Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
tpmvanes
Artikelen: 0
Berichten: 7
Lid geworden op: za 31 mar 2007, 09:32

Woorden eindigend op ...dom

Kan iemand verklaren waarom wij spreken van HET christendom en DE ouderdom?
HET heiligdom en DE rijkdom?
HET hertogdom en DE belastingvrijdom
Is hier een regel voor?
 
Bij voorbaat dank voor de reacties.
Benm
Artikelen: 0
Berichten: 12.262
Lid geworden op: za 21 okt 2006, 01:23

Re: Woorden eindigend op ...dom

Als het een gebied beschijft is het meestal 'het' (bisdom, hertogdom, prinsdom etc), maar of je dat een 'regel' kunt noemen weet ik niet, er zijn vast uitzonderingen :)
Victory through technology
Gebruikersavatar
Michel Uphoff
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 8.167
Lid geworden op: di 01 jun 2010, 00:17

Re: Woorden eindigend op ...dom

Goede vraag, en ik zou het eigenlijk niet weten.
Het bij een gebied, groep, verzameling en de bij een toestand van ... ?
 
Het aartsbisdom

Het christendom

Het sterrendom

Het mensdom
Het eigendom

De ouderdom
De weedom
De rijkdom
tpmvanes
Artikelen: 0
Berichten: 7
Lid geworden op: za 31 mar 2007, 09:32

Re: Woorden eindigend op ...dom

Interessante antwoorden, waarvoor dank.
Maar HET bij "een toestand van" klopt dan weer niet met ouderdom.
 
Wij zetten ons onderzoek voort...

Een soortgelijke vraag zou je kunnen stellen bij woorden die eindigen met "schap".
 
HET waterschap.
DE vriendschap.
Gebruikersavatar
Michel Uphoff
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 8.167
Lid geworden op: di 01 jun 2010, 00:17

Re: Woorden eindigend op ...dom

Rijkdom is een toestand, dus de, zoals ik schreef. Het zou je gebruiken bij een domein (groep, verzameling, gebied). Hetzelfde zou dan opgaan voor schap, de verwantschap.

Broederschap is een mooie, de broederschap (groep), het broederschap (toestand van broer zijn).

Maar ik sta open voor verbetering.
Benm
Artikelen: 0
Berichten: 12.262
Lid geworden op: za 21 okt 2006, 01:23

Re: Woorden eindigend op ...dom

Lastig... opvallend is wel dat het twee woord-eindes zijn die zelf ook een woord zijn (de dom(toren), het schap in de winkel). 
 
Het waterschap is toch iets anders dan het wijnschap, schappen van dat laatste soort zijn altijd 'het'. 
 
Die 'toestand van zijn'-krijgt-'de' gaat niet echt op: "het sterrendom" is een toestand van (beroemd) zijn, en zoiets geldt ook voor bijvoorbeeld het 'slaafdom'.  Dan zijn al 2  uitzonderingen op een lijstje van 10 ;)
Victory through technology
Gebruikersavatar
Michel Uphoff
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 8.167
Lid geworden op: di 01 jun 2010, 00:17

Re: Woorden eindigend op ...dom

Het vaderschap, de verwantschap. We zijn d'r nog niet uit..
Gebruikersavatar
megabon
Artikelen: 0
Berichten: 336
Lid geworden op: di 17 aug 2010, 10:27

Re: Woorden eindigend op ...dom

Zou het te maken hebben met een al dan niet zijn van een grondwoord, meer vind ik er niet over.
http://woordenlijst.org/leidraad/9/2
one day you will know
Gebruikersavatar
Professor Puntje
Artikelen: 0
Berichten: 8.171
Lid geworden op: vr 23 okt 2015, 23:02

Re: Woorden eindigend op ...dom

de-woorden zijn manlijk of vrouwelijk
 
het-woorden zijn onzijdig
 
Waarmee het probleem is verlegd naar het geslacht van woorden....
tpmvanes
Artikelen: 0
Berichten: 7
Lid geworden op: za 31 mar 2007, 09:32

Re: Woorden eindigend op ...dom

Michel Uphoff schreef: Rijkdom is een toestand, dus de, zoals ik schreef. Het zou je gebruiken bij een domein (groep, verzameling, gebied). Hetzelfde zou dan opgaan voor schap, de verwantschap.

Broederschap is een mooie, de broederschap (groep), het broederschap (toestand van broer zijn).

Maar ik sta open voor verbetering.
Deze uitleg (de broederschap vs. het broederschap) vind ik zeer verhelderend.
Een verrijking van het de taalwetenschap.
Gebruikersavatar
Michel Uphoff
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 8.167
Lid geworden op: di 01 jun 2010, 00:17

Re: Woorden eindigend op ...dom

Kijk ook eens hier
Benm
Artikelen: 0
Berichten: 12.262
Lid geworden op: za 21 okt 2006, 01:23

Re: Woorden eindigend op ...dom

Professor Puntje schreef: de-woorden zijn manlijk of vrouwelijk
 
het-woorden zijn onzijdig
 
Waarmee het probleem is verlegd naar het geslacht van woorden....
 
Het gaat inderdaad om het onderscheid tussen neuter en m/v, het onderscheid tussen de laatste 2 weten we zelf onderhand ook niet meer. Of iets de of het als voorzetsel krijgt kan ik je over het algemeen wel vertellen, maar of een 'de'-woord mannelijk of vrouwelijk is wordt een volkomen 50/50 (tenzij de verdeling niet 50/50 is). 
 
Er zit echt te weinig logica in of woorden geslachten hebben of neutraal zijn. 
 
Het heerschap... lijkt me M
Het kind... lijkt met idd N indien onbekend, maar dan:
De persoon, ook onbekend. En de hond? tja ;)
 
Als ik die hele verzameling schappen in de link zie denk ik dat het verstandig is een poging logica te zoeken op te geven...
Victory through technology
Gebruikersavatar
Professor Puntje
Artikelen: 0
Berichten: 8.171
Lid geworden op: vr 23 okt 2015, 23:02

Re: Woorden eindigend op ...dom

Op zich is het ook niet zo vreemd dat de logica ontbreekt omdat het opleggen van een geslacht aan woorden in veel gevallen sowieso een nogal geforceerde keuze is.
Benm
Artikelen: 0
Berichten: 12.262
Lid geworden op: za 21 okt 2006, 01:23

Re: Woorden eindigend op ...dom

Absoluut, en dat maakt het eigenlijk best wonderlijk dat nederlanders zelf bij een onbekend woord meestal correct de/het kiezen, zonder rationeel te kunnen verklaren waarom. 
Victory through technology
Gebruikersavatar
ArcherBarry
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 5.254
Lid geworden op: di 27 nov 2007, 21:18

Re: Woorden eindigend op ...dom

wanneer je het niet weet, gebruik je gevoel.
 
daar in tegen, mijn Duitse collega's kunnen ook niet goed omschrijven wanneer ze welke naamval gebruiken, hoewel het inderdaad vaak wel klopt.
Niet geschoten is altijd mis, en te snel schieten vaak ook.
 
Ik ben intelligent want ik weet dat ik niks weet. Socrates

Terug naar “Taalkunde”