Dan heb ik toch de indruk dat cosmologie nog sterk in een specultatieve fase zit.
Theorie, hypothese en speculatie zijn nogal verschillende zaken.
De oerknal is hypothetisch, het kosmologisch principe is hypothetisch, donkere energie is hypothetisch; er is veel in de kosmologie hypothetisch. Maar de kosmologie is wel samenhangend, het geeft wetenschappelijk verantwoorde logische kaders en modellen die met de waarnemingen overeenkomen.
Vwb de donkere energie: Dat is een, en de meest aangehangen, hypothese die een verklaring geeft voor een waarnemingsfenomeen: Het heelal dijt volgens diverse soorten metingen versneld uit.
Er zijn andere hypotheses, zoals de kwintessens en fantoom energie (ook soorten donkere energie), dark fluid (een samensmelting van donkere materie en -energie), en hypotheses die de wetten van de zwaartekracht op zeer grote schaal aanpassen zoals de Mond (Modified Newton Dynamcis) theorie. Er zijn hypotheses die er van uit gaan dat de metingen niet kloppen of verkeerd worden geïnterpreteerd en dan zijn er nog speculaties, maar die laten we hier gelukkig buiten beschouwing.
Vooralsnog is de donkere energie verklaring (een kosmologische constante) de meest aangehangen hypothese en met goede redenen. Net zoals er een standaard model is voor fundamentele deeltjes is er een standaard kosmologisch model; het zogenaamde
λCMD model (lambda cold dark matter). Dat model beschrijft tot op heden het best de waargenomen fenomenen, en is het eenvoudigste model dat dat (inclusief de mate van expansie door tijd heen) goed doet.
Wat de bron van de donkere energie dan is, dat is nog lang geen uitgemaakte zaak. Daar zijn nog niet echt goede, wetenschappelijk verantwoorde samenhangende hypotheses voor. Wellicht maakt een nog niet begrepen/bekende vorm van vacuümenergie een kans.
Als er een fysisch verantwoord model voor in de plaats komt dat nog beter in overeenstemming is met de waarnemingen en/of minder vragen open laat is dat natuurlijk alleen maar toe te juichen, maar zo ver is het nog lang niet. Zomaar wat uit het
λCMD model slopen maakt het model waardeloos en dat is zonder beter alternatief bepaald niet zinnig.
Maar, het zijn slechts modellen. Er is geen wetenschapper die zal zeggen dat een model of een natuurwet een certificaat van echtheid heeft; dat het de werkelijkheid is. Wel beschrijven de natuurwetten en wetenschappelijk verantwoorde hypotheses de wereld die wij waarnemen zo goed en samenhangend mogelijk met behulp van een speciaal daarvoor ontworpen logisch coherente taal, de wiskunde.