taldevos
Artikelen: 0
Berichten: 3
Lid geworden op: vr 02 dec 2022, 13:41

Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Net begonnen met de studie, en in het boek Marshak Earth portrait of a planet wordt de gesteente cyclus met voorbeelden uitgelegd. In het volgende plaatje komt een subductiezone aan bod, maar vervolgens glijden die platen net zo makkelijk weer uit elkaar. Mijn vraag: kan dit (gebeurt dit) ook echt, of is dit puur om het voorbeeld simpel te houden?
IMG_20240906_104803881
Groet,
Taldevos
efdee
Artikelen: 0
Berichten: 688
Lid geworden op: za 28 mei 2016, 16:22

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Alleen door een botsing met een andere plaat kan de beweegrichting merkbaar veranderen.
Hier speelt de wet van behoud van impuls een belangrijke rol.
Gebruikersavatar
Xilvo
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 10.667
Lid geworden op: vr 30 mar 2018, 16:51

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

efdee schreef: za 14 sep 2024, 10:49 Alleen door een botsing met een andere plaat kan de beweegrichting merkbaar veranderen.
Hier speelt de wet van behoud van impuls een belangrijke rol.
Behoud van impuls speelt geen rol van betekenis.
Stel, er is een plaat ter grootte van 1000 km in het vierkant, met een dikte van 100 km. De snelheid is 40 mm per jaar, de snelheid waarmee de platen bij de Mid-Atlantische rug uit elkaar drijven. De gemiddelde dichtheid stel ik op 3000 kg/m3.
De impuls is dan 3,8E11 N.s.
Met een kracht van 12000 N (overeenkomend met het gewicht van een auto) krijg je zo'n plaat dan in een jaar tot stilstand.
efdee
Artikelen: 0
Berichten: 688
Lid geworden op: za 28 mei 2016, 16:22

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

"... maar vervolgens glijden die platen net zo makkelijk weer uit elkaar."
Er is sprake van een botsing. Wel WvBvI. De richting keert om
Gebruikersavatar
Xilvo
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 10.667
Lid geworden op: vr 30 mar 2018, 16:51

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

efdee schreef: zo 15 sep 2024, 11:55 "... maar vervolgens glijden die platen net zo makkelijk weer uit elkaar."
Er is sprake van een botsing. Wel WvBvI. De richting keert om
"Wel WvBvI"? Wat betekent dat?
Gebruikersavatar
HansH
Artikelen: 0
Berichten: 4.650
Lid geworden op: wo 27 jan 2010, 14:11

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

efdee schreef: za 14 sep 2024, 10:49 Alleen door een botsing met een andere plaat kan de beweegrichting merkbaar veranderen.
Hier speelt de wet van behoud van impuls een belangrijke rol.
of de richting van de lavastromen die het van onderen aandrijven?
efdee
Artikelen: 0
Berichten: 688
Lid geworden op: za 28 mei 2016, 16:22

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

WvBvI = wet van behoud van impuls
Gebruikersavatar
Xilvo
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 10.667
Lid geworden op: vr 30 mar 2018, 16:51

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

efdee schreef: ma 16 sep 2024, 17:09 WvBvI = wet van behoud van impuls
Die blijft zeker gelden. Alleen heb je er niet veel aan als je dat weet. Er is immers ook (veel) impulsuitwisseling met het magma waarop de platen drijven. Platen stuiteren zeker niet terug bij botsen.
Gebruikersavatar
jkien
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 5.692
Lid geworden op: ma 15 dec 2008, 14:04

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Bedenk daarbij dat de continenten niet drijven op een vloeibare zee van magma, maar dat ze vastgeplakt zitten op een ondergrond van vast gesteente, de asthenosfeer, die door de hoge temperatuur een geringe mate van kruip vertoont. Vloeibaar magma is heel beperkt aanwezig in de asthenosfeer.

In de afbeelding bij het startbericht van dit topic is de asthenosfeer oranje weergegeven. Dat betekent alleen dat dat gesteente heet is, niet dat het vloeibaar is. Lava die uit een vulkaan stroomt lijkt niet op de asthenosfeer.

link

.
Gebruikersavatar
Xilvo
Moderator
Artikelen: 0
Berichten: 10.667
Lid geworden op: vr 30 mar 2018, 16:51

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

jkien schreef: ma 16 sep 2024, 20:23 Bedenk daarbij dat de continenten niet drijven op een vloeibare zee van magma, maar dat ze vastgeplakt zitten op een ondergrond van vast gesteente, de asthenosfeer, die door de hoge temperatuur een geringe mate van kruip vertoont.
Dat klopt beter, een echt vloeibare laag zou de bovenliggende plaat niet zodanig kunnen doen bewegen dat er bergen ontstaan waar platen botsen.
Pa Pinkelman
Artikelen: 0
Berichten: 113
Lid geworden op: do 20 jun 2019, 21:54

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Xilvo schreef: za 14 sep 2024, 11:17
efdee schreef: za 14 sep 2024, 10:49 Alleen door een botsing met een andere plaat kan de beweegrichting merkbaar veranderen.
Hier speelt de wet van behoud van impuls een belangrijke rol.
Behoud van impuls speelt geen rol van betekenis.
Stel, er is een plaat ter grootte van 1000 km in het vierkant, met een dikte van 100 km. De snelheid is 40 mm per jaar, de snelheid waarmee de platen bij de Mid-Atlantische rug uit elkaar drijven. De gemiddelde dichtheid stel ik op 3000 kg/m3.
De impuls is dan 3,8E11 N.s.
Met een kracht van 12000 N (overeenkomend met het gewicht van een auto) krijg je zo'n plaat dan in een jaar tot stilstand.
Ik heb zitten rekenen hoeveel kinetische energie er in zo'n plaat zit. Massa is 3*10^20 kg. snelheid is 1,3*10^-9 m/s. Dat komt neer op 178 joule. Ongeveer het zelfde als een slome fietser. Niet genoeg voor een serieuze aardbeving.
Gebruikersavatar
HansH
Artikelen: 0
Berichten: 4.650
Lid geworden op: wo 27 jan 2010, 14:11

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Pa Pinkelman schreef: di 17 sep 2024, 21:18
Ik heb zitten rekenen hoeveel kinetische energie er in zo'n plaat zit. Massa is 3*10^20 kg. snelheid is 1,3*10^-9 m/s. Dat komt neer op 178 joule. Ongeveer het zelfde als een slome fietser. Niet genoeg voor een serieuze aardbeving.
die aardbeving kom op het moment dat die plaat ineens losschiet. net zoiets als een bijtel die je in het hout duwt en ineens los komt en dan in je vinger schiet. bij dat loskomen is de snelheid ineens wel groot.

Terug naar “Aardwetenschappen”