Verschil Sievert en Gray

[mixz]

Hallo,
 
Ik heb een vraagje:
 
Beroepshalve mag ik niet meer dan aan 20mSv/jaar blootgesteld worden. Voor noodinterventies mag ik niet meer dan aan 150mSv blootgesteld worden.
Nu had ik het laatste jaar wat pech met de nieren waardoor ik 3x in 7 maanden tijd onder de CT-scan moest. 
Op die verslagen kon men zien aan welke dosis ik blootgesteld werd, maar dit was in mGy.
Ik heb me laten vertellen dat mGy = mSv maar dat vind een beetje kort door de bocht.
Ik weet nu niet goed hoe ik dit moet interpreteren of wat het verschil tussen die 2 is.
1e scan was 3.5 mGy
2e scan was 7.5 mGy
3e scan was 7.8 mGy 
 
Hoe moet ik dit interpreteren? Hoeveel mVs is dat dan?
 
Alsook stond daar telkens bij: 
1e scan 156 mGycm 
2e scan 365 mGycm 
3e scan 408 mGycm 
 
Alvast bedankt! 

[Bladerunner]

Hier heb je een calculator waarmee je (o.a.) dit om kunt zetten van G naar S of omgekeerd. De uitkomst veranderd echter niet, dus 1S = 1G. Het enige verschil zijn de eenheden waarin het uitgedrukt wordt en de definitie.

[mathfreak]

De stralingsdosis D wordt gegeven in Gray (Gy), waarbij 1 Gy = 1J/kg. Als E de totale energie en m de totale aan de straling blootgestelde massa is, dan geldt dat

\(D=\frac{E}{m}\)

De dosisequivalent H hangt met de stralingsdosis D samen volgens H = w_R·D, waarbij de weegfactor w_R afhangt van het type straling. Voor elektronen en fotonen geldt: w_R = 1. Voor protonen met een energie boven 2 MeV  geldt: w_R = 2-5. Voor neutronen met een energie beneden 10 keV of boven 2 MeV  geldt: w_R = 5. Als de neutronenenergie varieert van 10 keV tot 100 keV of van 2 MeV tot 20 MeV geldt: w_R = 10. Voor neutronen met een energie tussen 100 keV en 20 MeV, heliumkernen, vervalproducten (anders dan neutronen en elektronen) en zware kernen geldt: w_R = 20. Omdat de weegfactor een dimensieloze grootheid is geldt ook dat 1 Sievert (1 Sv) = 1J/kg. Onthoud dat dosisequivalent = weegfactor maal stralingsdosis.

[mixz]

Ok, en heb je een idee welke weegfactor ik moet toepassen als het gaat over stralingen van een CT-scan? 
 
De reden waarom ik dit allemaal vraag is graag zou weten als ik mijn limiet van 20mSv/jaar heb bereikt. Zo kan ik mijn werkgever dit laten weten... 
 
alvast bedankt... 

[mathfreak]

Bij een CT-scan wordt röntgenstraling gebruikt, dus de weegfactor is in dat geval gelijk aan 1.

[mixz]

hartelijk bedankt, dit betekend dat ik 18.8 mGy of 18.8 mSv heb gekregen in 7 maand tijd, zonder de achtergrondstraling van +- 2mSv per jaar erbij gerekend. Dit betekend dat ik mijn jaarlijkse dosis(equivalent) al overschreden heb. 
 
Bedankt! 

[Benm]

Voor gamma/rontgenstraling is de verhouding inderdaad 1:1. Ik neem echter aan dat je je dosimeter niet hebt meegenomen tijdens die onderzoeken, dus als je door wilt werken is dat in principe niet echt een probleem gezien niemand het kan zien, en je blootstelling door medisch onderzoek onder het beroepsgeheim van je behandelende artsen valt. 
 
Het lastige aan deze kwestie is dat er een internationaal verschil is tussen wat de maximale acceptabele dosis is voor radiologische werkers. In de EU is het 20 mSv/jaar, in de VS is het 50 mSv/jaar. Naar amerikaanse standaarden mag je dus nog anderhalf keer extra je normale europese maximumdosis halen dit jaar. 
 
Een jaar is een relatief korte periode. Gemiddeld 20 mSv/jaar is een plausibele limiet, maar je zou dat eigenlijk moeten middelen over een aantal jaren gezien het effect niet acuut is. In het amerikaanse model wordt daar vaak wel rekening mee gehouden: 50 mSv/jaar maximaal, en maximaal 1 Sv totaal over je werkzame leven: ongeacht of dat 20 jaar in 50 mSv/jaar is of 50 jaar in 20 mSv/jaar. 
 
Normaliter zul je de meeste jaren niet in de buurt komen van een maximale jaardosis, en een keer een jaar met een paar CT scans middelt dan prima uit. Een uitzondering hierop zijn wellicht astronauten die langdurig op het ISS verblijven en daar hun 'levenslange tax' kunnen oplopen in een paar lange missies. 

[mixz]

Benm, 
 
Ik snap wat je bedoeld, wat niet weet niet deert, maar hier deert het wel, tis namelijk mijn gezondheid. Ik wil zoals iedereen zo weinig mogelijk straling absorberen.
Weet ook niet goed wat ik moet denken van 3 ct-scans en een totaaldosis van 20msv in 7 maand. Heb ik DNA-schade opgelopen of niet, geen flauw idee. Moet ik er mijn slaap voor laten of niet. Heb eens rondgevraagd in mijn kenniskring en daar zaten mensen bij die al over de 20 ct-scans gekregen hebben wegens polytrauma. Er zat er zelfs 1tje bij die de tel kwijt is wegens aanhoudende rugproblemen... 
 

[Marko]

Voor gamma/rontgenstraling is de verhouding inderdaad 1:1. Ik neem echter aan dat je je dosimeter niet hebt meegenomen tijdens die onderzoeken, dus als je door wilt werken is dat in principe niet echt een probleem gezien niemand het kan zien, en je blootstelling door medisch onderzoek onder het beroepsgeheim van je behandelende artsen valt. 
 

 
Niemand kan het zien, dus het is geen probleem. Zei de bisschop tegen de misdienaar.

[Benm]

Ik wil er zeker niet van wegkijken, maar de regels voor radiologische werkers zijn stringent, en soms nodeloos: Als je in 1 jaar een paar CT onderzoeken nodig hebt en daardoor in dat ene jaar een stukje over de 20 mSv gaat dan heb je beroepsmatig al een probleem. Een jaar loopt echter van 1 januari tot de volgende 1 januari: als die CT scans toevallig net voor en na 1 januari plaatsvonden is er opeens helemaal geen probleem meer, je hebt dan bijvoorbeeld 13 mSv in 2018 en 7 mSv in 2019. Veronderstelt dat je in je werk niet blundert blijf je beide jaren ruimschoots onder je 'tax'. Maar als het toevallig zo is dat die CT scans in hetzelfde kalenderjaar plaatsvonden ging je erover. 
 
Ik neem aan dat iedereen inziet dat er geen relatie is tussen datum en gevolg, en dat het vallen van 3 CT scans over een periode van een jaar toevallig wel of niet kan zorgen voor het tellen van die blootstelling in dat administratieve jaar. 
 
Overigens levert het ook wel komische situaties op: in een bedrijf waar men met radiologisch materiaal werkte droeg iedereen zo'n cumulatieve dosimeter, inclusief de directeur. Hoewel de directeur nooit zelf iets deed met radiologisch materiaal was zijn dosis de hoogste van iedereen in het bedrijf. Uiteraard nogal verwarrend en verder onderzoek waard, mocht er toch iets verkeerd zitten. Dat bleek echter niet het geval te zijn, het verschil was enkel dat die directeur zijn dosimeter altijd droeg, inclusief op al zijn vliegreizen. 
 
Niet dat daardoor zijn dosis boven de 20 mSv per jaar kwam, maar de reden waarom  hij, op papier, de meest belaste werknemer was werd daardoor wel duidelijk.
 
Of het schadelijk is is nog een geheel andere vraag. 20 mSv is een dosis die je normaliter opdoet in pakweg 10 jaar aan natuurlijke blootstelling, afhankelijk van waar je woont. Er zijn plaatsen die er fors onder liggen, maar ook plaatsen waarbij je van nature meer dan 10 mSv/jaar blootgesteld wordt. Mensen die leven in gebieden met een hoge natuurlijke blootstelling lijken geen lage levensverwachting te hebben als het je het compenseert voor economische omstandigheden.

[Doc Brown]

Medische blootstelling staat los van de beroepsmatige blootstelling! Voor medische blootstelling gelden ook GEEN dosislimieten! Het maakt dus voor de beroepsmatige blootstelling niet uit wat de medische blootstelling is geweest in een jaar aangezien de medische blootstelling NIET meetelt voor de beroepsmatige blootstelling.
 
 

[mixz]

Dat is toch volledig van de pot gerukt? Ik zeg niet dat ik je niet geloof maar dit is toch absurd?
Straling blijft toch straling? als dat nu beroepsmatig of medische straling is, röntgen/gamma straling blijft toch straling? Een dosis van 20mSv blijft toch een dosis straling van 20mSv? 
 
Dit vind ik compleet gek! 

[Benm]

Dat er geen dosislimieten zijn voor medische behandeling lijkt me redelijk logisch. Bij zo'n CT scan is het niet zoveel, maar als je naar stralingsbehandeling van tumoren kijkt dan kom je wel aan enorme waardes. Dat is uiteraard nodig omdat je de tumor (zo gericht mogelijk) een op den duur dodelijke hoeveelheid blootstelling wilt geven. 
 
Maar voor diagnostische straling lijkt het me logisch dat deze wel meetelt voor een jaartotaal, evenals wat je oploopt in een vliegtuig en wellicht zelfs de natuurlijke achtergrondstraling als je gewoon op de grond bent. Een dosimeter meet die achtergrond natuurlijk ook, dus als je ze uitleest dan zie je dat gewoon terug. 
 
Het meeste radiologisch werk levert nauwelijks blootstelling op, denk aan radio-gelabelde isotopen voor biochemisch onderzoek en dergelijke. Je moet er wel het certificaat voor halen, maar experimenten zijn meestal zo opgezet dat de blootstelling 0 is, tenzij er iets fout gaat (sneuvelend glaswerk oid) en dan is het zo ingericht dat de hoeveelheid materiaal je niet aan 20 mSv kan blootstellen, ook al goot je het over je handen oid. 

[Doc Brown]

 
Maar voor diagnostische straling lijkt het me logisch dat deze wel meetelt voor een jaartotaal, evenals wat je oploopt in een vliegtuig en wellicht zelfs de natuurlijke achtergrondstraling als je gewoon op de grond bent. Een dosimeter meet die achtergrond natuurlijk ook, dus als je ze uitleest dan zie je dat gewoon terug. 
 

 
Diagnostische straling bestaat niet, maar ioniserende straling die gebruikt wordt voor diagnostiek. Diagnostiek valt onder medische blootstelling en valt daarmee NIET onder beroepsmatige blootstelling en telt dus ook niet mee voor de totale jaardosis van een radiologisch werker (blootgestelde medewerker).
 
@ mixz: het feit dat medische blootstelling geen dosislimieten kent is juist niet van de pot gerukt aangezien een dosislimiet de behandeling in de weg zou staan. Zeker bij radiotherapie worden stralingsdosis afgegeven van tientallen Grays (zeer lokaal uiteraard; een stralingsdosis van 4 Gray totale lichaam kan al dodelijk zijn en vanaf ca. 8 Gray totale lichaam is zeker dodelijk) om de tumor te kunnen killen, als daar een dosislimiet van 20 mSv zou gelden dan zou radiotherapie geen optie zijn en sterft de patiënt zeker.  
 
@ Benm: opfrissen van je N5 kennis kan geen kwaad voor jou

[Benm]

Ik heb nog een 5B, was alleen nodig om in het lab aan de slag te kunnen met radiolabels. Overigens stelt die cursus niet zoveel voor, en het staat me ook niet bij of ze uberhaupt hebben verteld of belasting buiten de werkplaats wel of niet meetelt. Aangezien het ook een GMO lab was bleef die dosimeter aan de labjas hangen in het afgeschermde gebied (onderdruk etc). Ergens is dat natuurlijk even krom: het ding vangt daar achtergrondstraling en zou bij een ongeval zelfs een dosis aan mij toekennen terwijl ik niet eens aanwezig was. Achteraf gezien raar, maar de logica was destijds denk ik vooral vanwege biologische veiligheid dat als een groter risico gezien werd.