Zo, L&J, jullie hebben je wel vermaakt, zie ik.
Er zijn factoren waar ik niks aan kan doen, hier zal ik, maar ook Louise zich in moeten berusten. ... verstandelijke beperking ... pdd-nos ... Tussen al die factoren zul je moeten kijken waar wel die plasticiteit ligt en daar behandel je mensen alsof ze een vrije wil hebben.
Zal niemand het mee oneens zijn, neem ik aan. Alleen spreek je van
alsof ze een vrije wil hebben. Het verschil tussen ons is dat ik geen verschil maak tussen
alsof en
daadwerkelijk omdat dat verschil op geen enkele wijze gekend kan worden (de vergelijking met oneindig veel factoren) en het in de praktijk niets uitmaakt (al ligt alles vast, ik moet ik nog altijd kiezen). We kunnen alleen vaststellen dat de (al dan niet gefingeerde) vrije wil soms ontbreekt (pdd-nos etc.).
Een vrije wil laat zich namelijk niet inbinden. Je moet uitgaan van een wil die stuurbaar is; te determineren.
Niet inbinden? Dat gaat meteen een heel stuk verder. Is een wil die luistert naar argumenten niet vrij meer? Zelfs al noem je het sturen, of conditioneren, daarmee is de wil niet per definitie
onvrij geworden, misschien alleen maar, hopelijk,
verstandig.
We moeten eens ophouden te verwachten dat elk mens kan stoppen met verslaving als hij dat maar wil...
Ik hoop niet dat je denkt dat mijn idee over vrije wil zo ver gaat....
...Omdat wij zo'n grote waarde leggen op de vrije wil blijft dit bijna onoverbrugbaar, de verslaafde kiest er immers zelf voor om verslaafd te blijven.
...maar dit klinkt ook veel te absoluut, alsof er
nooit een andere weg is.
De fout die wij maken is dat wij ons identificeren met onze gedachtes en gevoelens, wij denken dat wij ons bewustzijn zijn.
En jij maakt er een homunculus van:
Het bewustzijn maakt echter geen keuzes, ze worden er enkel tentoongesteld. De keuzes worden op onbewust niveau berekend en gemaakt, dit gebeurt door een systeem (ons brein) dat daarvoor gecreëerd is en net als andere systemen zich te houden heeft aan de natuurwetten.
Keuzes worden volgens jou dus gemaakt door
een systeem,
ons brein, dat volledig los opereert van ons bewustzijn. Dat is homunculair denken in de meest onvruchtbare vorm (er bestaat trouwens geen vruchtbare vorm, doch dat terzijde. Het bijvoeglijk naamwoord homunculair bestaat overigens ook niet, bemerkte ik, tot mijn eigen verbazing. Nochtans gebruik ik het met enige regelmaat en het lijkt mij volkomen duidelijk, toch? Bestaat er geen bv.nm. van homunculus?)
Ik (mijn bewustzijn) heb dus niet meer controle over de keuzes die ik maak dan iemand in een psychose of een dwangstoornis. Vraag je maar eens af hoe een gedachte in je hoofd komt, heb jij (je bewustzijn) die er zelf neergezet of was die er plotseling? Hoeveel controle heb jij over de inhoudt van je bewustzijn (hetgeen waar jij je mee identificeert)?
Maakt dat wat uit? Ik kom steeds weer bij de zitten-opstaan vergelijking. Ik kan op jouw constatering op twee manieren reageren: fatalistisch op mijn reet blijven zitten, of ik probeer er desondanks het beste van te maken. Ik bemerk ook weer hoe dicht deze twee opvattingen aanschuren tegen de essentie van geloof. Beide opvattingen kom je er tegen. Een half jaar terug was er een reportage over de trein van Alexandrië naar Zuid Egypte o.i.d. De machinist vertelde over zijn dagelijkse hartverzakkingen door overstekende koeien e.d. Boeren laten hun vee gewoon oversteken, want als het geraakt wordt is dat gods wil, inshallah. Daar tegenover staat de visie uit mijn deuteronomnium citaat, en om er nog maar eens een citaat tegenaan te gooien:
Sta op, neem uw bed op en wandel (Mat.9: 6)
Als de interactie tussen omgeving en persoon anders verloopt, beter, lijkt het ook vaak dat stoornissen verdwijnen. ...Mijn vraag is dan ook, heeft dat puur met de omgeving te maken of dat de hersenen ook meeveranderd zijn.
Ja, de hersenen veranderen mee. Het gaat om en wisselwerking, dat kwam er op het eind van Kahns verhaal tenminste nog wel uit.
jdr schreef:Stoornissen en defecten laten alleen heel duidelijk zien dat onze bewustzijnsinhoud onderhevig is aan processen waar we geen invloed op hebben.
Het is dus niet zo dat stoornissen en defecten een minder vrije wil geven, het beperkt alleen de mogelijkheden.
Bijvoorbeeld: Een Ferrari heeft meer mogelijkheden dan een Lada die uit balans ligt.
Dit betekend niet dat de Ferrari een vrijere wil heeft dan de Lada.
De Ferrari is dan ook niet schuldiger dan de Lada wanneer die door de bocht vliegt.
F én L dienen naar hun vermogen beoordeeld te worden. De F kan met 200 door de bocht, de L met 80, maar beide(n) zijn
schuldig als ze daar boven gaan en eruit vliegen.
Een Ferrari die steeds op bepaalde afslagen links afslaat heeft niet de mogelijkheid om rechtdoor te rijden. Wellicht zit er een programma in die dure Ferrari ingebouwd die dit op termijn zelf weer recht kan trekken, misschien moet er gesleuteld worden aan de Ferrari of is het een chronisch probleem waar de ferrari en zijn omgeving mee moet leren leven.
Dus je gaat wel sleutelen!
Johan schreef:En volgens mij heb ik ook wel aangegeven dat ik dat laatste volledig erken. Maar het is niet Het Laatste Woord. Je kúnt er iets aan doen, je moet er iets aan doen. Als jij daar niet in gelooft, welk perspectief heb je dan te bieden aan probleemkinderen uit een sociaal zwak milieu?
Hier zit ik ook over te dubben. Wat is dan de meerwaarde van kunnen wikken en wegen in situaties.
Het vermogen om te leren in bepaalde omstandigheden. Ik kan wat je allemaal zegt Remco, nog niet echt samenvoegen. Wat heeft het voor mij of jou bv als begeleider dan voor meerwaarde dat we bv gaan nadenken over eigen houding etc.
Ik mis het ahaaaa-gevoel
nog in dit gesprek!
En nee Johan, jouw bijbelteksten storen me niet.
Nou, vooruit, dan flikker ik er nog maar eens eentje tegenaan: de drie jongelingen in de oven: ze moeten branden omdat zij weigeren Baäl te aanbidden, zij geloven gered te zullen worden,
maar zelfs indien niet - het zij u bekend, o koning, dat wij uw goden niet vereren (Dan. 3: 18 ), waarbij je voor Baäl van alles kunt invullen, in dit geval het absoluut determinisme.
jdr schreef:Het enige wat ik vertel:
- De mens heeft geen vrije wil.
Leven is kiezen.
jdr schreef:
[*]Schuld en verantwoordelijkheid bestaan daardoor niet.
[*]Verantwoordelijkheid(sgevoel) is wel functioneel vanwege zijn sturende karakter.
Er is geen verschil tussen verantwoordelijkheid en verantwoordelijkheidsgevoel, of in ieder geval: het is onmogelijk daar een onderscheid tussen te maken.
Verantwoordelijkheid de essentie van het leven(/geloof), daar
kies ik voor,
zelfs indien niet.
Voor jullie dagelijkse praktijk heb je weinig aan dat soort grote woorden, maar wat als je helemaal geen hoop, geen idealisme hebt. Wat doe je dan anders dan de dag doorkomen. Elk mens dient beoordeeld en bemoedigd naar zijn vermogens, hoe klijn ook.
jdr schreef:
[*]De wil van de mens is plastisch binnen kaders, verantwoordelijkheid heeft enkel zin binnen die kaders.
[*]Waar de wil nog weinig plastisch is (bv. heroineverslaving) zou er eens goed gekeken moeten worden dan naar andere mogelijkheden dan sturing.
[/list]
Hedenochtend, Volkskrant 30/01/06: '
Psychiater moet drugs voorschrijven'.
<i Si vis pacem paralellum</i (J. Goedbloed)
