Leren lenzen te slijpen om een telescoop te bouwen

[sanderbons]

Ik ontwikkel lesmateriaal voor het Voortgezet Onderwijs.
Spannend, modern en leerzaam lesmateriaal.
Het lesmateriaal is open en wordt gratis ter beschikking gesteld.
 
Om leerlingen te leren over licht, wil ik ze graag een telescoop laten maken.
Eerste stap zou zijn het slijpen van de lenzen.
 
Ik weet echter zelf niet, hoe dat moet.
 
Kan iemand me verder helpen?
Is er iemand die me kan uitleggen hoe je lenzen slijpt?
Is er mogelijk een cursus?
 
Ik heb gekeken bij de sterrenwachten, maar daar wordt helaas niets aangeboden.
 
Mvg,
Sander

[Thionyl]

Bij sterrenwachten/verenigingen worden meer spiegels geslepen. Werkt wel ongeveer hetzelfde, maar
kan bepalend zijn voor je zoekopdracht.
Hier in de buurt (Lelystad) zit zo'n vereniging. Weet niet waar jij zit.
 
Ook zijn er pakketten te koop voor een Newtonspiegel( 10- 25 cm) zelf slijpen + uitleg enz..
 
Als alternatief kun je misschien iets met ijs doen. Daar is zelfs een film over gemaakt. Vuur maken op de Noordpool. Sorry, ben de titel vergeten.  Maar een ijslens werkt en is relatief snel te maken en te polijsten.  
 

Hoe slijp je een telescoopspiegel? | Astroblogs

www.astroblogs.nl › diversen

1.  
2.  

13 aug. 2011 - Voor spiegelkijkers zoals een Newtontelescoop of een Dobson is de ... at Night Magazine laat precies zien hoe je zelf zo'n spiegel kan slijpen, ...
Ontbrekend: vereniging


50 cm spiegel slijpen poeder 800 - YouTube


▶ 7:16

1.  

4 jun. 2011 - Geüpload door m20anker

Een video over het maken van een telescooppsiegel. Deze opname toont een van de fasen: het ...
 
 
 

Stichting de Koepel - Sterrenkunde in Nederland

www.sterrenkunde.nl/index/encyclopedie/koepel.html

1.  
2.  

... globes, slijpmateriaal voor spiegels, onderdelen van telescopen, enzovoorts. ... Zowel Zenit als het Informatieblad zijn voor jeugdigen aan de moeilijke kant!

[jkien]

Dat lensslijpen vereist leerlingen met geduld want het kost wel een paar lesuren. Misschien sluit het overigens niet meer heel goed aan bij het natuurkundeprogramma van bovenbouw havo/vwo: de geometrische optica is geschrapt bij het vwo, bij havo is het gereduceerd tot een keuzeonderwerp.

[Michel Uphoff]

Zelf spiegels slijpen is nog wel te doen met eenvoudige gereedschappen. Maar het is een klus die, goed uitgevoerd, echt tijd kost. Denk aan een kleine werkweek meet- slijp- en polijstwerk. Vervolgens moet zo'n spiegel voorzien worden van een reflectielaag, en dat is meestal buiten bereik voor een hobbyist, dat laten ze doen bij gespecialiseerde bedrijven.

 

Lenzen slijpen is echt heel veel moeilijker dan spiegels slijpen, en de kleine lensjes (minimaal vier te slijpen vlakken) die je voor een oculair nodig hebt zelf slijpen is zonder goede apparatuur niet te doen. Aan de juiste glassoorten voor lenzen komen is heel lastig, voor spiegels voldoet standaard glas.
 
Eenvoudige Huygens oculairs zijn niet duur, en misschien kan je via eBay of zo aan een beter Plössl of Kellner oculair komen.
 

Maar ook het slijpen, polijsten en uitmeten van een spiegel vereist de nodige kennis en vaardigheden, en die doe je het best op met een goede cursus. De sterrenwacht Almere geeft zo'n cursus jaarlijks, kijk eens hier.

[digihans]

twee duidelijke handboeken:
Sterrenkijkers zelf maken door Theo vermeesch, 1975 ISBN 90 6010 362 9
Thiemes's sterrenboek door Bruno Ernst, 1965 (geen ISBN)

[Yvan_be]

Is het dan niet interessanter om "de andere kant uit te gaan"? Je kan de werking van lenzen ook demonstreren aan de hand van een waterdruppel. Een reepje (conserven)blik met een klein gaatje erin, een glasplaat, een vlak spiegeltje, een paar telefoongidsen en een druppel water: meer heb je niet nodig om een "hangende druppel microscoop" te maken.

[sanderbons]

Bedankt voor de reacties tot dusver. Echt super dat er zo meegedacht wordt. Heel welkom.
 
Almere schijnt inderdaad de enige sterrenwacht in NL te zijn met een cursus spiegelslijpen. Dit jaar helaas vol, maar ik sta op de lijst voor 2017. Bedankt voor de tip. Ik heb vooralsnog een handboek besteld, zodat ik eerst lezend en zelfstandig een stap kan zetten.
 
En Yvan_be, bedankt voor je tip. Inderdaad lijkt me dat een eenvoudige, goedkope oplossing om het principe te demonstreren.

[Yvan_be]

No problem.
 
Het slijpen van grote(re) lenzen zal wel een moeilijke klus zijn, maar kleine lensjes schijnen niet zo'n probleem te vormen.
Hier, onder de hoofding <b>"Techniques - various</b>; projects, collecting and observation tips etc.", zijn tal van artikelen te vinden van mensen die zich daarmee beziggehouden hebben, soms met verbluffend resultaat.
 

[JeanpierreG]

Kijk ook hier eens naar. Op een enkele dag slijpen kinderen vanaf 8 jaar een telescoopspiegel.

http://armandpien.be/page/kijkerbouw-info

En een filmpje toe : https://youtu.be/GLX8K6SLhcc

[Michel Uphoff]

Op een enkele dag slijpen kinderen vanaf 8 jaar een telescoopspiegel

 
Dat lijkt mij toch sterk, tenzij het een zwaar voorbewerkt spiegeltje is. Zelf slijpen, polijsten en paraboliseren kost als er niets mis gaat snel 3 tot 4 dagen bij een 15 tot 20 cm spiegeltje. Een uur of 10 slijpen, 3-5 uur polijsten, en telkens rusten want langer dan een minuut of 5 á 10 houden de armen het niet vol, tussendoor veel werk aan slijppoeder verwisselen (pakweg 100 wets), pekbodem en maskers maken, potloodproefjes, uitmeten (Foucaulttest), corrigeren. En als je onderweg een kras of foutje oploopt, zit daar zo weer een halve dag of meer correctiewerk aan.
 
Een goede en uitgebreide handleiding van Philippe Mollet, Volkssterrenwacht MIRA voor het zelf bouwen van een spiegeltelescoop tref je hier aan.
 
Schatting slijpduur en aantal wets kleine spiegel:

img32 4106 keer bekeken

Bron: Philippe Mollet.

[JeanpierreG]

Even wat extra uitleg is aangewezen denk ik
Op dit moment 20/11 is Philippe Mollet op weg naar Cambodja met zes telescopen uit het project waar ik de 'geestelijke vader' van ben : http://www.armandpien.be/page/sterrenschitteren Monteringen worden bij ons in Gent op de werkgroep kijkerbouw gemaakt door vrijwilligers. Een 100tal vorig jaar.
Wat ik vooral doe : populariseren va sterrenkunde en ruimtevaart. Jaarlijks trek ik ook met een 15tal scholen uit een drietal landen naar het opleidingscentrum voor astronauten in Keulen: http://www.armandpien.be/page/kijkerbouw-eac
 
Die schoolprojecten kijkerbouw 'draaien' al sinds 2008. Gemiddeld een dertigtal scholen per jaar. Ik begeleid ook veel het spiegelslijpen via internet. Er zijn jaarlijks ook een pak scholen uit Nederland.
De cursus van Philippe: We dachten er eventjes samen over om die bij te werken. Probleem is tweedelig : tij en 'goesting'. Met deze laatste bedoel ik : je kan dit niet zomaar eventjes op papier zetten hoe je het doet; het blijft een 'leidraad', nooit (!!) een handleiding. Dat weet Philippe en dat weet Bruno Ernst ook. Ik sta trouwens nog steeds met deze laatste in contact. Hij stelt dat ik er nog telang over doe....
 
Wat ik doe met die schoolprojecten lager onderwijs:

• 11cmF8 (spiegels zijn uitgeruwd.) SFERISCH DUS
• poeders; 180,240,320, 500 en 800
• polijsten
• ronchitesten
• opdampen (doen ze zelf onder mijn toeziend oog natuurlijk
• Start 10u en einde 19 uur.
• aantal leerlingen : maximaal 5 (ze wisselen dus af.)

Een kras; het is de bedoeling dat ze weten waarover het gaat. NIET dat ze een krasvrije spiegel afwerken. Ik zou niet weten waarom... Vroeger drukte ik daar voor de eindwerken wel op. Resultaat; telescoop moesten af zijn tegen de opendeurdagen op school. Dan stond dat ding op een toren gericht. Nu moeten ALLE schooltelescopen af zijn voor de kerstvakantie. Kunnen ze nog projecten mee doen. Zinniger !!
 
Fouten corrigeren : dat is zeer minimaal... als je random slijpt (zeker met meerdere mensen) kom je een sfeer uit. Punt ! Tel je de wets: gaat het geheid fout. Zowat altijd... En dan heb je werk, ja
 
De bedoeling van dergelijke projecten : leren wat optiek is en hoe een telescoop werkt. Zon, maan en planeten. Kostprijs van de complete telescoop, zonnefilter inbegrepen : 120 euro.
Gaat wereldwijd door ism Astronomers Without Borders en vanaf 2017 ook IAU.
 
Vanaf januari 2017 heb ik 20 (volwassenen ) kandidaten die op 15 uur (twee dagen) een 11cm ***terset slijpen. Dit nav de internationale ***ter- en ATM dagen die ik organiseer bij de kinderen van Anton ***ter in Biberach an der Riss voorjaar 2018.
Ik hoop hier wat meer duidelijkheid te hebben gegeven. Voor de rest : vraag gerust.
Jean-Pierre

[Michel Uphoff]

Ik kreeg uit het eerste bericht de indruk dat 'zelfs' een kind 'even' een volwaardige krasvrije parabolische telescoopspiegel van een centimeter of 20 in een dag uit een vlakke plaat kon slijpen. Maar met de door jou gegeven beperkingen (heel klein, voorgeruwd, sferisch, niet krasvrij) gaat dat natuurlijk wel.
 
Wat goed dat dit nog gedaan wordt op scholen, en wat een mooi project is dat!
Ik lees dat ook kinderen met een verstandelijke beperking begeleid kunnen worden, en heb mogelijk een kandidaat die daar heel blij mee zou zijn. Stuur je daarover een privé bericht.
 
In mijn jeugdjaren was spiegelslijpen bijna een must, want die dingen waren nauwelijks te koop. Mijn laatste spiegel (30 cm) is al weer 46 jaar geleden, en ik weet nog dat ik daar samen met mijn vader een hoop werk aan heb gehad (voel mijn armen nog van het polijsten). Maar zo als dat gaat, daarna werk, gezin, bedrijf en dus geen tijd. Ik heb er goede herinneringen aan.

[JeanpierreG]

Uiteraard is het niet mijn betrachting om een perfect krasvrije en geparaboliseerde spiegel door kinderen te laten maken. Het moet voor hen nog leuk zijn ook
Als we interesse voor optiek en wetenschap wat kunnen aanzwengelen ben ik al heel gelukkig. Zeker als daar leerkrachten bij worden betrokken. ZEER belangrijk !
En daar worden ook veel meisjes bij betrokken. Wordt één van de doelen de komende jaren : meer meisjes in de wetenschap en aandacht voor minderheden en vluchtelingenwerk.

[Lx]

Een lachspiegel maken is misschien het makkelijkste   kunst om hem glad te krijgen is een hele toer en vereist geduld overigens
 
Misschien is een excursie een idee ? dit filmpje is misschien aardig als voorpret,
 
http://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/150/Contactlens