Lancering Space-X Iridium-4 missie

[jkien]

Gisteren waren er mooie beelden te zien van de lancering van de Space-X Iridium-4 missie, vooral toen de raket na een minuut hoog genoeg was om in het zonlicht te komen terwijl de hemel in Californie al donker was. Ik vraag me af wat er precies zichtbaar was. 

De kegelhoek bij A was ongeveer 45°. Wordt er inderdaad zoveel van de uitlaatgassen opzij gespoten, wat energieverspilling is, of is het gezichtsbedrog omdat je het schuin van achteren ziet?

Is B de eerste trap die afgestoten is en nog moet landen? Hij pufte heftig alsof zijn brandstof al op was, maar zonder brandstof zou hij niet kunnen landen.
 
De raket heeft tien Iridium satellieten in een baan om de aarde gebracht. Zal ik binnenkort op mijn smartphone met een app zoals 'GPS-test' tien nieuwe nummertjes zien aan de satelliethemel?

spacex 4947 keer bekeken

[Benm]

Het ziet er wel bijzonder uit inderdaad. 
 
 
Maar waarom verwacht je deze sats terug te zien in een app op een gewone smartphone? Dit zijn verbeterde versies van iridium sats die meer bandbreedte etc mogelijk maken voor hun betalende klanten, het is geen gratis te gebruiken systeem als glonass of gps. 
 
Voor zover ik weet zijn er geen mainstream smartphones die uberhaupt iridium kunnen gebruiken (gezien de hardware ervoor er gewoon niet in zit), afgezien met een extra stukje hardware - er bestaan bijv iridium modems waar een iphone in past als een soort groot telefoonhoesje. 
 
Maar zonder zoiets merk je er niets van, afgezien van beter internet en telefoonverkeer op zee, in vliegtuigen etc. 

[Michel Uphoff]

Die grote hoek ontstaat door de toenemende de expansie van de uitlaatgassen op grotere hoogte. Het stuwend werk is dan al door het gas verricht.
B is inderdaad de eerste trap die snel na het loskoppelen omkeert en een aantal positie/koerscorrecties moet maken wat tot die curieus gevormde wolken leidt.
 

 
In dit filmpje van 9 dagen geleden (bevoorradingsmissie naar ISS) is de lancering met de naarmate de hoogte toeneemt steeds verder uitwaaiende uitlaatgassen mooi zichtbaar. Tevens komen de koers/positiecorrecties (zowel dmv de verbrandingsmotor als met hogedruk thrusters, maar ook d.m.v. de luchtweerstand van beweegbare 'grid fins') de afdaling en landing van de eerste trap mooi in beeld. Uiteindelijk komt alles letterlijk op zijn pootjes, een prachtig staaltje hightech.
 

[jkien]

Die grote hoek ontstaat door de toenemende de expansie van de uitlaatgassen op grotere hoogte. Het stuwend werk is dan al door het gas verricht.
... In dit filmpje van 9 dagen geleden (bevoorradingsmissie naar ISS) is de lancering met de naarmate de hoogte toeneemt steeds verder uitwaaiende uitlaatgassen mooi zichtbaar. ...

 
De kegelhoek bij A zou niet moeten afhangen van de luchtdruk in de omgeving, als de camera de raket van opzij ziet. (De maximale diameter van het kielzog wel). Het onderstaande screenshot van een later tijdstip laat zien dat de contour van het kielzog verder naar links komt dan de raket. De camera ziet de raket kennelijk niet van opzij maar van achteren.  
 

spacex2 4941 keer bekeken

 

[Benm]

Het lijkt me vrij logisch dat de camera de raket 'van achteren' ziet, steeds meer naarmate de hoogte toeneemt. De enige manier om het van de zijkant te filmen is om een camera op een identieke raket te monteren en ze gelijktijdig te lanceren. 
 
Natuurlijk kun je wel filmen op een redelijke afstand van de lanceerlocatie, maar ook dat heeft zijn grenzen - als je bijv de camera 100 km van de lanceerlocatie neerzet dan kijk je er bij een hoogte van 100 km toch onder een hoek van 45 graden tegenaan. Op zich is dat met een telescoop best haalbaar, al zit je wel zo ver achter de horizon dan je het begin van de lancering niet meer kunt zien. 

[Michel Uphoff]

De kegelhoek bij A zou niet moeten afhangen van de luchtdruk in de omgeving

 
Waarom niet? Het tweede filmpje (tussen 60 en 260) laat toch een ander beeld zien. Vooral tijdens de booster backburn op 2:54.
Dat is dezelfde motor als bij de lancering. Ook vrijwel van opzij gezien, en het hoekverschil is enorm:
 

Image1 4941 keer bekeken

Image2 4941 keer bekeken

[Benm]

Het lijkt me ook logisch dat het materiaal sneller 'uitwaaiert' bij lage luchtdruk (of op die hoogte gewoon praktisch vacuum). 
 
Maar of het wat uit maakt is een heel andere kwestie: die gaspluim die je ziet heeft de raket al lang en breed verlaten - het kan zijn dat deze er initieel in een smalle bundel uit kwam, en op dat moment  maximaal momentum aan de raket gaven. Wat er daarna mee gebeurd is feitelijk niet zo relevant. 
 
Vergelijk het met contrails van vliegtuigen: afhankelijk van de omstandigheden waaieren die soms heel wijd uit, terwijl het soms best scherpe lijnen blijven. Dit is geen gevolg van een ander type motor of bediening maar puur van weer op die hoogte. Voor het vliegtuig maakt het niets uit, dat gas is al lang en breed de straalmotor uit en draagt niets meer bij aan de stuwkracht.