Het woord 'plebs'

[Marco van Woerden]

Laat me eerst deze vraag stellen: Wat is het plebs (= 'gewone volk') eigenlijk? Zijn dat die mensen die niet over onder andere deze kwestie nadenken, en die anderen dus ook niet als zodanig zullen benoemen? Dit is mijn eerste vraag.

Maar ik wil het eigenlijk niet zozeer over het woord 'plebs' hebben, maar meer over de consequenties van enigszins discriminerende woorden als deze. Zo had ik laatst een discussie over het gebruik hiervan. Mag je iemand plebs noemen, en moeten we erkennen dat er zoiets is als een sociale onderlaag die we in een supermarkt tegenkomen of achter de vuilniswagen? Is het goed om dit soort onderscheiden te maken, simpelweg omdat de sociale bovenlaag (wat/wie dat ook mag zijn) bijvoorbeeld vindt dat die scheiding bestaat? Kunnen we überhaupt wel de populatie in 'tweeën' klieven op deze manier?

Ik hoop dat men mijn dilemma begrijpt. Hebben we (sociale) standen of niet?

[Ger]

Ja, we hebben sociale standen. Echter is het niet zo dat men niet tussen die standen kan switchen. Je kan geboren worden als pleb en toch een succesvol zakenman worden bijvoorbeeld.

Plebs komt van het oude plebejer. Een plebejer was in het Romeinse rijk iemand zonder politieke rechten. Het lage volk dus. In feite heeft het nog dezelfde betekenis, zei het dat men nu wel politieke rechten heeft.

Ik zie het woord plebs nu hetzelfde als bijvoorbeeld neger, waar we laatst een discussie over hadden. Het woord op zich is een goede benaming, maar er kleeft een negatieve ondertoon aan. Dit is iets dat met de tijd en de cultuur veranderd. Ik vind het niet verkeerd, zolang het maar niet als een pure belediging wordt gebruikt.

[Marco van Woerden]

Oké, je betoogt hier duidelijk dat we plebs in hun status als zodanig mogen benoemen. Waarom geven we plebs dan kiesrecht?

[Archeopteryx]

Omdat nu eenmaal grondwettelijk is vastgelegd dat mensen gelijk zijn, om goede redenen denk ik wel. De term plebs is "slechts" denigrerend, althans, met het gebruik van het woord plebs introduceert men meteen een expliciete sociale ladder, met jezelf uiteraard enkele treden hoger dan het plebs, anders zou je het woord niet gebruiken.

Al met al is dat denk ik geen ramp want er zijn denk ik redelijke, maar persoonlijke, criteria te bedenken om mensen als plebs te bestempelen. Zoals bijv. de 1.4 miljoen mensen die op de dode W.S.P. Fortuyn hebben gestemd, de mensen die om oneiglijke redenen tegen de Europese grondwet hebben gestemd ("het zijn allemaal zakkenvullers in Den Haag"!), mensen die zich lomp en asociaal gedragen, mensen die denken dat het leven enige zin heeft, mensen die slechts leven voor het weekend, anti-intellectuelen, mensen die in de zomervakantie drie weken met hun bierbuik aan de Costa del Sol liggen en op het werk vertellen dat ze een fantastische tijd hebben gehad, mensen doktersromannetjes goede boeken vinden, mensen met een biostabil-ketting etc etc etc.

[Marco van Woerden]

Zoals bijv. de 1.4 miljoen mensen die op de dode W.S.P. Fortuyn hebben gestemd, de mensen die om oneiglijke redenen tegen de Europese grondwet hebben gestemd ("het zijn allemaal zakkenvullers in Den Haag"!), mensen die zich lomp en asociaal gedragen, mensen die denken dat het leven enige zin heeft, mensen die slechts leven voor het weekend, anti-intellectuelen, mensen die in de zomervakantie drie weken met hun bierbuik aan de Costa del Sol liggen en op het werk vertellen dat ze een fantastische tijd hebben gehad, mensen doktersromannetjes goede boeken vinden, mensen met een biostabil-ketting etc etc etc.

Dit vind ik dus veel te ver gaan, juist omdat het woord zo'n gallige bijsmaak heeft, en omdat een intellectueel best kan geloven in de biostabil, of kan genieten van een vakantie in Spanje op het strand, zonder ook maar enig oog voor de omringende cultuur te hebben. Maar goed, als we dan zover zijn gekomen om mensen in dit hokje te plaatsen, laten we zeggen die 80% van de bevolking ofzo (ik heb er geen idee van), waarom wordt die grondwet dan weer aangehaald om het plebs kiesrecht te geven. Dit klinkt een beetje als een cirkelredenering.

Bovendien is dit erg inconsequent, omdat het per definitie zo is dat het plebs niet voor het kiesrecht heeft gestreden, en feitelijk ook geen belang heeft bij die rechten. Per definitie dus. Persoonlijk geloof ik er niet zo in, juist omdat ik vind dat de asocialen en anti-intellectuelen (vormen zij het plebs?) op gelijkwaardige voet moeten worden behandeld met diegenen die niet tot het plebs behoren. Niet alleen omdat het de meerderheid van de bevolking is of omdat ieder uiteindelijk toch als onwetende is geboren en zich vanaf dat punt heeft moeten opwerken tot een eventueel niet-plebs mens, maar ook om de simpele reden dat ik niet geloof in dat beeld van de nietswetende bierzuiper, die zich nergens wat van aantrekt.

Uiteindelijk lijkt het er op neer te komen dat mensen uit puur eigenbelang hun werk doen (waarom anders het gezeur van de belastingbetaler? waarom anders überhaupt het bestaan van geld ter compensatie van verrichte diensten of geleverde goederen? waarom anders zoveel onopgeloste sociaal-maatschappelijke problemen?), en dat slechts die kleine groep die ik niet de bovenlaag durf te noemen zich heeft losgemaakt van dat egoïsme. Dat is misschien gewoon hoe mensen in elkaar zitten; dat men over het algemeen bewust bezig is met het vergroten van de eigen overlevingskansen. Het is daarom denk ik dat we het bepaalde groepen mensen niet kwalijk moeten nemen dat zij zogezegd 'verkeerd' (niet geheel geïnformeerd) op een politicus stemmen, omdat die een belofte deed op televisie. Het is menselijk. En dat nu een klein groepje die menselijke eigenschappen via rationele overwegingen kon overstijgen, wil nog niet zeggen dat zij het recht hebben om te regeren, of te zeggen dat het overige volk iets lagers, plebs, is.

En daarmee geef ik je volgens mij toch gelijk.

[Ger]

Oké, je betoogt hier duidelijk dat we plebs in hun status als zodanig mogen benoemen. Waarom geven we plebs dan kiesrecht?

Simpel. De wereld ontwikkelt zich. In 1917 als ik me niet vergis is besloten om niet alleen vooraanstaande mannen kiesrecht te geven, maar gewoon alle mannen. En 2 jaar later ook alle vrouwen (In NL heb ik het dan over, ik weet niet hoe dat in BE precies ging). Vrouwen hadden vroeger ook geen kiesrecht, zouden we dan om het woord vrouw te kunnen gebruiken weer het kiesrecht van de vrouwen moeten afnemen? Ik hoop het niet toch.

De term "plebs" mogen we gewoon gebruiken. Het heeft niet meer exact de betekenis als de term "plebejer", het verwijst er alleen naar. Men duidt er een lage sociale klasse mee aan. Net als dat met "neger" de gekleurde mens wordt aangeduid. Zolang het niet als een belediging bedoeld is, dan mag van mij iedereen het gebruiken. En ben zelf opgegroeid in de plebs-klasse, dus ik heb recht van spreken 8)