Subjectieve begrippen objectief toekennen

[michielfromhere]

Beste liefhebbers van de wetenschap,

Vanavond had ik een discussie met een vriend over het al dan niet objectief kunnen toekennen van subjectieve begrippen. We kunnen er niet uitkomen, en zouden jullie graag willen laten kijken naar de discussie. Er zijn twee standpunten, ik laat daarbij achterwege wie welk standpunt aanhangt.

--

Standpunt A

In een groep van 200 mensen is het gemiddelde salaris €100. Dit staat vast we gebruiken niets wat hierbuiten staat. Als we nu objectief binnen deze groep kijken en we zien iemand met een salaris van €110 dan kunnen we vaststellen dat deze persoon, naar de maatstaven (een gemiddelde van 100 dus 110 is beter) van deze vastgestelde groep, niet weinig verdient.

Hij verdient meer dan het gemiddelde. Als iets meer dan de gekozen grens kunnen we het niet meer tot de groep rekenen die onder deze grens ligt en dus minder is. Oftewel we het salaris van 110 in dit verband niet weinig noemen omdat het meer is dan het gemiddeld.

Standpunt B

Woorden als "veel", "klein", et cetera zijn waardeoordelen. Iedereen kan een gegeven verschillend bezien en dit al dan niet "veel", "weinig", enzovoort vinden. Ook als er 1 euro ligt tegenover een miljoen euro, en iedereen is het eens dat dit in vergelijking weinig is, blijft dit subjectief; er zou zomaar iemand kunnen zijn die dit (om onduidelijke redenen) tóch veel vindt (wél objectief is vast te stellen dat het "minder" is).

Hetzelfde geldt voor de situatie waarin men gemiddeld €100 verdient, op één iemand na: die verdient €110. Standpunt A stelt dat men dan kan vaststellen dat deze persoon "niet weinig" verdient. Ik stel echter, dat je alleen kunt vaststellen dat deze persoon naar de maatstaven van de groep "meer"/"niet minder" dan gemiddeld verdient. Relatief kunnen we immers objectief zijn, het is "meer". Iemand kan echter nog steeds het bedrag "weinig" vinden, en objectief vaststellen dat het "niet weinig" is kan dus niet.

--

Ik ben benieuwd naar jullie oordeel!

Michiel.

[ypsilon]

Tja, het lijkt mij dat je in principe zou kunnen zeggen dat zoveel SD verwijderd van het gemiddelde gelijkstaat met "veel", "weinig", etc. Je definieert de woorden dan zó, dat ze in gegeven context slechts die betekenis hebben. Een woord dat subjectieve connotaties heeft in andere contexten, is hier dan objectief (want slechts een label). Vraag is dan of het zin heeft om zo'n woord op die manier te gebruiken.

[michielfromhere]

Tja, het lijkt mij dat je in principe zou kunnen zeggen dat zoveel SD verwijderd van het gemiddelde gelijkstaat met "veel", "weinig", etc. Je definieert de woorden dan zó, dat ze in gegeven context slechts die betekenis hebben. Een woord dat subjectieve connotaties heeft in andere contexten, is hier dan objectief (want slechts een label). Vraag is dan of het zin heeft om zo'n woord op die manier te gebruiken.

Misschien een domme vraag, maar wat is SD?

Overigens is het dus niet mogelijk om het predicaat "veel" objectief te gebruiken als je dit niet nadrukkelijk een eigen definitie meegeeft, zoals bijvoorbeeld "€10 boven het gemiddelde noemen wij vanaf nu Veel"? Oftewel: het is onjuist als je de situatie voorlegt zoals Standpunt A (100 is gemiddeld, 110 is Veel) zonder concrete afspraken gemaakt te hebben over de definitie van Veel (in cijfers, bijv. 10 erboven is vanaf nu "veel")?

[ypsilon]

Misschien een domme vraag, maar wat is SD?

Geen domme vraag, slordigheidje van mij om het niet voluit te schrijven: het is een vaakgebruikte afkorting voor "standaarddeviatie(s)".

Overigens is het dus niet mogelijk om het predicaat "veel" objectief te gebruiken als je dit niet nadrukkelijk die definitie meegeeft, zoals "€10 boven het gemiddelde", bijvoorbeeld?

Neen, want "veel" is een onbepaald telwoord, het duidt geen vaste hoeveelheid of aantal aan.

[michielfromhere]

Geen domme vraag, slordigheidje van mij om het niet voluit te schrijven: het is een vaakgebruikte afkorting voor "standaarddeviatie(s)".

Neen, want "veel" is een onbepaald telwoord, het duidt geen vaste hoeveelheid of aantal aan.

We zouden dus kunnen stellen dat Standpunt B correcter is, omdat dit standpunt ervan uit gaat dat je nooit objectief/feitelijk vast kunt stellen dat iets "veel"/"weinig"/"niet weinig" is? Hooguit semi-objectief, door eerst afspraken te maken over de gehanteerde definitie van "veel"/"weinig", wat vrij loos is omdat je dan slechts een "eigen taal" ontwikkelt, in plaats van in normale taal (gewoon objectief "dit is meer/minder") precies de situatie te omschrijven?