Sinterklaas & Zwarte piet.

[Bartjes]

Bij een controversieel onderwerp als Zwarte Piet hangt bij de komende rechtszaak veel zo niet alles af van wie er als rechters optreden. Hoe wordt die keuze eigenlijk gemaakt?

[Benm]

Dat is een weinig inzichtelijk proces.

Normaliter mag het ook niet uitmaken welke rechter je treft, de taak van een rechter is het interpreteren van de wet voor een gegeven geval, en die interpretatie moet op basis van het wetboek zijn, nimmer op basis van persoonlijke voorkeuren of iets dergelijks.

Qua selectie van rechters in het algemeen is er een landelijk selectiecommitee dat bepaald wie rechter mag worden. Maar welke rechter welke zaak krijgt is natuurlijk nog iets anders. In de regel is dat tamelijk random (voor onbeladen handels en familiegeschillen etc), maar deskundigheid op een bepaald gebied kan wel een factor zijn.

Als er een schijn van partijdigheid is kan een partij wel de rechter(s) wreken om ze te laten vervangen door andere, mits daar gegronde reden voor is.

[Bartjes]

Volgens mij valt de eerdere gerechtelijke kwalificatie van Zwarte Piet als een negatief stereotiep van de gekleurde mens niet uit onze wetten af te leiden. En waar de persoonlijke levenssfeer begint en ophoudt is voor onze rechters kennelijk ook geen uitgemaakte zaak. In een dergelijke situatie is het allesbepalend hoe de rechter er als persoon over denkt. Of mag een rechter ook concluderen dat hij op basis van de wet alleen niet kan beslissen wie er gelijk heeft?

[Anton_v_U]

Het gaat niet om persoonlijke voorkeuren van een rechter maar om een afweging die de rechter maakt. Beslissen wie er gelijk heeft is niet te doen want het gelijk wordt in zulke gevallen bepaald door het persoonlijk perspectief en dat is dus objectief noch eenduidig. 
 
Een rechter dient m.i. dus allereerst een belangenafweging te maken. Die belangenafweging moet zich dan richten op juridische beginselen zoals het anti discriminatie artikel en artikelen die waarborgen dat mensen de vrijheid hebben om zich op allerlei manieren te uiten. Dat kan elkaar weleens bijten.
 
Soms is dat het belang van het individu of van een kleine groep versus het belang van de meerderheid. Ik kan mij daarbij nog voorstellen dat het belang van een grotere groep wat zwaarder weegt, maar dat is niet het geval als hierbij een kernwaarde wordt geschonden of als hiermee de wet wordt overtreden.
 
Op de vraag of er sprake is van discriminatie, zal een rechter daarom moeten kijken naar het werkelijke effect van de traditie op het leven van mensen die zich gediscrimineerd voelen. In hoeverre dat gevoel redelijk is, is vast sociologisch en psychologisch te onderzoeken. Mijn persoonlijke mening daarover doet niet ter zake voor wat de afweging zou moeten zijn  (want ik ben niet ter zake deskundig), de mening van mensen die ongefundeerd suggereren dat het aanstellerij is doet evenmin ter zake.
 
Als ik rechter was, zou ik mij uitgebreid laten informeren door de wetenschap en door vertegenwoordigers van de groepen die belanghebbend zijn. Het beste dat een rechter dan kan doen is een redelijke beslissing nemen en zijn overwegingen om deze beslissing te nemen zo duidelijk mogelijk formuleren. Die overwegingen zijn zowel een afweging van belangen als een verwijzing naar de er in de wet staat want het is denk ik de taak van een rechter om deze zaken met elkaar te koppelen.

[Bartjes]

Een gebrek aan kennis hoeft in de Zwarte Piet-kwestie niet langer aan de orde te zijn, alle denkbare (en ondenkbare) argumenten zijn inmiddels wel langsgekomen. Wie heeft opgelet hoeft nu inderdaad enkel nog de verschillende belangen af te wegen. En daar zit hem nu net de crux: er bestaat geen objectieve manier om de relatieve zwaarte van de verschillende belangen te bepalen. In zaken waarin de uitspraak van de rechter niet logischerwijze uit de bestaande wetgeving en jurisprudentie volgt zal er dus veel van afhangen wie er recht spreekt.

[Marko]

Er is genoeg jurisprudentie. Lees de uitspraak nog maar eens terug.

[317070]

In zaken waarin de uitspraak van de rechter niet logischerwijze uit de bestaande wetgeving en jurisprudentie volgt zal er dus veel van afhangen wie er recht spreekt.

Niet alleen in die zaken.
De rechter is er om te oordelen, zie ook wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rechter

 
 
De rechter is wettelijk verplicht een oordeel uit te spreken over een concreet geschil, dat hem voorgelegd wordt. Daarbij houdt de rechter rekening met:

• de wet
• de rechtspraak (of jurisprudentie)
• de rechtsleer (of doctrine)
• de gewoonte.

 
Een rechter heeft dus geen keuze, en is er om een beslissing te nemen (de meeste kunnen zichzelf wel onbevoegd verklaren). Als die keuze moet terugvallen op 'gewoonte', dan is dat mogelijks een alarmteken waarna onze wetgevende macht in actie schiet.
 
Rechters hebben dus wel degelijk erg veel politieke macht, en ik vind het onverwacht dat je dat lijkt te schokken? Zoveel dingen in het leven zijn niet objectief. Rechtspraak, wat dient om een maatschappelijke beslissing te nemen, is dat dus ook niet. Het is enkel een manier om als maatschappij een finale beslissing te nemen, op basis van de krijtlijnen die eerder door onze wetgevende macht werden uitgezet. Niet meer en niet minder.
 
Nu wil ik niets zeggen over het rechtssysteem in onze landen, maar de rechtspraak die er uit komt is van zeer hoge kwaliteit. 100% objectief kan nooit, maar ze is vrijwel nooit arbitrair!

[Bartjes]

@ 317070
 
Ik zie dat niet-objectieve aspect ook niet als een gebrek van onze rechtspraak maar meer als een logisch gevolg van de fundamentele onwetendheid van de mens ten aanzien van ethische kwesties. Daar heb ik mij in mijn jonge jaren geweldig druk om gemaakt, maar dat schokkende is er voor mij inmiddels wel vanaf. Mijn berichtje was dan ook bedoeld als kanttekening bij berichtje #304 van Anton_v_U.
 
Overigens weet ik ook zelf geen "beter" alternatief voor het rechtssysteem dat we nu hebben.

[cock]

Overigens weet ik ook zelf geen "beter" alternatief voor het rechtssysteem dat we nu hebben.

Iedereen is gelijk voor de wet zegt de Belgische grondwet, maar uit de rechtspraak blijkt dat wie de duurste advocaten heeft, een "beetje gelijker is". Daar zou men wel iets mogen aan doen.
Bovendien bestaan er ook de "netwerken" waar advocaten en rechters mekaar treffen, en vergeet de druk van de publieke opinie en de juridische kaste niet.  Het "onpartijdige oordeel van de rechter is soms een juridische fictie. Maar het kan natuurlijk altijd veel slechter dan in België en Nederland. Maar beterschap is altijd mogelijk, maar dat zal niet kunnen zolang advocaten de meerderheid uitmaken van  de wetgevende kamers.

[Benm]

In dit soort gevallen kan een rechter de zaak ook aanhouden tot er politieke duidelijkheid bestaat in de kwestie. Dat gaat in enige mate tegen het principe van de scheiding der machten in (dan zou het oordeel strict moeten worden genomen op basis van bestaande wetgeving), maar zoiets gebeurd in de praktijk toch wel eens, zeker als de kwestie niet erg urgent is.

Bij een conflict is het gebruikelijk dat het recht gehanteerd wordt zoals dat op het moment van het conflict gold, maar bij een beroep dat lang na een conflict nog beslecht moet worden kan men wel kijken naar wat de politiek (wetgevende macht) er nu nog van maakt.

Dit is wel een uitzonderlijk geval - normaliter wordt er besloten op basis van de geldende wetten op het moment van conflict, ook als deze in een later stadium (dwz na de datum waarop het conflict begon) zijn aangepast.

[Anton_v_U]

Een gebrek aan kennis hoeft in de Zwarte Piet-kwestie niet langer aan de orde te zijn, alle denkbare (en ondenkbare) argumenten zijn inmiddels wel langsgekomen. Wie heeft opgelet hoeft nu inderdaad enkel nog de verschillende belangen af te wegen. En daar zit hem nu net de crux: er bestaat geen objectieve manier om de relatieve zwaarte van de verschillende belangen te bepalen. In zaken waarin de uitspraak van de rechter niet logischerwijze uit de bestaande wetgeving en jurisprudentie volgt zal er dus veel van afhangen wie er recht spreekt.

 
Argumenten behoor je te wegen met ondersteunend feitenmateriaal, wetenschappelijk onderzoek en expert opinies. Volledige subjectiviteit kan daarmee worden vermeden maar je hebt natuurlijk gelijk dat (volledige) objectiviteit niet bestaat. The next best thing is transparantie. De redenen om een beslissing te nemen moeten helder zijn, dat is n.m.m. misschien wel belangrijker dan pure objectiviteit.

[Bartjes]

http://nos.nl/artikel/709800-goudgele-pieten-bij-intocht-sint.html
 
http://nos.nl/video/709972-stroopwafel-en-kaaspieten-in-gouda.html
 
En opnieuw bemoeien openbaar bestuur en politiek zich met de vormgeving van de intocht van Sinterklaas in een vergeefse poging de kool en de geit te sparen. Op die manier wordt de Sinterklaasintocht dus géén particuliere aangelegenheid, en zo houd je geklaag, acties en rechtszaken van mensen die zich niet gehoord, gekrenkt of beledigd voelen.  

[Marko]

Gelukkig maar. Door alles maar weg te stoppen achter de voordeuren bereik je niets.

[Benm]

Wat zou er zoal bereikt moeten worden dan?

In de private ruimte mag men sinterklaas vieren zoals men maar wil, dat is altijd zo geweest, en zolang we onze grondwet hebben zal dit altijd zo blijven.

Gouda verzint nu iets ludieks in de publieke ruimte door een paar zwarte pieten om te katten naar kaas- of stroopwafelkoppen, iets dat vooral symbolisch zal zijn gezien de overgrote meerderheid van zwarte pieten gewoon zwart blijft. De tegenstanders zullen er ongetwijfeld niet tevreden mee zijn, maar alle bezwaar en beroep tegen die vergunning zal over een jaar of wat zijn afgehandeld, zodat ook volgend jaar een gewone intoch mogelijk is in de gemeente die dan aan de beurt is.

[Marko]

Wat zou er zoal bereikt moeten worden dan?

 
Dat mensen hun grondrechten ook in de openbare ruimte beschermd zien.
 
De discussie is niet zo makkelijk. Onze grondrechten en vrijheden, vastgelegd in onze grondwet, in het EVRM en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, zijn soms incompatibel. Dat is een gegeven, en het is altijd zaak om in dergelijke gevallen een acceptabele middenweg te kiezen.
 
Dat is ook belangrijk, want juist die spanning en het moeten zoeken naar een balans herinnert ons eraan dat deze vrijheden bestaan.
 
Wat hier door Bartjes wordt voorgesteld - om het Sinterklaasfaast een particuliere aangelegenheid te noemen - is een schijnoplossing. Sterker nog, het helpt alleen maar van de regen in de drup. Of van de wal in de sloot. Door de viering van Sinterklaas te verbannen naar ieders huiskamer los je helemaal niets op. Degenen die het Sinterklaasfeest willen vieren zoals ze gewend zijn worden gedwongen dit binnenshuis te doen, terwijl degenen die stellen last te hebben van enkele effecten van deze wijze van vieren (bijvoorbeeld: per abuis worden aangesproken als Zwarte Piet) daar nog steeds niet van zijn gevrijwaard.
 
Met vrijheden heeft dat dan ook niets te maken. Op zo'n manier was er in het Romeinse Rijk, in de Middeleeuwen, en heden ten dage in Noord-Korea, Jemen en noem nog maar een paar fijne landen, ook godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting. In stiekeme kerkjes op zolder kon/kun je immers prima je geloof beleven zoals je wil, en kun je ook zeggen wat je denkt (wel uitkijken voor microfoontjes in de muur).
 
Het is het eind van de vrije democratische samenleving als je grondrechten enkel gegarandeerd zijn binnen de muren van je eigen huis.
 
Daarom: Ga op zoek naar een manier waarop het wel kan, in plaats van de discussie te beëindigen en te concluderen dat het niet kan.
 
Dat de politiek zich hier mee bemoeit is niet meer dan logisch en alleen te prijzen. Het gaat immers om een maatschappelijke discussie, een maatschappelijk fenomeen, en iets wat de samenleving kennelijk raakt.