Er is wetenschappelijk vastgesteld dat leiders gemiddeld genomen hoger scoren op de narcisme, dan niet-leiders. Ze hebben dan ook vaker een narcistische persoonlijkheidsstoornis dan niet-leiders.
Er zijn daarover studies terug te vinden, als je dat wenst dan ben ik wel bereid deze nog even op te zoeken.
Even de kenmerken van een narcistische persoonlijkheidsstoornis op een rijtje zetten:
Het DSM-IV definieert de narcistische persoonlijkheidsstoornis als een pervasief patroon van grootsheid (in fantasie of gedrag), behoefte aan bewondering en gebrek aan inlevingsgevoel, meestal beginnend in de vroege volwassenheid en aanwezig in verschillende situaties. De stoornis kan worden gediagnosticeerd als sprake is van vijf of meer van de volgende criteria:[2]
De persoon heeft gevoelens van grootsheid en eigen belangrijkheid (hij overdrijft bijvoorbeeld zijn prestaties, talent, kennis, contacten en persoonlijke eigenschappen en eist als superieur beschouwd te worden, ook als zijn prestaties hiertoe geen aanleiding geven).
De persoon is geobsedeerd door fantasieën over succes, roem, (al)macht, genialiteit (de cerebrale narcist), schoonheid of seksuele prestaties (de somatische narcist) of een ideale, blijvende liefde.
De persoon ziet zichzelf als uniek en meent dat hij alleen begrepen kan worden door even unieke of speciale mensen (of instellingen).
De persoon heeft enorme behoefte aan bewondering, aandacht en bevestiging of wil gevreesd en berucht zijn.
De persoon gelooft dat hij meer rechten heeft dan anderen. Hij wil dat anderen zich aanpassen aan zijn "onredelijke" verwachting van een voorkeursbehandeling.
De persoon is manipulerend en gebruikt anderen om zijn doel te bereiken.
De persoon heeft een onderontwikkeld inlevingsvermogen. Hij of zij kan of wil geen rekening houden met de behoeften of opvattingen van anderen.
De persoon is vaak jaloers, wat gepaard kan gaan met woede. Dit leidt tot paranoïde wanen, omdat hij denkt dat anderen jaloers zijn op hem en zich op dezelfde manier gedragen als hij.
De persoon gedraagt zich arrogant. Hij voelt zich superieur, boven de wet verheven en alom aanwezig (magisch denken). Hij wordt kwaad als hij wordt tegengesproken door mensen die hij als minderwaardig beschouwt.
Narcisme is dus niet bepaald een trek waarbij je je zomaar aanpast aan (veranderingen) in de omgeving. Dat zou immers inhouden dat je op één of andere manier moet toegeven dat je je in het verleden niet zo goed hebt gehandeld en dat is nu net erg moeilijk bij een narcist. Zo iemand heeft immers een opgeblazen zelfwaardering en fouten toegeven hoort daar niet bij.
Ik wil er wel nog de volgende zaken aan toevoegen:
(1) ik geef hier enkel mijn eigen inschattingen weer van het probleem. Ik baseer me dan wel op bepaalde feiten (narcistische PS komt vaker voor bij leiders + de kenmerken van een narcistische PS), maar ik heb geen weet van studies die ook aangeven dat dit nu hét verklaringsmechanisme is waarom leiders niet zo makkelijk veranderen.
Ik denk dat het bovenstaande één of ander
zou kunnen verklaren, maar mogelijks spelen er nog veel andere factoren mee. Je kan dit enkel via wetenschappelijk onderzoek vaststellen.
(2) verandert een leider zijn leiderschapsstijl moeilijker dan een 'gewoon' iemand? Als dat niet zo is, dan is het weinig zinvol je enkel te baseren op leiders, omdat je zo alleen maar een vals beeld kan krijgen over de situatie. Dan kijk je inderdaad beter (zie ook Anusthesists berichtje) naar het waarom bij de
ganse populatie
(3) er zijn nog altijd heel wat meer niet-narcistische leiders dan wel-narcistische leiders.
Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-