Draaiend ei in koekenpan

[klazon]

Dit effect zie je niet alleen bij het bakken van een ei. Hetzelfde gebeurt bij het bakken van pannekoeken. Heeft volgens mij toch iets te maken met de plaats waar de grootste wrijving plaatsvindt.
 
Een soortgelijk effect zie je bij de trappers van een fiets. Als je fietst draait de linker pedaal rechtsom ten opzichte van de cranck. Je zou dan verwachten dat die pedaal met rechtse schroefdraad in de cranck zit om te voorkomen dat hij losdraait. Maar het tegengestelde is het geval. De linker pedaal heeft linkse schroefdraad, de rechter pedaal heeft rechtse schroefdraad. En dat heeft maar één reden: voorkomen dat ze in het gebruik spontaan losdraaien. 
Ik weet niet of dit verschijnsel dezelfde oorzaak heeft als het draaien van een ei in de pan, maar ik vind het wel opmerkelijk.

[OOOVincentOOO]

Beste,
 
Heeft misschien met dynamische en statische wrijving the maken. De snelheid aan de buitenzijde ei/pan is hoger en dan een lagere wrijving coeff. De snelheid meer in midden pan is lager en heft hogere wrijvings coeff. Daardoor misschien tegengesteld draaien?
 
Gr,
 
Vince

[Xilvo]

@Vince 
De pan roteert niet maar voert in z'n geheel een draaiende beweging uit.
De relatieve beweging tussen pan en ei zal dan, bij een stilstaand ei (beginsituatie) op iedere plaats hetzelfde zijn.
 
Meestal wordt aangenomen - maar het kan (en zal ongetwijfeld) een versimpeling van de werkelijkheid zijn - dat er alleen verschil is tussen statische (onderling geen beweging) en dynamische (onderling beweging) wrijvingskracht. De dynamische kracht is in dat model onafhankelijk van de onderlinge snelheid.

[Professor Puntje]

 
Dit begrijp ik niet. Volgens mij heeft de pan zelf ook geen impulsmoment tijdens die draaibeweging. Op het moment dat je 'm loslaat zal hij rechtlijnig verder gaan in de richting waarin hij op dat moment bewoog, zonder rotatie t.o.v. zijn massamiddelpunt. 

 
Bij het rechtlijnig wegvliegen blijft het impulsmoment van de pan behouden.

[Xilvo]

 
Bij het rechtlijning wegvliegen blijft het impulsmoment van de pan behouden.

 
Maar dat is dan toch nul? Hij roteerde immers niet om zijn as?

[Professor Puntje]

Maar dat is dan toch nul? Hij roteerde immers niet om zijn as?

 

Zie de Wikipedia. Een object hoeft niet om zijn eigen as te roteren om een impulsmoment te hebben...

[Xilvo]

 

Zie de Wikipedia. Een object hoeft niet om zijn eigen as te roteren om een impulsmoment te hebben...

 
Als je het object geïsoleerd beschouwd wel. De aarde heeft een impulsmoment omdat-ie om z'n as draait.
 
Pas als je de zon in het systeem betrekt heb je ook te maken met het baanimpulsmoment.

[Professor Puntje]

Het trappersverhaal van klazon is interessant omdat dat ons een experiment aan de hand doet.
 
Laat de verticale as waarop een vrij (wrijvingsloos) horizontaal draaiende schijf zit in een horizontaal vlak in cirkeltjes bewegen. Dan zou die schijf volgens mijn verklaring vanzelf tegengesteld moeten gaan draaien om haar totale impulsmoment op nul te houden.

[Xilvo]

Mooi idee.
 
De as beweegt in een cirkel. De schijf is cirkelsymmetrisch dus z'n zwaartepunt valt samen met de as.
 
De enige kracht die op de schijf werkt grijpt aan in z'n zwaartepunt. Dan is er nooit een momentkracht aanwezig en zal de schijf dus niet gaan draaien.

[Rik Speybrouck]

Beste,
 
De vraag snap ik niet helemaal. Maar hoe ik begrijp is dit mogelijke effect zoals beschreven door Prof. Tadashi.
 
 
https://www.youtube.com/watch?v=QFeG9CeeH88
 
Gr,
 
Vince

dag Vince, het experiment in de video is een perfecte weergave van wat ook in de pan gebeurd. Die man laat de tas draaien met het oortje net als de pan met de steel wordt rondgedraaid. De botsingen tegen de wand worden van individuele eideeltjes worden overgedragen binnen de hele massa van het eigeel en dit in omgekeerde richtingen. Eenvoudig en duidelijk 

[Professor Puntje]

En wat gebeurt er wanneer het ei niet botst tegen de opstaande rand van de pan?

[Rik Speybrouck]

En wat gebeurt er wanneer het ei niet botst tegen de opstaande rand van de pan?

door de viscositeit binnen het eigeel zullen er ook wel draaiende bewegingen optreden binnen de massa maar niet in een tegenover gestelde richting volgens mij toch 

[Back2Basics]

Het ei gedraagt zich als een planeet(wiel) in een planeetwielmechanisme. Als je de buitenkant, het satelietwiel, stil houdt, zie je dat de planeetwielen afrollen langs de binnenzijde, en daardoor tegengesteld aan hun grote beweging draaien.
https://www.youtube.com/watch?v=YHxGGUs-63Y
 
Eenzelfde effect is waar te nemen bij sommige animatieprogramma's (met Java?) op je scherm. Als je bijvoorbeeld een kubus met je muis vastpakt, en de translerende rotatie daarmee maakt, gaat je kubus ook 'vreemd' draaien.

[Professor Puntje]

Als mijn verklaring klopt hebben het botsen van het ei met de rand van de pan en de wrijving tussen ei en pan er niets mee te maken. Het verschijnsel zou zelfs sterker moeten optreden wanneer het ei niet met de rand zou botsen en er tussen ei en pan geen wrijving was.
 
Misschien is het voorgestelde experiment met een oude pick up te doen, dan moeten we alleen nog een vrij draaiend schijfje op een verticaal asje hebben om dat op de roterende draaitafel te zetten.

[Xilvo]

Ook weer alleen indien het met de wand/rand in contact komt.
 
Dat heb ik in mijn experimentje juist vermeden.