Of en dat

[thermo1945]

Zie de volgende twee zinnen:

Ik vraag me af, of die man eerlijk is

en

Ik weet, dat die man eerlijk is.

Beide bevatten een onderschikkend voegwoord: en en dat.

In mijn visie zijn beide woorden in elk opzicht gelijkwaardig.

1) Waarom bestaan beide woorden in de betekenis als hierboven?

2) Hoe wordt of in Frans, Duits en Engels vertaald?

[thermo1945]

Beide bevatten een onderschikkend voegwoord: en en dat.

Deze zin is fout. Hij moet zijn: Beide bevatten een onderschikkend voegwoord: of en dat.

[druijf]

Het lijkt me niet dat de voegwoorden gelijkwaardig zijn. Het is grammaticaal onjuist om ze te verwisselen. "Ik vraag me af, dat" "Ik twijfel dat" kan niet. Daarnaast is er een duidelijk semantisch verschil tussen:

Wie weet of Jan dat gedaan heeft?

Wie weet dat Jan dat gedaan heeft?

In zin 1 is het nog maar de vraag of Jan dat gedaan heeft, bij zin 2 is dat een zeker feit. "Of" geeft dus aan dat het om een onzeker gegeven gaat.

Het verschilt per taal hoe je een onzekerheid aangeeft.

[FlorianK]

Je punt 1: Ik ben het met druijf eens dat er wel degelijk een verschil zit tussen of en dat.

Bij of bouw je in je zin nog een onzekerheid in die je bij dat niet hebt.

Je punt 2: Voor zover ik weet vertaal je het als volgt naar Engels:

Ik vraag me af, of die man eerlijk is

en

Ik weet, dat die man eerlijk is.

I wonder if that man is honest.

I know that man is honest.

Wie weet of Jan dat gedaan heeft?

Wie weet dat Jan dat gedaan heeft?

Who knows if Jan did that?

Who knows Jan did that?

Naar aanleiding van bovenstaande zou je zeggen dat Engelsen geen vertaling hebben voor dat, als

onderschikkend voegwoord

Het woord of wordt naar mijn weten naar if of or vertaald.

(Waarbij or natuurlijk wordt gebruikt voor onderscheid, een keuze)

[JonazzDJ]

Naar aanleiding van bovenstaande zou je zeggen dat Engelsen geen vertaling hebben voor dat, als

Het woord of wordt naar mijn weten naar if of or vertaald.

Je kan in het Engels gewoon that zeggen, maar dat is niet verplicht. Volgens mij zeggen de meesten dat dan ook niet.

I know you did it.

I know that you did it.

[Rhiannon]

Enigszins off topic: Surinamers gebruiken het woord "als" in plaats van "of". Weet iemand waar dat vandaan komt?

[ypsilon]

Enigszins off topic: Surinamers gebruiken het woord "als" in plaats van "of". Weet iemand waar dat vandaan komt?

Niet alleen Surinamers, ik ken ook iemand die dat doet... Hij gebruikt af en toe West-Vlaams (zijn familie is van daar) dus misschien is het daar gebruikelijk. Sluit wel aan bij het Engels en het Frans:

2) Hoe wordt of in Frans, Duits en Engels vertaald?

Ik gebruik even de zinnen van Druijf. Het kan zijn dat ik ergens nog een foutje maak, maar ik denk zo:

Frans: si, zoals in "Je me demande s'il est honnête." (si en il zijn samengetrokken) en "Qui sait si Jan a fait ça?"

Duits: ob, zoals in "Ich frage mich ob er erlich ist." en "Wer weißt ob Jan das getan hat?"

Engels: if, zoals in "I wonder if he's honest." en "Who knows if Jan did that?"

Edit: En dat is dus niet het zelfde als "dat" zoals Druijf ook al aangaf:

FR: Je sais qu'il est honnête / que Jan a fait ça.

DE: Ich weiß dass er erlich ist / dass Jan das getan hat.

EN: I know that he's honest / that Jan did that.

[Dido]

Niet alleen Surinamers, ik ken ook iemand die dat doet... Hij gebruikt af en toe West-Vlaams (zijn familie is van daar) dus misschien is het daar gebruikelijk. Sluit wel aan bij het Engels en het Frans:

Het klopt dat wel meer West-Vlamingen het woordje 'als' gebruiken ipv. 'of'. Al klinkt dit ook voor mij, zelfs al West-Vlaming, nog steeds vreemd in de oren.

Dido

[Emveedee]

In Limburg wordt ook wel vaker iets gezegd als:

"Ik weet niet als dat mag".

Ik vind het zelf ook fout klinken.