Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Gebruikersavatar
Miels
Beheer
Artikelen: 6
Berichten: 15.202
Lid geworden op: di 14 jan 2003, 12:26

optica: minimale brandpuntsafstand verkleinen

Ik zit met een probleem met m'n fototoestel. Ik wil wat aan macrofotografie gaan doen, maar kan niet genoeg inzoomen. De planning is om een oppervlakte van ongeveer 2 x 3 cm op 1 foto vast te leggen (bij een toestel van 36mm is dat dus ongeveer 1:1, maar nog verder vergroot mag ook).

Nu heb ik een telezoomlens met brandpuntsafstand f = 100-300 mm. Probleem is echter dat de minimale afstand waarop scherp gesteld kan worden maarliefst 1,5 meter bedraagt. Als ik zo ver mogelijk in wil zoomen stel ik dus in op f = 300 mm en is het object 1,5 m van mij vandaan. Op deze afstand krijg ik ongeveer een vlak van 10 x 15 cm op 1 foto.

Nu zat ik te denken: je hebt voorschroeflenzen in verschillende dioptrieen (S) van ongeveer 1 t/m 10. Ik ben benieuwd wat hier precies het gevolg van is. Laten we voor het gemak even uitgaan van S = 4.

Ik vereenvoudig mijn objectief even tot 1 enkele lens, die ik 1 noem (f1 duidt dus bijv. op de brandpuntsafstand van het objectief).

De voorschroeflens met S = 4 wordt 2.

Even alle stellingen op een rijtje:
  • S = 1 / f
  • 1/Ftot = (1 / f1) + (1/f2)
  • f1 = 300 mm = 3m
  • U1min= 1,5 m (Umin = minimale focusafstand)
Tot zover klopt het nog geloof ik. Maar... hoe reken ik nu uit wat er gebeurt als je deze lenzen samenvoegt? Mag ik U dan lezen als f? Ofwel, mag dit:

S = 1/f en S2 = 4 => F2 = 0,25 m

Ftot = (1/F1) + (1/F2) -> mag ik nu Umin invullen ipv F, dus:

1/Ftot = (1/1,5) + (1/0,25) = 2/3 + 4 = 4,66 => Ftot = 3/14 = 0,214 m

Met andere woorden: volgens deze beredenering kan ik nu scherpstellen op voorwerpen die 21,4 cm van mij af staan, ipv 150. Als ik daar pythagoras op los laat:

voorheen: op 150 cm afstand past een voorwerp van 15 cm breed op 1 foto

nieuwe afstand: 21,4 cm

vast te leggen breedte = (((15/2) / 150) * 21,4) * 2 = 2,14 cm

Wat problemen die bij me opkomen zijn:
  • Je mag U1min niet invullen ipv f
  • Doordat je een lens voorschroeft doe je alleen maar de zoomfactor te niet. Je kan dus wel dichterbij komen, maar met minder zoom is het resultaat het zelfde als verder weg.
  • Het resultaat gaat op een fish-eye lijken, dus grote vertekeningen aan de randen.
Nou, lijkt me een uitgebreid verhaal. Ik ben benieuwd!
Never be afraid to try something new. Remember, amateurs built the ark. Professionals built the Titanic
Pietje
Artikelen: 0
Berichten: 73
Lid geworden op: do 11 sep 2003, 12:37

Re: optica: minimale brandpuntsafstand verkleinen

Als je met meerdere lenzen werkt, is het belangrijk om te weten dat het beeld van de eerste lens, het voorwerp is van de tweede lens. Zo kun je dus gewoon door rekenen.

Volgens mijn geldt die formule van die brandpunten alleen als de lenzen tegen elkaar aan zitten. Verder is 300 mm geen 3 m.
Gebruikersavatar
Bart
Artikelen: 0
Berichten: 7.224
Lid geworden op: wo 06 okt 2004, 22:42

Re: optica: minimale brandpuntsafstand verkleinen

Misschien toch handiger om gewoon een macrolens te kopen? Tweedehands kosten die dingen niet veel meer.
If I have seen further it is by standing on the shoulders of giants.-- Isaac Newton
Gebruikersavatar
Miels
Beheer
Artikelen: 6
Berichten: 15.202
Lid geworden op: di 14 jan 2003, 12:26

Re: optica: minimale brandpuntsafstand verkleinen

Misschien toch handiger om gewoon een macrolens te kopen? Tweedehands kosten die dingen niet veel meer.
Nou, uhhh, nee!

Om te beginnen: een voorschroeflens is goedkoper (20 euro bij de eerste de beste fotozaak waar ik naar binnen ben gegaan).

Bovendien is ie een stuk kleiner en lichter. Ik hou niet van extra bagage, zeker niet voor dat enkele geval dat ik zo dichtbij wil.

En bovenal: als ik eenmaal iets wil weten dan wil ik ook precies weten hoe het zit. Dus ookal zou een macrolens handiger zijn, ik wil nu weten hoe je het allemaal zou kunnen berekenen!

Maar goed... nu weet ik nog steeds niet hoe het precies zit! Enig id?
Volgens mijn geldt die formule van die brandpunten alleen als de lenzen tegen elkaar aan zitten. Verder is 300 mm geen 3 m.
Zo'n voorschroef lens zit wel erg dicht tegen het objectief aan. Strikt gezien natuurlijk niet helemaal, maar volgens mij benadert die aanname de werkelijkheid voldoende (in ieder geval wel voor de nauwkeurigheid die ik nu graag heb. En dat is meer een indicatie)

Verder heb je natuurlijk gelijk, 300 mm is niet 3m. Gelukkig kwam die 3m verder ook nergens in de berekening terug...
Never be afraid to try something new. Remember, amateurs built the ark. Professionals built the Titanic
Gebruikersavatar
Bart
Artikelen: 0
Berichten: 7.224
Lid geworden op: wo 06 okt 2004, 22:42

Re: optica: minimale brandpuntsafstand verkleinen

Ik probeer eens wat:

1/f = 1/v + 1/b

Als je zo dicht mogelijk scherpstelt met de 300mm, dan is b = 1.5m

Hieruit volgt dat v = 3/8 m

Nu schroef je er een lens bij op. Ik ga er even van uit dat deze geen dikte heeft en direct tegen de ander lens aan zit.

de nieuwe f`: 1/f` = 1/f<sb>1[/sub] + 1/f<sb>2[/sub] = 10/3 + 1/4 = 43/12

nu: 1/b = 1/f` - 1/v = 43/12 - 8/3 => b = 12/7 m ~ 1.7m
If I have seen further it is by standing on the shoulders of giants.-- Isaac Newton

Terug naar “Natuurkunde”