Afplatting van de aarde?

[Henriette]

Hoi,

Vroeg me laatst af waarom de aarde de vorm van ongeveer een mandarijn zou hebben (dus boven en onder wat afgeplat, niet geheel rond.

Bedacht dat het te maken moest hebben met het draaien om eigen as. Dus de snelheid daarbij rond evenaar is dan een stuk sneller. Speelt dan vergelijkbare kracht als middelpuntvliedende kracht waardoor je deze vorm krijgt?

Of is dat onzin?

Zo ja... wat is dan de reden?

groetjes,

Henriette

[Jan van de Velde]

Speelt dan vergelijkbare kracht als middelpuntvliedende kracht waardoor je deze vorm krijgt?

Of is dat onzin?

Nee, da's geen onzin. Dat is simpelweg de reden. (Afgezien van het feit dat we het in de natuurkunde liever niet meer over middelpuntvliedende of centrifugale krachten hebben, maar omdat het effect zo duidelijker is laten we dat maar even zo :eusa_whistle: )

[Henriette]

Dank!

(Afgezien van het feit dat we het in de natuurkunde liever niet meer over middelpuntvliedende of centrifugale krachten hebben,

Dat is oud dus. Waarover dan nu?

[Jan van de Velde]

Niet zozeer oud, als wel dat die kracht nooit bestaan heeft.

Dat iets zogezegd "uit de bocht vliegt" komt niet door die centrifugale kracht, maar door een gebrek aan centripetale kracht.

Een stukje aarde op de evenaar wil rechtdoor, maar de zwaartekracht trekt het in een baan rond de aardas. Die zwaartekracht, die dus wél reëel is, fungeert als middelpuntzoekende kracht (ook genoemd centripetale kracht).

Een centrifugale kracht zou iets van het centrum weg proberen te trekken. Als je een steen aan een touwtje rondzwiert kun je al aantonen dat dat niet het geval is: laat het touwtje los (in punt A), en de steen vliegt niet van jou weg volgens de straal van de cirkel die het eerst maakte. Wél volgens een raaklijn aan de cirkelbaan die het eerst volgde.

centri 682 keer bekeken

Ook, de snelheid van de steen verandert na loslaten niet. Dat betekent dus dat er ná loslaten geen kracht meer werkt. Maar waarom zou die centrifugale kracht (als die zou bestaan) ineens ophouden te bestaan als jij loslaat?

[Henriette]

ok natuurlijk! :eusa_whistle:

Van de centripetale kracht had ik nog nooit gehoord. Is ook al zeker 24 jaar geleden dat ik mijn laatste natuurkunde les heb gehad ](*,)

-edit ... is dat trouwens ook waarom we in een elips om de zon heen gaan ?... -

[Jan van de Velde]

De zwaartekracht tussen Aarde en Zon houdt de aarde in een baan om de zon, fungeert dus als centripetale kracht ja.

In ideale gevallen is zo'n baan een cirkel (dat is ook maar een bijzondere ellips). Ideale gevallen komen zelden voor, dus zijn de meeste banen meer of minder ellipsvormig.

Maar dat ellipsvormige ipv cirkelvormige van die banen heeft niks te maken met het verschijnsel centripetale krachten an sich. Een aarddoorsnede over de aardas is inderdaad ellipsvormig (langere as over de evenaar dan door de polen), maar een punt op de evenaar beschrijft een perfecte cirkelbaan rond de aardas. Of, om het populair te zeggen, van bovenaf gezien is de Aarde nagenoeg perfect rond (bergjes en zo buiten beschouwing gelaten), van opzij gezien ellipsvormig (een liggend symmetrisch ei). Om dat te zien op een foto moet je overigens over een magisch timmermansoog beschikken. Over de aardas gemeten een diameter van 12713 km, en tussen twee tegenovergestelde punten op de evenaar 12756 km . Slechts 0,3 % verschil dus.