Vermogen mono/trifase ?

[Benm]

Waarom zorgt blindvermogen voor meer warmteontwikkeling dan werkelijk vermogen (met beiden evenveel kVA natuurlijk, ik wil appels met appels vergelijken) ?

 
Het is maar wat je appels en peren noemt. Voor de belasting van de generator is een gelijk schijnbaar vermogen (VA) van belang, maar werkelijk vermogen is het getal in W.
 
Zou je bijvoorbeeld 2 lampen aansluiten, 1 direct en 1 via een condensator, dan zou je voor een gelijke lichtopbrengst in het tweede scenario een hogere belasting in VA vinden, maar een gelijke in W... veronderstelt dat er geen verliezen en dergelijke zijn.

[Merlion]

 
Via een condensator, dan zou je voor een gelijke lichtopbrengst in het tweede scenario een hogere belasting in VA vinden, maar een gelijke in W... veronderstelt dat er geen verliezen en dergelijke zijn.

 
M.i. maakt dit de situatie aanzienlijk complexer. Afhankelijk van de waarde van die condensator: 

1. Als deze samen met de zelfinductie van de generator in resonantie zou zijn bij 50Hz dan is dit de enige toestand waarbij de volledige kring echt ohms is. Dit is ook de enige situatie waarbij de generator (ESR van condensator niet meegerekend) zijn volle schijnbaar vermogen aan actief vermogen kan leveren maw de voorwaarde om een 10kVA generator in staat te stellen om ook echt 10kW te kunnen leveren. 
2. Onder de resonantie (kleine capaciteit) gedraagt de belasting zich capacitief, wat niet alleen een slechte arbeidsfactor betekent, maar ook een invloed (soms catastrofaal) op de spanningsregeling van de generator (Negatieve arbeidsfactor)  
3. Boven resonantie (grote capaciteit) inductief en benadert deze (ESR niet meegerekend) dit van scenario, namelijk condensator afwezig.

 
Voor een gelijke lichtopbrengst moet de reactantie trouwens zo klein mogelijk zijn, wat neerkomt geval 3.
 

[Benm]

Dat hoeft niet per se: het is niet gezegd dat de lampen hetzelfde moeten zijn. Je kunt bijv in scenario 1 gewoon een 230 volts lamp nemen en die direct aansluiten, cos phi = 1. Voor scenarion 2 kun je een condensator in serie zetten met een reactante gelijk aan de weerstand van een lamp bedoeld voor 115 volt. Die lamp loopt dan op het halve voltage maar de dubbele stroom zodat het vermogen gelijk is. De condensator (mits ideaal) verstookt geen vermogen.
 
Toch is het 2e scenario belastender voor de generator mits deze enige inwendige weerstand heeft waar de blindstroom wel doorheen loopt en verliezen veroorzaakt.
 
Je zou je afvragen waarom iemand dat zou doen, en bij gloeilampen is die vraag ook heel terecht. Dingen als TL buizen met ouderwetse voorschakelapparaten doen echter precies dat, zij het met een spoel ipv condensator als reactieve weerstand. Uiteraard bestaat er wel weer een 'truc' om 2 tl buizen zo te schakelen dat de gezamelijke cos phi dicht bij 1 komt, maar als je die niet toepast dan levert het oplichten van een grote ruimte aanzienlijke blindstromen op.