Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Anonymous
Artikelen: 0

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

[ Jazeker. Een taal-revolutie kost nu eenmaal tijd, het oorspronkelijke scheppingsverhaal is oudbollig, dus niet meer van  deze tijd, dus om daarop een beroep te doen, gaat mij te ver. Het handhaven van oude zaken is het achterstellen van de sekse, dit zeg ik als man.


Het scheppingsverhaal was meer bedoeld ter illustratie van taal als afspiegeling van een [al dan niet betwistbare] werkelijkheid.

Ik ben het met je eens dat er geen beroep mag worden gedaan op achterhaalde ideeen [geen haatpost aub, niet bedoeld als commentaar op religie, alleen in de zin van sekse-verschillen]

Ik denk echter wel dat om sommige taalconstructies te begrijpen-wat mijns inziens vooraf moet gaan aan kritiek- het nu en dan nodig is terug te grijpen op historische context, hoewel ik toegegeven een tenenkrommend slecht voorbeeld heb gekozen om dit te verduidelijken.
Gebruikersavatar
Veertje
Artikelen: 0
Berichten: 6.715
Lid geworden op: wo 08 dec 2004, 17:43

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Ik ben enigszins in verwarring gebracht. Vraag en antwoorden van deze topic zijn me wel duidelijk (geloof ik) maar iets anders absoluut niet. Ik meen uit de antwoorden te lezen dat men ervan uitgaat dat het gebrek aan verschil maken tussen mannelijk en vrouwelijk bij verwijzingen (de koe staat in de wei, ik vind hem mooi) altijd al zo is geweest. Behalve dat dit taaltechnisch gewoon fout is, is het volgens mij niet waar dat men nooit onderscheid heeft gemaakt. Ik denk namelijk dat in het oud-Nederlands taaltechnisch wel degelijk verschil is gemaakt tussen mannelijk en vrouwelijk. Denk maar aan constructies als: het lot van den man, het lot der vrouw, het lot des landsch (van het land). Overigens zou het wel heel vreemd zijn als het Nederlands sinds het begin van het onstaan van het Nederlands een andere lijn heeft gevolgd dan zoveel andere talen die wel onderscheid maken tussen mannelijk en vrouwelijk.(Ik moet dan wel meteen aan het Engels denken dat een vergelijkbare constructie heeft met "the" maar daar is "the" van toepassing op alle drie geslachten, mannelijk, vrouwelijk en onzijdig.) Lees ook mijn volgende post over de regels van het Nederlands (lange posts worden in de regel nl niet gelezen, vandaar de splitsing....... :shock: )
Gebruikersavatar
Veertje
Artikelen: 0
Berichten: 6.715
Lid geworden op: wo 08 dec 2004, 17:43

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Wat de regels voor het Nederlands betreft vind ik de volgende uitleg in de Van Dale:

zelfstandige naamwoorden:

Het hedendaags
(!!!!!! - dit zegt wel iets over het oud-Nederlands denk ik)Nederlands kent twee klassen van zelfstandige naamwoorden: de- en het- woorden. Vandaar dat in dit woordenboek bij een zelfstandig naamwoord staat: 'de~' of 'het~'. Het teken ~ staat in de plaats van het trefwoord. Achter 'de~' kan nog (m.) of (v.) staan. Dat betekent dat het woord voornaamwoordelijk met 'hij' of 'zij' moet worden aangeduid (en dus ook met 'hem' of 'haar' bij verwijzingen). Trefwoorden die uitsluitend <de~> hebben, zijn die zelfstandige naamwoorden die zowel met 'hij' als met 'zij' mogen worden aangeduid. Het-woorden die mannelijke of vrouwelijke personen aanduiden, zijn voorzien van het teken ♂ (voor 'hij' en 'zijn'), respectievelijk ♀ (voor 'zij' en 'haar'), omdat het biologisch geslacht bepaalt met welk voornaamwoord naar dat zelfstandig naamwoord moet worden verwezen: vlg. meisje

Dus, beste mensen, het is niet een historisch bepaalde kwestie dat wij geen onderscheid maken tussen mannelijk en vrouwelijk bij verwijzingen, maar luiheid. Want: a) Er zijn eigenlijk vier soorten zelfstandige naamwoorden: mannelijk, vrouwelijk, onzijdig (met uitzondering van die woorden die een duidelijk geslacht hebben, zie boven) en die woorden die zowel mannelijk als vrouwelijk mogen worden beschouwd. Bij deze laatste groep mag je dus voornaamwoordelijk 'hij' of 'zij' zeggen of verwijzen met 'hem' of 'haar'.

b) omdat we in de Nederlandse taal niet duidelijk kunnen zien of een z.n. mannelijk of vrouwelijk is, hebben we er denk ik een gewoonte van gemaakt om gemakshalve met 'hem' te verwijzen naar alle z.n. die "de" als lidwoord hebben

c) Zelfs met onzijdige woorden (lidwoord: 'het') zie (hoor) je vaak dat mensen ook daar, bij verwijzingen, 'hem' gebruiken: het vergiet, ik zet 'hem' wel op het aanrecht.

Blijkbaar is dit een gebied binnen de Nederlandse taal waar men op school niet genoeg (achtergrond)informatie over krijgt, en waar men in het dagelijks leven ervoor heeft gekozen om het zo makkelijk mogelijk te maken, namelijk alle 'de'-woorden als mannelijk te beschouwen....
Gebruikersavatar
JanMeut
Artikelen: 0
Berichten: 2.116
Lid geworden op: vr 26 mar 2004, 12:56

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Blijkbaar is dit een gebied binnen de Nederlandse taal waar men op school niet genoeg (achtergrond)informatie over krijgt, en waar men in het dagelijks leven ervoor heeft gekozen om het zo makkelijk mogelijk te maken, namelijk alle 'de'-woorden als mannelijk te beschouwen....


Afgezien van een paar Taalunie-hotemetoten zal niemand proberen om een levende taal in regels te vatten, dat is bij voorbaat tot mislukken gedoemd. Aangezien er na mislukte pogingen om in de Nederlandse taal naamvallen aan te brengen geen reden meer is om verschil te maken tussen mannelijke en vrouwelijke woorden heeft men dat hoofdstuk zoveel mogelijk proberen af te sluiten. Op school is men waarschijnlijk al heel gelukkig als je de ei/ij k/c ch/g s/z en dergelijke uit elkaar houdt.
wasbeer
Artikelen: 0
Berichten: 226
Lid geworden op: wo 06 okt 2004, 21:13

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Het zal er wel van komen, dat het onderscheid tussen en mannelijke en vrouwelijke woorden helemaal verdwijnt.
Gebruikersavatar
Veertje
Artikelen: 0
Berichten: 6.715
Lid geworden op: wo 08 dec 2004, 17:43

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Alle levende talen zijn aan regels gebonden, die uiteindelijk na verloop van tijd veranderen. Ik ben het er niet geheel mee eens dat er geen reden zou zijn om vast te houden aan bepaalde regels, al is het alleen maar om het "contact" met andere talen niet helemaal te verliezen.
Gebruikersavatar
JanMeut
Artikelen: 0
Berichten: 2.116
Lid geworden op: vr 26 mar 2004, 12:56

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Vergelijk het Engels van Shakespeare eens met dat van nu en pak dezelfde periode in het Nederlands. Veel Nederlanders en Vlamingen zullen het Nederlands van 1600 amper begrijpen, totdat ze weten hoe ze het moeten uitspreken.

Mijn bezwaar geldt dan ook de extreme regelzucht van de Nederlandse taalautoriteiten. Eens in de paar jaar een uitbreiding van de woordenlijst zou meer dan genoeg moeten zijn.

Maar we gaan off topic...
Gebruikersavatar
Knownothing
Artikelen: 0
Berichten: 742
Lid geworden op: wo 05 mei 2004, 16:09

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Ik denk niet dat naamvalleen ooit ingevoerd zijn. In Middelnederlandse teksten vind je ze al en in het Duits heb je er nog steeds 4. In het Nederlands gebruiken we nog één naamval: de genitief.

De strakkere regels hebben ook hun voordelen. Doordat ik met wat destijds ABN heette ben opgevoed, kan ik nu juist redelijk vlot Hollands uit 1600 lezen. Dat is een heel verschil met het Hollands, Vlaams of Brabants uit de eeuwen ervoor: voor de 17e E werden regels niet opgelegd en schreef men intuitief en in zijn eigen streektaal, daarom zijn oudere teksten zoveel moeilijker.
Zeg nooit: 'Ik kan me niet voorstellen dat dit-of-dat zich heeft kunnen ontwikkelen door natuurlijke selectie' en neem iemand die dat zegt nooit serieus. Keer op keer blijkt het een inleiding te zijn tot een intellectuele bananenschil-ervaring.(Dawkins)
Gebruikersavatar
JanMeut
Artikelen: 0
Berichten: 2.116
Lid geworden op: vr 26 mar 2004, 12:56

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Het verschil tussen hun en hen is een kwestie van derde en vierde naamval genau so wie im Deutsch. Ik meen dat Hooft dit verschil heeft voorgesteld, maar ik heb er geen bron voor (zit ergens in mijn hoofd :wink: ). Tot die tijd was het dialect, op sommige plekken werd hun gebruikt in beide gevallen en op andere plekken hen.
Candide
Artikelen: 0
Berichten: 5
Lid geworden op: do 31 mar 2005, 00:19

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Veertje schreef:Wat de regels voor het Nederlands betreft vind ik de volgende uitleg in de Van Dale:

(...)Dus, beste mensen, het is niet een historisch bepaalde kwestie dat wij geen onderscheid maken tussen mannelijk en vrouwelijk bij verwijzingen, maar luiheid.(...) Blijkbaar is dit een gebied binnen de Nederlandse taal waar men op school niet genoeg (achtergrond)informatie over krijgt, en waar men in het dagelijks leven ervoor heeft gekozen om het zo makkelijk mogelijk te maken, namelijk alle 'de'-woorden als mannelijk te beschouwen....


Wat je wezenlijk hebt aangetoond hier is dat er regels bestaan. Daar was al consensus over. Je spreekt van luiheid maar verklaart niet waarom de keuze van het verwijzen op de mannelijke vorm is gevallen. Hem/hij is niet makkelijker in het gebruik dan haar/zij. Er wordt namelijk nog steeds naar de mens als hij en naar de natuur als zij verwezen. Dit heeft wel degelijk een associatieve oorsprong. Dus ja, het is gemakshalve dat we alles met hij aanduiden, maar de keuze voor het geslacht is historisch bepaald. Ik ben het volledig met Jan eens dat scholen zich bepaald niet druk maken over deze regels, niet uit gemak, maar omdat het al moeilijk genoeg blijkt kinderen juist te leren spellen, laat staan verwijzen. [Duitsers, waarbij alle m/v/o regels wel aangeleerd worden op school, kennen ze ook vaker niet dan wel--ten overvloede wellicht:in hun eigen taal]
Gebruikersavatar
Veertje
Artikelen: 0
Berichten: 6.715
Lid geworden op: wo 08 dec 2004, 17:43

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Wat je wezenlijk hebt aangetoond hier is dat er regels bestaan. Daar was al consensus over.
Dat er al consensus over was dat er regels zijn voor mannelijk en vrouwelijk was mij op basis van de oorspronkelijke vraag en de daaruit vloeiende antwoorden in deze topic niet duidelijk...........maar da's heel persoonlijk misschien....
Je spreekt van luiheid maar verklaart niet waarom de keuze van het verwijzen op de mannelijke vorm is gevallen. Hem/hij is niet makkelijker in het gebruik dan haar/zij. Er wordt namelijk nog steeds naar de mens als hij en naar de natuur als zij verwezen. Dit heeft wel degelijk een associatieve oorsprong. Dus ja, het is gemakshalve dat we alles met hij aanduiden, maar de keuze voor het geslacht is historisch bepaald.
Waarom de keuze op de mannelijke vorm is gevallen weet ik inderdaad niet. Misschien heb je gelijk als je zegt dat dit een historische achtergrond heeft, maar daar zou ik graag een gefundeerde uitleg over zien, met eventuele links naar taalwetenschappelijke instellingen die zich daarmee bezig hebben gehouden.
Ik ben het volledig met Jan eens dat scholen zich bepaald niet druk maken over deze regels
(de oorspronkelijke gedachte kwam van mij geloof ik, maar dit terzijde),
niet uit gemak, maar omdat het al moeilijk genoeg blijkt kinderen juist te leren spellen, laat staan verwijzen.
Omdat het moeilijk is houden we ons niet bezig met de regels? Dat is toch een vorm van gemakszucht of vergis ik me?
[Duitsers, waarbij alle m/v/o regels wel aangeleerd worden op school, kennen ze ook vaker niet dan wel--ten overvloede wellicht:in hun eigen taal]
Hm, ik ben zelf Duits, en dit is nieuw voor me. Tot nu toe ben ik geen enkele landsgenoot tegengekomen die last had van het niet kunnen onderscheiden tussen mannelijk/vrouwelijk/onzijdig. Waar baseer je deze stelling op? :shock:
Gebruikersavatar
JanMeut
Artikelen: 0
Berichten: 2.116
Lid geworden op: vr 26 mar 2004, 12:56

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Hm, ik ben zelf Duits, en dit is nieuw voor me. Tot nu toe ben ik geen enkele landsgenoot tegengekomen die last had van het niet kunnen onderscheiden tussen mannelijk/vrouwelijk/onzijdig. Waar baseer je deze stelling op?


Ik heb er wel eens met Duitse vrienden en kennissen over gesproken. Ik krijg de indruk dat ze dit niet heel erg bewust doen, net zo als ik vrijwel zonder fouten te maken het en de hanteer, terwijl ik eventuele achterliggende regels niet ken. Voor jou Veertje geldt het misschien niet, maar ik heb enige Duitsers verbaasd horen luisteren als ik begon met mit, nach nebst etc., omdat zij dit als nature toepassen of niet toepassen afhankelijk uit welke streek ze komen. Ze leren die rijtjes niet maar klooien maar wat aan met als gevolg dat waarschijnlijk 95% wel in de goede naamval terecht komt. Dat heeft mij wel geleerd om maar gewoon Duits te praten zoals het me invalt, zonder me te gaan bedenken of het Vrouwelijk derde naamval is of Onzijdig vierde naamval.
Gebruikersavatar
Veertje
Artikelen: 0
Berichten: 6.715
Lid geworden op: wo 08 dec 2004, 17:43

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Ik heb er wel eens met Duitse vrienden en kennissen over gesproken. Ik krijg de indruk dat ze dit niet heel erg bewust doen, net zo als ik vrijwel zonder fouten te maken het en de hanteer, terwijl ik eventuele achterliggende regels niet ken. Voor jou Veertje geldt het misschien niet, maar ik heb enige Duitsers verbaasd horen luisteren als ik begon met mit, nach nebst etc., omdat zij dit als nature toepassen of niet toepassen afhankelijk uit welke streek ze komen. Ze leren die rijtjes niet maar klooien maar wat aan met als gevolg dat waarschijnlijk 95% wel in de goede naamval terecht komt. Dat heeft mij wel geleerd om maar gewoon Duits te praten zoals het me invalt, zonder me te gaan bedenken of het Vrouwelijk derde naamval is of Onzijdig vierde naamval.
Wanneer je een bepaalde naamval in het Duits gebruikt is gebonden aan gecompliceerde regels. Bij Duitsers wordt dit er met de paplepel ingegoten (ze horen niets anders) en gaat dit automatisch, in Nederland moeten we de rijtjes kennen.

Ik denk dat je gelijk hebt als je zegt dat het toepassen van mannelijk/vrouwelijk/onzijdig voor Duitsers niet bewust gaat. Inderdaad net zoals voor Nederlanders en Vlamingen het toepassen van de/het.

Omdat er in deze topic van alles door elkaar heen speelt, even terug naar 1. de oorspronkelijke vraag: zijn er regels voor het mannelijk/vrouwelijk? (Dit vat ik op als: zijn er regels om te bepalen of een woord mannelijk/vrouwelijk/onzijdig is?)

Nee, behalve dan dat verkleinwoorden altijd onzijdig zijn (dit laatste noemde Stephaan in zijn post). Voor de rest moet je het gewoon weten (of opzoeken). Waarom een woord m., vr. of o. is? Dat is historisch bepaald.

Verder:

2. Welk lidwoord je vervolgens moet gebruiken voor een z.n. is wel aan regels gebonden. De man, de vrouw, het kind. Vergelijk: Der Mann, die Frau, das Kind. L'homme (van: le homme), la femme, l'enfant (van: le enfant). Il huomo, la donna, il bambino, la bambina (het Italiaans kent geen onzijdig).

3. Persoonlijke voornaamwoorden richten zich naar het geslacht van het woord, ook in het Nederlands. Bijvoorbeeld: de discussie (vr.), zij was moeilijk, men heeft haar niet voortgezet.

Ik geef hem/haar een snoepje. Ik heb hem/haar gezien. Bij onzijdige woorden zoals "kind" die een duidelijk werkelijk geslacht hebben moet je hier ook zeggen hem of haar, richt zich naar het geslacht van het kind. (Wel: Ik zet het (het vergiet) op het aanrecht).

Vergelijk: Ich gebe ihm/ihr/ ihm ein Bonbon (3e naamval). Ich habe ihn, sie, es gesehen (4e naamval). Ich stelle es (das Sieb)auf die Anrichte.

4. Bijvoegelijke naamwoorden richten zich naar het geslacht van het zelfstanding naamwoord (in het Nederlands en Duits alleen in combinatie met onbepaald lidwoord: een) Een mooie man, een mooie vrouw, een mooi kind. Ein schöner Mann, eine schöne Frau, ein schönes Kind. In het Frans/Italiaans/Spaans richten bijvoegelijke naamwoorden zich altijd naar het geslacht van het z.n.

Samengevat, er zijn geen regels voor het bepalen van het geslacht van een zelfstandig naamwoord (behalve verkleinwoorden), maar wel regels ervoor hoe je verder met zo'n zelfstandig naamwoord in een zin omgaat.
Anonymous
Artikelen: 0

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Ik vind het maar raar hoor. Nederlands heeft de, het en een. Frans le, la was dat het? Duits minder fijne naamvallen. Ik ben zelf Chinees en heb best veel moeite met het Nederlandse taal. Voornamelijk de en het en die, dat, dit en deze. In het chinees heb je dit allemaal niet en in het Engels ook niet. Waarom moet het zo moeilijk zijn allemaal.

Mijn excuses als er veel fouten in mijn teksten staan.
Gebruikersavatar
klazon
Pluimdrager
Artikelen: 0
Berichten: 7.933
Lid geworden op: ma 09 mei 2005, 23:52

Re: Mannelijk| Vrouwelijk

Er zijn wel regels voor m/v. Kijk b.v. eens hier:

http://www.onzetaal.nl/advies/woordgeslacht.html

Terug naar “Taalkunde”