large corporate bankruptcy, or an abrupt change in a political situation) are usually not mathematically well-behaved.

Terzijde: vergedrukt de tekst om de onlosmakelijke band tussen de oliecrisis en de kredietcrisis maar weer eens te noteren. Oftewel, Carthago delenda est!.