Dat Jenn niet meer reageert, is jammer.
Ik heb, nadat ze ook op een ander forum de vraag gesteld had, haar transciptie gecorrigeerd, en een
vertaling in het Nederlands gemaakt.
Hieronder de transcriptie:
alst eerlijck is Want daer nae en salmen nyemont uuyt noch in laten het
1.
en dede nootsaken of by rade der meestersen. Voert soe en sal nyemont gaen
2.
tot gheenre stat daert hem niet eerlijck en is. ende them die meestersen ver-
bieden soe sullent sijt laten ende daer niet meer gaen. noch met ghenen per-
sonen hi si geestelijc of weerlijck spreken noch heymelijc sprake houden alst
hem die meestersen verbieden ende seggen ende them niet salichlijc en is noch
eerlijck. Noch ten sal nyemont vanden beghijnen met ghenen persoenen al-
3.
leen in ennich camer sijn Het en sal een vanden Joffrouwen daer mede in sijn
ende bi hem bliuen. Ende ten si met openen doren .
Voert soe sullen die vier meestersen in een yeghelijc huys een meesterse
4.
setten. die wys ende best van consciencien is. die sullen die ander ghehoer-
sam wesen ende doen bi haren rade. Ende si en sullen in die stat niet gaen
5.
si en sullent dier yerst seggen uaer si gaen Ende en duncket hem niet eerlijc
sijn orbaerlijc of nut soe sullent sijt laten Ende wes si niet gerichten en
kan dat sal si den ouersten meestersen seggen ende laten haer helpen.
Voert soe en sal gheen beghijn die bescouwen wort om ennich mans
6.
wil vanden meestersen dien man dagen ouer die meestersen alsoe datter sca-
de of commer of toren af come. of dat die meestersen hem besculden om ennich
7.
mans wil daer si mede wandelden dat hem niet eerlijc en weer oft om enniger
dingen wil daer haer best in ghelegen maer soe en sullen si den meestersen
waer ?
niet smeeliken spreken of onweerdeliken antworden naer haer hoeft of
after haren rugge mer men sal hem haer gelt weder geuen ende sullen vanden
beghynhof varen ghelijck als onse brieue houden.
Item soe en sal en gheen man hoe sib dat hi haer is under nacht opten hof
8.
bliuen slapen in ennige camer Want al eest der eenre maech hi is der ander
vreemt Voert soe en sal gheen beghijn ander verve dragen van ghe-
9.
want aen caperoen aen rocke aen coussen dan wit of zweert of grauwe
Noch si en sullen gheen cleyn enge vauwen maken. Mer si sullen groete
10.
wide vauden maken. (crossed out: Ende si en sullen haer rocken met opgaenden buyken
11.
doen maken een vierdels breet bouen ende beneden. Ende si en sullen haer roc)
ken niet enge maken bouen ende beneden wijt na weerliken luden. mer
na beghijnen wijs. Ende si en sullen **** rocken niet doen riden noch cno-
12.
pen onder noch bouen anders dan haer muwen tot haren elmboge toe ende
dat mach doen die wil. Ende haer caperoen die en sullen niet mijnre wesen
13.
dan van drien vierendele ghecrompens lakens cleyn int aensicht ende groet
om die scouderen ende met smalen tippen Der en sal gheen beghijn haer
14.
bedstat vercoepen noch verwisselen buten oerlof der meestersen.(crossed out:Ende si en
15.
sullen geen corten huycken ??? dragen vanden hove in die stat) Of daer en sal nye-
16.
mont lege scoen dragen. noch gheregen binnen noch buten noch zeemse scoen
mer hoge omt been als geestelike lude plegen. Noch en sullen gheen uyt-
17.
ghesneden muwen dragen met snabben aen haer hant mer cort ende enge
nae beghijnen wijs. Ende daer sal nyemont langhe haer dragen ende daer -
18.
men dat weet. daer salmen haestelike gaen ende corrigeren dat. Ende soe wan
19.
neer dat hoechtijt is ende si ten heiligen sacrament gaen sullen soe sullen
si ghehult sijn ende met onder dat kin toe ghesteken. Ende si en sullen met -
ten bloten voerhoeft niet gaen tot gheenre tijt. Mer haer doeken leech o
uer **** wynbrauwen dragen. Ende als ennich beghyn te beghenckenisse
20.
gaet met haren vrienden tot eniger kerken soe sullen si een fali om hebben
Ende voert soe sullen si zedich wesen in horen ghelaet. Ende stil in worden
21.
ende si en sullen niet sitten lachen noch scateren als weerlike lude pleghen mer
stil ende oetmoedich ende stichtich in woerden ende in werken. Of daer en sal
22.
oer nyemont ransten dragen ghelobt noch besteken.
Voert soe salmen in allen conuenten vigilie lesen dagelicks of die vij. (7) salm
23.
tweweruen voer een vigeli. Waermen des niet en doet soe salmen lesen xv. (15) werf
Myserere mei Deus. Waer een beghijn is die salt der ander voert leren of si sul-
24.
-lent buten huys leren om dat sijt cunnen mogen. Waermen des niet en dede. Soe
salmen daer bi gaen sitten inder kerken daermen dat gelt geuen sal ende bene-
men datmen hem gheen ghelt gheuen en sal in dat huys daermen daermen
niet en beedt. Ende des smergens alsmen in die kerke misse leest dan sullen
25.
si zwigen ende lesen haer ghebet ende si en sullen niet singen noch gerucht
maken.
Voert soe en sal nyemont gheen gast bi hem houwen langer dan iij (3) da-
26.
ghe ten dede noetsaken of met wil der meestersen Of naeder slaepclocken
soe en sullen si met en ghenen mannen spreken opt hof noch tot gheenre stat
Noch ten sal gheen beghijn nae dien dat slaep clocke gheluydt is ghenen.
27.
man in haere cameren leiden si en neme oerlof aen die huysmeesterse. Of soe
en sal gheen beghijn des sonnendages of des heilige daghes ghenen man tueven
of gheselscap mede houden inden sermoen ofte inder vesperen. Ende oec en sal
28.
gheen beghijn rynge aen haer hant dragen.
Item soe wie twe bedstede of iij. heft die sal daer dat recht af doen van ber-(?)
29.
ringe ende van deckinge. ende van allen dien dat aen thuys velt van cost En-
30.
-de en gheen beghijn die opt hof woent die en sal in die stat gaen noppen of scro-
den. Ende weer dat zake dat een vrient haerre te doen hadde die sal si iij (3)
daghe of iiij (4) helpen met der meestersen orlof.
Item soe en salmen die twe porten aen Sunt Jans kerchof niet op doen na dien
31.
dat si ghesloten sijn des auonts sonder noet Ende men salse te tide sluyten. Ende
die porte opten trieentrei (?) en salmen niet op doen by dage of by nachte. Ten dede
noetsaken of bi oerlof der meestersen.
Voert sal yegelijc huysmeesters merken op **** susteren hoe si hem hebben in
32.
hare wandelinghe ende in haer dedinghe ende in allen punten die voerscreuen
sijn. Ende eest dat sake dat sise daer niet af berichten en connen. soe sullent si den
33.
ouersten meestersen seggen en latense hem corrigeren. Ende en willen si hem dan
niet beteren. soe sullen si comen metten pinsoren (?) ende gheuen hem haer gelt
ende settense vanden houe Ende laten enen anderen haer stat > besitten die onsen
34.
lieuen heer dienen wil in ghehorsamheiden.
Item soe en is gheen meesterse alleen mechtich gheen saken te doen die onsen ho-
35.
-ue aen gaen si en sijn allen eendrechtich vander saken. Ende wes si niet mech-
-tich en weren soe hebben si twe prouisoren gheset vander stat vanden rade
dat si hem helpen sullen van wat saken dat si noet hebben.
Item voert oft enniger beghijnen mysviel dat si een kijnt droeghe of die stele
36.
of die voocht opten hof of inder stat die hadde haer stat verloren ende num-
mermeer opten hof te woenen.
(crossed out: Voert sal die persoen of ___ dien hijt beueelt dit alle Jaer___ opten stoel
37.
lesen op dat die beghijnen gheen onscout en hebben si en weten hoe dat sele
___sull__???)
En hier een poging tot vertaling.
Later heb ik daarin nog het een en ander gecorrigeerd, en aan haar gemaild.
Helaas heb ik daarna geen reacties van haar ontvangen.
1.
( ) als het betamelijk is. Want daarna mag men niemand binnen- of buitenlaten, tenzij het noodzakelijk is of op raad van de meesteres.
2.
Verder mag niemand naar een plaats gaan die voor haar onbetamelijk is. Als de meesteres het verbiedt, moet zij het laten en er niet meer heen gaan, en met niemand, geestelijk of
wereldlijk, spreken, ook niet in het geheim, als de meesteres het haar verbiedt, en zegt dat het niet goed voor haar is en onbetamelijk.
3.
Ook mag niemand van de begijnen met een persoon alleen in een kamer zijn. Een van de Juffrouwen moet erbij zijn en bij haar blijven, tenzij de deur open blijft.
4.
Verder moeten de vier meesteressen in elk huis een meesteres aanstellen, die wijs is en goed van geweten. Haar moeten de anderen gehoorzaam zijn en doen wat zij aanraadt.
5.
Zij mogen niet naar de stad gaan en haar eerst zeggen waar zij heen gaan.
Als zij vindt dat het niet betamelijk, geschikt en nuttig is, moeten zij het laten. En als zij het niet kan beslissen, moet zij het de overste meesteres zeggen en haar laten helpen.
6.
Verder mag een begijn van wie is opgemerkt door de meesteres dat ze lust in een man heeft,
die man niet bij de meesteres laten komen, opdat er geen schade, verdriet of boosheid van komt.
7.
Of, als de meesteres haar beschuldigt dat ze lust in een man heeft met wie ze omgaat zodat het voor haar onbetamelijk is, of lust heeft in dingen (.) , mag zij de meesteres niet vleiend toespreken of onwaardig antwoorden, in haar gezicht of achter haar rug, maar men moet haar haar geld teruggeven en ze moet van het begijnhof vertrekken, zoals onze geschriften voorschrijven.
8.
Evenzo mag geen enkele man, hoe verwant hij haar ook is, 's nachts op het hof blijven slapen in een kamer. Want ook al is het een familielid, hij is vreemd voor de ander.
9.
Verder mag geen begijn een andere kleur stof dragen aan kaproen (hoofdbedekking), rok (jurk) en kousen, dan wit, zwart of grijs.
10.
Ook mogen zij geen kleine, smalle vouwen maken. Maar zij moeten grote, brede vouwen maken.
11.
En zij moeten hun rok met opgaande buik (?) laten maken, een vierde deel breed, boven en beneden. (???)
En zij mogen haar rok niet smal van boven en wijd van onderen maken, zoals wereldse lieden,
maar op de manier van de begijnen.
12.
En ze mogen haar rok niet laten riden (???) of knopen, noch van onder of van boven, behalve hun mouwen tot de elleboog: dat mag doe wie het wil.
13.
Haar kaproen mag niet minder zijn dan drie vierdedeel gekrompen lakenstof, klein bij het gezicht en groot om de schouders en met smalle punten.
14.
Geen begijn mag haar bedstee verkopen of verwisselen zonder toestemming van de meesteres.
15.
Zij mogen geen korte mantels ??? dragen van het hof naar de stad.
16.
Niemand mag lage of geregen schoenen dragen, binnen noch buiten, ook geen schoenen van zeemleer, maar hoge schoenen om het been, zoals geestelijke lieden gewoon zijn.
17.
Ook mogen zij geen uitgesneden mouwen dragen met punten aan bij de hand, maar kort en nauw, op de manier van begijnen.
18.
En daar mag niemand lang haar dragen, en als met dat weet moet men snel gaan en het verbeteren.
19.
En wanneer het een feestdag is en zij naar het heilige sacrament ( de heilige mis) moeten,
moeten zij bedekt zijn en tot onder de kin toegestopt. En ze mogen nooit met bloot voorhoofd gaan, maar hun doeken laag boven de wenkbrauwen dragen.
20.
En als een begijn (beghenkenisse ???) gaat met haar vrienden naar een kerk, moet zij een falie (mantel met kap, zwarte hoofddoek, voile) om hebben.
21.
En verder moeten ze zedig van gezicht zijn. En stil in het gesprek, en ze mogen niet zitten lachen en schateren zoals wereldse lieden gewoon zijn, maar stil en nederig en stichtelijk in woorden en daden.
22.
En niemand mag (??? ransten etc???)
23.
Verder moet men in alle conventen vigilie lezen of de zevende psalm twee keer voor een vigilie. Als men dit niet doet, moet men vijftien keer Miserere mei Deus lezen.
24.
Waar een begijn is, die moet het de ander voordragen of zij moeten het buitenshuis doen,
als dat mogelijk is (?).
Waar men dit niet deed, moet men er bij gaan zitten in de kerk, waar men het geld geven moet, en ervoor zorgen dat men haar geen geld geeft in het huis waar men niet bad.
25.
En 's morgens als men in de kerk de mis leest, moeten ze zwijgen en hun gebed lezen en mogen ze niet zingen of geluid maken.
26.
Verder mag niemand een gast langer dan drie dagen bij zich houden, tenzij met noodzaak of toestemming van de meesteres. Na de slaapklok mogen zij met geen man spreken op het hof of geen andere plaats.
27.
Ook mag een begijn, nadat de slaapklok heeft geluid, een man in haar kamer leiden, als ze geen toestemming heeft van de huismeesteres.
Op zondag en een heiligendag mag een begijn niet in het gezelschap van een man zijn bij de preek of de vespers.
28.
En ook mag een begijn geen ringen aan haar hand dragen.
29.
Eveneens moet wie twee of drie bedsteden heeft, ()
30.
Een begijn die op het hof woont, mag niet in de stad gaan.
En als ze zaken voor een vriend te doen zou hebben, mag zij drie of vier dagen helpen, met toestemming van de meesteres.
31.
Eveneens mag men de twee poorten aan het Sint-Janskerkhof niet openen nadat ze 's avonds gesloten zijn, zonder noodzaak. En men moet ze tijdig sluiten.
De poort op de Trieentrei (?) mag men overdag en 's nachts niet open doen.
Tenzij uit noodzaak, of met toestemming van de meesteres.
32.
Verder moet elke huismeesteres op haar zusters letten, hoe ze zijn in de omgang en in haar gedrag en op alle punten die voorgeschreven zijn.
33.
En als er een zaak is waarover ze niet beslissen kunnen, dan moeten zij het de overste meesteres vertellen en die haar laten corrigeren.
En als ze zich niet wil beteren, dan moeten ze met de ? (pinsoren) komen en haar haar geld geven, en uit het hof zetten.
34.
En een ander die Onze Lieve Heer gehoorzaam wil dienen, haar plek laten bezitten.
35.
Ook is een meesteres niet bij machte alleen zaken te doen die ons hof aangaan. Zij gaan allen eendrachtig over de zaken.
En zouden ze het niet kunnen, dan zijn er twee provisoren door de raad van de stad aangesteld, die zullen helpen bij zaken waarbij het nodig is.
36.
Eveneens, als een begijn zwanger zou raken, zou stelen of vechten op de hof of in de stad,
dan zou die haar plaats verloren hebben en nooit meer op het hof wonen.
37.
Verder moet die persoon, of degene die hij het beveelt, dit elk jaar () van de preekstoel af voorlezen, opdat de begijnen geen verontschuldiging kunnen hebben dat zij niet weten hoe zij
(leven moeten ?)
