wouwtah
Artikelen: 0
Berichten: 4
Lid geworden op: za 27 jan 2018, 18:39

Frequentie klankstaaf bepalen

Ik wil graag een marimba bouwen. Na de nodige research ben ik al achter een paar dingen gekomen waar ik niet naar op zoek was, dus daarom ga ik het hier proberen! Ik heb wel een site gevonden waar de nodige informatie op staat (http://www.lafavre.us/tuning-marimba.htm), maar ik vat niet zo goed wat ze daar bedoelen. Ik snap de basisnatuurkunde wel, maar ik doe momenteel 6 vwo, dus ik ben dus nog best wel een leek.
 
Voor een marimba heb ik heel veel klankstaven nodig (12 per octaaf, en ik wil proberen 5 octaven te maken). Daarom is het belangrijk om van te voren goed te weten hoe ik alles kan berekenen. Voor de marimba wil ik graag een type palissanderhout gebruiken, als ik zie dat er potentie in zit. Ik wil het eerst testen met wat anders, maar (als ik het goed heb begrepen allemaal) is de frequentie ook afhankelijk van de massa en de buigsterkte. Die weet ik de massa "Dalbergia latifolia" is bij een vochtgehalte van 12% 750 tot 880 kg/m^3, en de buigsterkte ligt tussen de 119 en 132 N/mm^2. Ik wil het extreem droog hebben, zodat hij niet zo snel vals raakt daardoor. Daarom ga ik uit van 700 kg/m^3 als massa en een buigsterkte van 120 N/mm^2.
Stel, ik zou als eerste een klankstaaf maken voor de tonen c1 en c5, waarbij ik uitga van a1 (A4) is 442 Hz (want dat klinkt helderder). Dan zou de frequentie van c1 dus 262,81 Hz moeten zijn, en c5 4205,04 Hz. Graag wil ik dat deze klankstaven een nagenoeg gelijk geluidsniveau produceren.
 
Afbeelding
 
Op die foto staan ook lengtes, breedtes en diktes. Maar ik heb dus geen idee waar die vandaan komen. Ik wil dus graag weten hoe ik erachter kan komen welke exacte vorm ik uit een klankstaaf moet weghalen, hoe lang die moet zijn, hoe dik die moet zijn en vooral waarom dat zo is. Daarbij wil ik tijdens het produceren van de klankstaven proberen om ze harmonisch af te stellen:
"The transverse modes of the marimba bars are harmonically tuned (that is, the transverse mode overtones are whole multiples of the fundamental frequency). The first transverse mode of the marimba bar is tuned to the fundamental, the second transverse mode is tuned to the fourth harmonic (two octaves above the fundamental) and the third transverse mode is tuned to the tenth harmonic (three octaves and a major third above the fundamental). I triple tuned the bass register on my marimba, C2 to G#3 (first, second and third transverse modes tuned to fundamental, 4th harmonic and 10th harmonic respectively), which imparts a more consonant complex tone. Bars in the middle register (A3 to C5) were double tuned (first and second transverse modes tuned to fundamental and 4th harmonic respectively). Overtones of the higher register (C#5 to C7) reside above the range of the instrument and are sustained for very brief time periods or may even be inaudible. For these reasons, I did not tune the overtones in the higher register."
Ik weet niet of het mogelijk om bovenstaande ook te verwerken in formules, maar als dat kan, zou dat ideaal zijn.
 
Graag zou ik met natuurkunde willen benaderen hoeveel en in welke vorm ik telkens wat weg moet halen, en hoe dik, lang en breed ik de klankstaven moet maken, om het vervolgens met nauwkeurige apparatuur te meten. Maar laat ik eerst maar eens beginnen bij die eerste stap. En daarvoor heb ik het verband nodig tussen massa, buigsterkte en frequentie.
Gebruikersavatar
tuander
Artikelen: 0
Berichten: 805
Lid geworden op: ma 25 jul 2016, 10:36

Re: Frequentie klankstaaf bepalen

ik vind dat je een hele onderneming begint door zo'n instrument te willen bouwen. Ik ben zelf geen instrumentenmaker, maar ik denk toch wel te weten dat hout een natuurlijk materiaal is dat niet helemaal homogeen is in zijn eigenschappen. Ik denk dat de natuurkundige eigenschappen verschillen van blok hout tot blok hout, elk stuk hout is anders en heeft zijn eigen karakteristiek. De eigenschappen hangen vast sterk af van de nerven in het hout, en zullen ook richtingsgevoelig zijn. Ik vermoed dat dit het onmogelijk maakt om 'een formule op te stellen' voor de precieze maten.
 
Maar een benadering kan misschien wel. Er zijn geloof ik computerprogramma's die dit kunnen. Ik vond bijvoorbeeld heel snel iets op http://www.geluidnieuws.nl/nov2000/lehr.html, maar ik weet het ook niet, eigenlijk heb ik geen verstand van deze computerprogrammas
 
verder vielen me de volgende passages op in de tekst die je doorlinkt:
 
If you are thinking about retuning an existing marimba, please be advised that it is easy to permanently ruin the tuning of a bar, which then must be replaced. If you want to retune an out of tune marimba, I would suggest that you fabricate several practice bars first.
-
The marimba bar vibrates in complex patterns..... It should be noted here that <b>the bar vibrates in more than one mode at a time and in fact usually vibrates in several modes when struck</b>.
Er zijn staande golven (eigenfrequenties) in lengte richting (de transverse modes), er zijn staande golven in diagonaal richting (torsional mode), dit zijn de twee belangrijkste modi, in deze richtingen kunnen dus 1,2,3, of meer staande golven optreden, de eigenfrequenties. Deze eigenfrequenties moet je op elkaar afstemmen.

In order to achieve an accurate tuning, you probably need to use a strobe tuner (a real strobe, not an instrument that attempts to mimic a strobe). Unfortunately, strobe tuners are expensive. If you don't have access to a strobe tuner, you might try using a less expensive electronic tuner (the type with a needle and scale and/or LEDs that indicate "in tune") but you may find it difficult, if not impossible, to tune overtones with these tuners
het stemmen van de klankstaven gebeurt blijkbaar door telkens wat materiaal uit de boog weg te schuren, en vervolgens het effect te meten met een stroboscoop. Bij een natuurlijk niet homogeen materiaal is dit misschien ook wel de beste manier. Maar je kunt makkelijk te veel wegschuren
Once the rough arch is cut, the strobe tuner is used to determine the frequencies of the fundamental and other transverse modes.

The modes tuned depend on the bar, for C4 only the first and second transverse modes were tuned

Verschillende klankstaven vergen een verschillend aanpak bij het stemmen/wegschuren

Note     Just Intonation (Hz)     Equal Temperament (Hz)
(er zijn reine stemmingen en er is een gelijkzwevende stemming, je moet eenzelfde manier van stemmen kiezen voor je hele instrument)
 
Nou ja, veel verstand heb ik er ook niet van, ik vind het een hele onderneming als je zoiets wilt bouwen
 

 
het heeft alleen zin om veel fouten te maken als je er iets van op steekt

Terug naar “Optica en Akoestiek”