mensen kunnen niet rationeel zijn

[peterA]

Misschien interessant in deze context is dat mensen die zich regelmatig in een "evolutief gezien bedreigende situatie" (ik denk aan grote roofdieren,spinnen etc) bevinden, vaak heel rustig blijken en toch de fysische reakties van angst vertonen (zwetende handen etc)

Hier neemt men rationele beslissingen (geen reden om bang te zijn) ONDANKS emoties (de fylogenetisch,aangeboren angst)

[ConocimientA]

Door een beetje onhandig quoten, lijkt het nu alsof ik dingen gezegd heb, die eigenlijk gezegd zijn door Dino. Gelukkig geeft hij aardige voorbeelden die overeenkomen met mijn gedachtengang . [Edit Moderator Veertje: ik heb de quotes inmiddels aangepast.]

Het klopt volgens mij inderdaad dat meer kennis ertoe kan leiden dat je ondanks je emoties toch rationele beslissingen kunt nemen. Je moet je dan in sommige gevallen wel bewust zijn van het irreëel zijn van de emoties op het moment zelf. Ik zeg in sommige gevallen, omdat emoties natuurlijk niet altijd irreëel zijn.

Bij angst is het zo dat de informatie over de emotionele beladenheid van de situatie gelijktijdig naar de amygdala en de cortex gaat. De amygdala zorgt voor de fysiologische respons (zweethanden etc.). In de cortex wordt deze informatie meegenomen om een beslissing te kunnen nemen. In de cortex wordt de emotionele beladenheid van de stimulus geëvalueerd, waarbij gebruik wordt gemaakt van kennis die is opgedaan in het verleden. Wanneer ervaringen uit het verleden ervoor zorgen dat de emotionele waarde, die je cortex aan de stimulus geeft, niet reëel is, zal deze irreële informatie dus zorgen voor een andere beslissing dan je zou hebben genomen zonder die emotie.

[Doender]

Bij angst is het zo dat de informatie over de emotionele beladenheid van de situatie gelijktijdig naar de amygdala en de cortex gaat. De amygdala zorgt voor de fysiologische respons (zweethanden etc.). In de cortex wordt deze informatie meegenomen om een beslissing te kunnen nemen. In de cortex wordt de emotionele beladenheid van de stimulus geëvalueerd, waarbij gebruik wordt gemaakt van kennis die is opgedaan in het verleden. Wanneer ervaringen uit het verleden ervoor zorgen dat de emotionele waarde, die je cortex aan de stimulus geeft, niet reëel is, zal deze irreële informatie dus zorgen voor een andere beslissing dan je zou hebben genomen zonder die emotie.

Wanneer denk je dat dat de emotionele waarde die de neocortex aan de stimulus toekent niet reëel is? Die toekenning gebeurd toch op basis van waargebeurde feiten?

[ConocimientA]

Wanneer denk je dat dat de emotionele waarde die de neocortex aan de stimulus toekent niet reëel is? Die toekenning gebeurd toch op basis van waargebeurde feiten?

De representatie van die waargebeurde feiten in de hersenen is echter vertekend door persoonlijke interpretatie, generalisatie, onzekerheid, etc.

In de cortex worden geen losstaande feiten opgeslagen. Alles wat je meemaakt wordt eerst vergeleken met materiaal dat zich al in de cortex bevindt. Aan de hand van het nieuwe en oude materiaal wordt vervolgens een heel schema opgeslagen waarin ook de bijbehorende emoties zitten. Zo kan een angst die in het verleden in een bepaalde situatie (denk bijvoorbeeld aan pesten op school) reëel was, worden gegeneraliseerd (bijvoorbeeld een angst voor mensen in het algemeen of afwijzing) en op die manier worden opgeslagen in de cortex. Waarom dit zo gebeurt kan volgens mij worden verklaard vanuit de evolutietheorie. Het was vroeger bijvoorbeeld heel handig dat mensen een fight-or-flight reactie vertoonden bij het zien van alle slangen. Als je namelijk eerst door iedere slang gebeten moet worden om te ontdekken dat niet alleen die slang met dat gele streepje giftig is, houd je het niet lang vol.

Heb je wel eens iemand gekend die een angststoornis heeft? Je zult er ongetwijfeld wel eens over gelezen hebben. Mensen met straatvrees die de deur niet meer uitdurven. Hoe reëel is dat? Wanneer je met deze mensen praat, kunnen ze verstandelijk beredeneren dat de angst niet reëel is. Zodra ze er echter ook maar aan denken om de straat op te gaan, wordt de angst zo groot dat deze het rationele overschreeuwt. Mensen die enorme angsten ervaren bij de gedachte aan een 'gezellig' samen zijn met anderen en dit daardoor vermijden, terwijl ze verstandelijk kunnen beredeneren dat ze hiermee hun leven niet leuker maken en hun doelen op die manier zeker niet kunnen bereiken.

Dit gaat overigens niet alleen op bij angst. Denk eens aan de verliefde jongen die zich volledig onderwerpt aan een meisje terwijl hij weet dat ze slecht voor hem is. Of de mishandelde en misbruikte dochter die toch telkens weer naar haar incestueuze vader terug gaat in de hoop zijn liefde en goedkeuring te krijgen, terwijl ze weet dat hij hier niet toe in staat is.

[Doender]

Wanneer denk je dat dat de emotionele waarde die de neocortex aan de stimulus toekent niet reëel is? Die toekenning gebeurd toch op basis van waargebeurde feiten?

De representatie van die waargebeurde feiten in de hersenen is echter vertekend door persoonlijke interpretatie, generalisatie, onzekerheid, etc.

In de cortex worden geen losstaande feiten opgeslagen. Alles wat je meemaakt wordt eerst vergeleken met materiaal dat zich al in de cortex bevindt. Aan de hand van het nieuwe en oude materiaal wordt vervolgens een heel schema opgeslagen waarin ook de bijbehorende emoties zitten. Zo kan een angst die in het verleden in een bepaalde situatie (denk bijvoorbeeld aan pesten op school) reëel was, worden gegeneraliseerd (bijvoorbeeld een angst voor mensen in het algemeen of afwijzing) en op die manier worden opgeslagen in de cortex. Waarom dit zo gebeurt kan volgens mij worden verklaard vanuit de evolutietheorie. Het was vroeger bijvoorbeeld heel handig dat mensen een fight-or-flight reactie vertoonden bij het zien van alle slangen. Als je namelijk eerst door iedere slang gebeten moet worden om te ontdekken dat niet alleen die slang met dat gele streepje giftig is, houd je het niet lang vol.

Heb je wel eens iemand gekend die een angststoornis heeft? Je zult er ongetwijfeld wel eens over gelezen hebben. Mensen met straatvrees die de deur niet meer uitdurven. Hoe reëel is dat? Wanneer je met deze mensen praat, kunnen ze verstandelijk beredeneren dat de angst niet reëel is. Zodra ze er echter ook maar aan denken om de straat op te gaan, wordt de angst zo groot dat deze het rationele overschreeuwt. Mensen die enorme angsten ervaren bij de gedachte aan een 'gezellig' samen zijn met anderen en dit daardoor vermijden, terwijl ze verstandelijk kunnen beredeneren dat ze hiermee hun leven niet leuker maken en hun doelen op die manier zeker niet kunnen bereiken.

Dit gaat overigens niet alleen op bij angst. Denk eens aan de verliefde jongen die zich volledig onderwerpt aan een meisje terwijl hij weet dat ze slecht voor hem is. Of de mishandelde en misbruikte dochter die toch telkens weer naar haar incestueuze vader terug gaat in de hoop zijn liefde en goedkeuring te krijgen, terwijl ze weet dat hij hier niet toe in staat is.

Ja, ben het eigenlijk wel met je eens Ik kan natuurlijk wel inbrengen dat die mensen op DAT moment andere doelen hebben ofzo, maar dat is eigenlijk vrij kunstmatig. Je zou je nog kunnen afvragen of ze wel echt WETEN of hetgeen wat ze doen slecht voor hen is, maar dat soort dingen kun je toch nooit aantonen.

[ConocimientA]

Ja, ben het eigenlijk wel met je eens Ik kan natuurlijk wel inbrengen dat die mensen op DAT moment andere doelen hebben ofzo, maar dat is eigenlijk vrij kunstmatig. Je zou je nog kunnen afvragen of ze wel echt WETEN of hetgeen wat ze doen slecht voor hen is, maar dat soort dingen kun je toch nooit aantonen.

Ik heb er over nagedacht en er is volgens mij dan ook een ander doel. Het primaire doel op dat moment is het wegnemen van de vervelende emotie. Dat is in ieder geval bij angst zo, maar ook in dat voorbeeld van die dochter die toch naar haar incestueuze vader terug gaat, kun je volgens mij spreken van een poging negatief gevoel weg te nemen. Mensen weten wel dat wat ze doen niet goed voor ze is, maar ze realiseren het zich niet op dat moment. De kennis zit in de hersenen, maar de emotie zorgt ervoor dat ze op dat moment geen toegang hebben tot die kennis, waardoor ze geen rationeel maar emotioneel gedrag vertonen.

[yerk]

De "Big Dig" in Boston is een voorbeeld van het irrationeel denken van de mens. Dit was een project waarin de aandeelhouders miljoenen of misschien zelfs miljarden dollars hadden geinvesteerd, het project was al ver over het budget heen en nog lang niet klaar, maar de aandeelhouders bleven er geld in pompen. Waarom deden ze dat? Ze voelden zich "belaagd". Rationeel gezien zouden ze eruit moeten stappen, maar ze bleven meer geld investeren in een project dat gedoemd was om te falen. Ze deden dit om het al geinvesteerde geld te rechtvaardigen. Dit is overigens een meer voorkomend probleem.

En wat te denken van cognitieve dissonantie? Mensen proberen een foute keuze goed te praten, om een slecht gevoel weg te werken.

Deze keuzes zijn niet gebaseerd op zuiver rationeel denken, maar vertonen veel meer (of zelfs alleen maar) tekenen van emotioneel denken.

[Napoleon Dynamite]

De "Big Dig" in Boston is een voorbeeld van het irrationeel denken van de mens. Dit was een project waarin de aandeelhouders miljoenen of misschien zelfs miljarden dollars hadden geinvesteerd, het project was al ver over het budget heen en nog lang niet klaar, maar de aandeelhouders bleven er geld in pompen. Waarom deden ze dat? Ze voelden zich "belaagd". Rationeel gezien zouden ze eruit moeten stappen, maar ze bleven meer geld investeren in een project dat gedoemd was om te falen. Ze deden dit om het al geinvesteerde geld te rechtvaardigen. Dit is overigens een meer voorkomend probleem.  

En wat te denken van cognitieve dissonantie? Mensen proberen een foute keuze goed te praten, om een slecht gevoel weg te werken.

Deze keuzes zijn niet gebaseerd op zuiver rationeel denken, maar vertonen veel meer (of zelfs alleen maar) tekenen van emotioneel denken.

Cognitieve dissonantie experimenten zijn eerder te verklaren door evaluatieve gedragsaansteking maar je hebt hier een goed punt aangeraakt. Er zijn zovele voorbeelden waar de mens blijft volharden in de boosheid (zoals staken) dat je emoties niet kunt wegsteken in deze zaak. Vandaar dat ik ook in men vorige posts aanhaalde om een onderscheid te maken tussen emotionele en cognitieve rationaliteit.