afwijking kompas onder hoogspanningskabel

[Jan van de Velde]

De netto stroomsterkte is bij 3 fasen met 120 graden verschuiving inderdaad 0 A, maar er is nog wel een resulterend magnetisch veld, de afstand tussen de geleiders is niet nul.

Tja, inderdaad, die kabels hangen natuurlijk al gauw méters uiteen, en zo heel hoog hangen ze niet, zodat de onderlinge afstand roet in het eten gooit voor onderlinge opheffing als je er recht onder staat.

[klazon]

Als je onder een hoogspanninglijn een kompasafwijking constateert, dan komt dat niet door de stroom in de draden. Zoals al is aangehaald is dat een wisselstroom, en daar kan het kompas niet snel genoeg op reageren.

Waarschijnlijker is de invloed van de staalconstructie van de masten. Niet alleen kan het staal de krachtlijnen van het aardmagnetisch veld verbuigen, het staal zelf kan ook magnetisch zijn.

Ik heb zelf een tijdje de gewoonte gehad om bij elke overweg die ik tegenkwam mijn kompas op de rails te leggen. Door spoorrails lopen twee soorten stromen, de ene is een 75Hz wisselstroom voor de beveiliging, die kan geen invloed hebben op een kompas. De andere stroom is de retourstroom van de tractie. Dat is een gelijkstroom die door beide spoorstaven in dezefde richting loopt, maar wonderlijk genoeg was de afwijking vaak niet op beide spoorstaven in dezelfde richting. Ook op goederenspoorlijntjes waar helemaal geen stroom in de spoorstaven loopt (geen elektrische tractie en ook geen beveiliging) kreeg ik verschillende resultaten. Die zijn eigenlijk alleen te verklaren door aan te nemen dat het staal bij het walsen is gemagnetiseerd, en de richting van de magnetisering is dan weer afhankelijk van de oriëntatie van het staal t.o.v. het aardmagnetisch veld tijdens het walsen.

[Benm]

Dat zou inderdaad kunnen, maar je kunt natuurlijk bij kabels gaan meten op het middelpunt tussen 2 masten in, zodat je minimale invloed van de masten hebt. De kabel zelf is niet ferromagnetisch (aluminium, wellicht soms koper).

Wat wel een invloed zou kunnen geven zijn HVDC kabels - gelijkstroom dus. Voor zover ik weet hebben we die in nederland nergens bovengronds, maar in de VS bestaan dergelijke systemen wel - zou dat de bron kunnen zijn van de verhalen?

[klazon]

De kabel zelf is niet ferromagnetisch (aluminium, wellicht soms koper).

Daar zeg je zo wat. De meeste hoogspanningslijnen zijn tegenwoordig van aluminium, maar daar zit meestal een staalkabel als kern in. Dat is dan voor de treksterkte.

[Benm]

Dat komt natuurlijk ook voor, ik neem aan dat dat lastig te zien is vanaf de grond?

Overigens vraag ik me af of het wat uitmaakt: Zou een eventuele magnetisatie van het staal bij de productie niet worden gedemagnetiseerd door de wisselstroom in de kabel? Ik neem althans aan dat bij een alumium kabel met stalen kern er ook wel wat stroom door het staal zal lopen, ook al is het een relatief slechte geleider?

[Schonedal]

Je kunt het wisselend magnetisch veld van de hoogspanningsdraden ook beluisteren.

Veel plezier beleef ik aan een apparaat dat ik gemaakt heb van een 1 Watt versterkertje waar ik een luisterspoel aan de ingang heb aangesloten.

Deze luisterspoel is een ontmantelde smoorspoel van een TL verlichting, het geluid komt uit een oortelefoon.

Onder de hoogspanningsdraden hoor je de 50Hz brom en allerlei resonanties.

Komt er een auto voorbij dan kun je onderscheiden of er een bobine of elektronische onsteking in zit.

Onweer zorgt voor een geluid als van ritselend cellofaan, buiten mijn woonplaats hoor je enkele weideafrasterings apparaten die ongeveer om de seconde een tik geven, soms allemaal synchroon soms uiteenlopend.

[Benm]

Grappig. Ik ben benieuwd of je ook iets kunt horen van aangesloten PWM regelingen en dergelijke, al vermoed ik dat die zonder filtering in het niet vallen bij het 50 Hz gebrom. Misschien eens proberen wat je hoort bij de bovenleiding van een trein of iets dergelijks.

[Michel Uphoff]

Voor degenen die een Android smartphone met magnetisme sensor hebben is dit misschien wat.

Je kan met deze 'metal detector' heel netjes het locale magneetveld meten in µT.

Zo ziet het ding in mijn Galaxy Note mijn stalen verwarmingsradiator op 3 meter afstand keurig 'aankomen'. Dichtbij de radiator is het veld (mijn radiator staat vrijwel exact oost-west) 220 µT ipv van 50 µT.

Onverwacht is, dat een zeer sterke Neodymium magneet (5*5*2 cm) pas op een afstand van 50 cm wordt gezien.

Zal hem binnenkort eens in de buurt van een spoorlijn en een hoogspanningsmast testen.

Tip: Heb je een Galaxy, dan kan je alle sensoren uitlezen met een speciale code.

Geef bij telefoonnummer in: *#0*# En je krijgt dit scherm te zien:

Galaxy 902 keer bekeken

Tik sensor aan, en je krijgt alle ingebouwde sensoren te zien, met hun waarden. Bij mij zijn dat de naderingssensor, versnellingsmeter, barometer, lichtsensor, gyroscoop, en magnetische sensor. Er is ook voorzien in test- en instelmogelijkheden in de menu's.

[Benm]

Die sensoren in telefoons zijn wel leuk inderdaad. GPS status is ook een app die naast de gps sats ook de magnetische en acceleratie metingen in beeld brengt. Overigens zie je daarin geen bijzonder grote afwijkingen in de buurt van metalen voorwerpen, dus ik denk dat deze app wel iets uitrekent aan de richting van het veld oid.

[Wimpie44]

De kompas aanwijzing onder hoogspanningsleidingen kan wel degelijk worden beinvloed.

Enerzijds door de aanwezigheid van de mastconstructies, waaraan de hoogspanningsleidingen

hangen en anderzijds heeft elke leiding een of meer stalen kernen. Deze stalen kernen, zijn stalen aders die in de leidingen zijn opgenomen en zijn nodig om de leidingen tussen de hoogspanningsmasten te kunnen laten hangen.

Op de leidingen staat door het gewicht van de leidingen een enorme trekspanning. Die kan niet worden opgevangen door de aders die de stroom geleiden, vandaar dat daarvoor stalen aders gebruikt worden, die in de leidingen zijn verwerkt.

Afhankelijk van de afstand tot de hoogspanningsleidingen zal een klassiek kompas dus een afwijking vertonen. De richting van de afwijking is eenvoudig te bepalen.

De wisselstroom die door de leidingen getransporteerd wordt, heeft geen invloed op het kompas.

Het is de aanwezigheid van staal in de buurt van het kompas, wat de kompas afwijking veroorzaakt. Hoe groter de afstand tot de hoogspanningsleidingen is, hoe kleiner de afwijking.

Heel simpel dus.

Met een eenvoudig kompas kun je dit aantonen.

[Michel Uphoff]

Dat lijkt mij sterk.

Ik denk niet dat een kompas door een staaldraad met een diameter van minder dan 1 cm op minimaal 9 meter hoogte merkbaar beïnvloed kan worden. Het staal in de masten is een andere kwestie.

[jkien]

Het is leuk om te zien dat bij een rijdende trein het magnetisch veld af en toe 180 graden omdraait.

Dit gebeurt dan op een punt waar de bovenleiding van stroom voorzien wordt, de stroomtoevoer komt dan van de andere kant, de stroomrichting keert dan om.

Ontdek het zelf ook maar eens door een kompas op het plankje bij het raam te leggen.

Vandaag heb ik het geprobeerd. Ik zag de kompasnaald in de rijdende trein herhaaldelijk omdraaien, maar ik herkende die toevoerpunten van de bovenleiding niet. Hoe weet je waar die toevoerpunten zich bevinden, of is de verklaring een cirkelredenering? Op zeker moment draaide de kompasnaald zelfs om tijdens stilstand in het station. Ik vraag me af of er meer factoren zijn die de kompasnaald kunnen laten draaien.

[Bartjes]

Vandaag heb ik het geprobeerd. Ik zag de kompasnaald in de rijdende trein herhaaldelijk omdraaien, maar ik herkende die toevoerpunten van de bovenleiding niet. Hoe weet je waar die toevoerpunten zich bevinden, of is de verklaring een cirkelredenering? Op zeker moment draaide de kompasnaald zelfs om tijdens stilstand in het station. Ik vraag me af of er meer factoren zijn die de kompasnaald kunnen laten draaien.

Zijn er meer treinen die op een zelfde spoor rijden?

[klazon]

....maar ik herkende die toevoerpunten van de bovenleiding niet.

Op deze webpagina http://energievoorzi...ninrichting.htm

kun je zien hoe die toevoerpunten er uitzien. Een kabel (meestal rood) klimt de mast in en wordt bovenin via een scheider met de bovenleiding verbonden.

[jkien]

Zijn er meer treinen die op een zelfde spoor rijden?

Vermoedelijk, ja, in dezelfde bovenleidingsectie.

Het is leuk om te zien dat bij een rijdende trein het magnetisch veld af en toe 180 graden omdraait. Dit gebeurt dan op een punt waar de bovenleiding van stroom voorzien wordt, de stroomtoevoer komt dan van de andere kant, de stroomrichting keert dan om.

Op deze webpagina http://energievoorzi...ninrichting.htm kun je zien hoe die toevoerpunten er uitzien. Een kabel (meestal rood) klimt de mast in en wordt bovenin via een scheider met de bovenleiding verbonden.

In het schema op die pagina valt op dat beide uiteinden van een bovenleidingsectie op een onderstation zijn aangesloten. De trein (pantograaf) ontvangt de helft van de stroom van voren, en de andere helft van achteren. Een kompas achterin de trein bevindt zich in de achterste stroomlus, die gevoed wordt door het eerste onderstation achter de trein. Bij het passeren van de isolator naast een onderstation zal de stroomrichting van de achterste stroomlus niet omkeren. Wat dat betreft hoeft de kompasnaald niet om te draaien.