de andere dimensies

[U-Quark]

Wij leven in een 4D wereld. Ik lees soms ook iets over meerdere dimensies, meer dan 4 dus. Ik vroeg me af hoe je die kan zien? wat is bijvoorbeeld de 5e de 6e, 7e, 8e.... dimensie?

[Assassinator]

volgens mij heeft dat te maken met de string theorie, maar meer weet ik er ook niet van.

[aaargh]

We kunnen ons hogere dimensies niet voorstellen, we kunnen zelfs in de verste verte er ons geen beeld van vormen. Maar we zijn er redelijk van overtuigd dat er maar 3 ruimtelijke dimensies zijn en 1 tijdsdimensie. Ik weet dat de strintheorie er meer voorspelt maar die zijn wel opgerold dus die tellen niet mee.

[StrangeQuark]

Dat zijn twee hele ingewikkelde vragen. Volgens Snaartheorie zitten de dimensies opgerold. Dit kan je een beetje voor je zien met de volgende analogie. Stel je voor dat er een koortdanser in de verte over een koord loopt, in een circus ofzo. Als jij naar de koorddanser kijkt, merk je dat deze alleen van links naar rechts kan lopen en van rechts naar links. In zijn wereld is er dus maar 1 dimensie. Echter als je heel goed kijkt met je verrekijker in het circus, dan zie je dat er ook een lieveheersbeestje over de kabel heenloopt. Het lieveheersbeestje is lekker aan het wandelen en schrikt zich kapot als deze de koortdanser ziet aankomen, die hem zeker zal gaan pletten met zijn schoenen. Snel rent het beestje naar de onderkant van het touw. Als je goed ingezoomd kijkt en heeeeel klein bent, dan is er nog een dimensie opgekruld aanwezig. Het lieveheersbeestje kan niet alleen links en rechts op het touw maar ook nog linksom en rechtsom draaiend om het touw heen. Zo zit het ook met de overige dimensies, ze zijn opgekruld in hele kleine Calaby-Yau ruimtes. Opgekruld en superklein, net zoals de dimensie van het lieveheersbeestje ook erg klein is en niet zichtbaar van een afstand.

Hoe je die zou kunnen zien is een heel ander verhaal. In een deeltjesversneller zou je ze kunnen opengooien en dan weet je dat ze er waren, maar dat kunnen de huidige deeltjesversnellers bij LANGE NA nog niet, daar zijn ze veel te zwak voor. Een ander mooi voorstel is om een heel gevoelig experiment te doen met zwaartekracht en om te kijken of dat misschien weg 'lekt' in die extra dimensies. Je kan je wel voorstellen dat als je een cirkel hebt, en je wilt deze inkleuren, en je stift heeft maar een beperkte hoeveelheid inkt, dat de hoeveelheid inkt die je nodig hebt afhankelijk is van de straal (de omtrek is immers afhankelijk van de straal. 2 pi r). In het geval van een bol, is dat afhankelijk van de straal in het kwadraat (immers het oppervlak is afhankelijk van 4 pi r2). Zo is het ook met het zwaartekrachtsveld. In een universum met ons aantal dimensies zou de zwaartekracht (de inks) af moeten nemen met r^2. Echter als de zwaartekracht zou weglekken in die kleine dimensies, en je zou op hele kleine afstanden zwaartekracht kunnen meten (dat kan nu pas op een paar milimeter, dus het is nog niet fijn genoeg) dan zou het wel eens met r^7 af kunnen nemen ipv r^2. Dat komt omdat de zwaartekrachts inks als het ware uitgesmeert wordt over die extra dimensies. Een superdimensionale bol of cirkel zo je wil.

Kan je daar wat mee?

[StrangeQuark]

We kunnen ons hogere dimensies niet voorstellen, we kunnen zelfs in de verste verte er ons geen beeld van vormen. Maar we zijn er redelijk van overtuigd dat er maar 3 ruimtelijke dimensies zijn en 1 tijdsdimensie. Ik weet dat de strintheorie er meer voorspelt maar die zijn wel opgerold dus die tellen niet mee.

Hoezo zouden die niet meetellen???

[aaargh]

Voor de gewone leefwereld tellen die niet mee je zal ze nooit merken, trouwens de stringtheorie is nog altijd niet bewezen en kan gewoonweg een hoop BS zijn.

Voor de geinteresserden: http://www.harmwal.nl/hypercube/

Dit is misschien interessant om je te helpen en beeld te vormen.

[StrangeQuark]

Voor de gewone leefwereld tellen die niet mee je zal ze nooit merken, trouwens de stringtheorie is nog altijd niet bewezen en kan gewoonweg een hoop BS zijn.

Voor de geinteresserden: http://www.harmwal.nl/hypercube/

Dit is misschien interessant om je te helpen en beeld te vormen.

Dat kan wel zo zijn maar de TS vroeg toch:

Ik lees soms ook iets over meerdere dimensies, meer dan 4 dus. Ik vroeg me af hoe je die kan zien?

Dan zijn die toch wel degelijk relevant, waarschijnlijk heeft hij dat dus door snaartheorie gehoord.

[Markma]

Een goed verhaal StrangeQuark, toch, in dat verhaal met dat lieveheersbeestje zie ik geen extra dimensie. De koortdanser kan immers ook (verwaarloosbaar klein) naar voren en achteren gewegen. Als hij daarbij niet zo zwaar zou zijn en weerhaakjes aan zijn voeten zou hebben zou hij ook rond het koord kunnen draaien.

Hmm.....Hoezo heb ik nu eigenlijk het idee dat ik de plank volledig mis sla?

[StrangeQuark]

Een goed verhaal StrangeQuark, toch, in dat verhaal met dat lieveheersbeestje zie ik geen extra dimensie. De koortdanser kan immers ook (verwaarloosbaar klein) naar voren en achteren gewegen. Als hij daarbij niet zo zwaar zou zijn en weerhaakjes aan zijn voeten zou hebben zou hij ook rond het koord kunnen draaien.  

Hmm.....Hoezo heb ik nu eigenlijk het idee dat ik de plank volledig mis sla?

Dat is nu precies het punt. De dimensies zijn er wel, alleen ze zijn opgekruld en 10^-33 (dacht ik) meter groot. Als je aan de gemiddelde koorddanser zou vragen waar hij heen kan, dan zou hij zeggen links en rechts, maar in feite kan hij nog meer kanten op, alleen de koorddanser zou je voor gek verklaren als je dat ging voorstellen. Het blijft uiteraard een analogie, en heel moeilijk voor je te zien in het echt. 6 opgekrulde dimensies, overal waar je kijkt, maar wel kleiner dan wat wie dan ook kan zien, klinkt erg far fetched. Ik persoonlijk ben pro-snaartheorie, maar zoals aaargh terecht opmerkte is er nog veel te doen, en nog veel te bewijzen.

[Rammelslakje]

Is de 4de dimensie nou echt tijd? Ik hoor hier iedere keer weer verschillende verhalen over. De meerderheid zegt welliswaar dat de 4de dimensie tijd is maar nu zie ik (als ik me niet vergis) een een of andere vorm wat dus 4D blijkt te zijn :/

We hebben 3 ruimtelijke dimensies dat staat in ieder geval vast.

Wat is nou officieel de kwestie van de vierde dimensie? Of is hier nou nog geen overeenstemming over?

[aaargh]

De 4de dimensie is officieel tijd. Punt.

Maar er wordt veel gezegd over de 4de ruimtelijke dimensie maar we weten zeker dat die er niet is in volledig uitgestrekte vorm maar dat die slechts in stringtheorien voorkomt.

[Rammelslakje]

Ik probeer even een kleinere uitleg te vinden over de Stringtheorie want ik kom nu alleen op grote lappen tekst... Maar dan is de eerst volgende dimensie dus de 5e dimensie. En uit jou korte verhaaltje constateer ik ook dat dimensies niet alleen ruimtelijk zijn. Op tijd (verandering) afgezien, zouden er dan niet meer natuurkundige verschijnselen kunnen meetellen aan een eventuele 5e Dimensie?

[aaargh]

Voor ons zijn er maar 2 soorten dimensies bekend, spatiale of ruimtelijke en temporale of tijdelijke.

[Rogier]

Voor ons zijn er maar 2 soorten dimensies bekend, spatiale of ruimtelijke en temporale of tijdelijke.

Wat is het onderscheid tussen die twee? Wij beleven ze natuurlijk anders, maar als ik me de gehele ruimtetijd als statisch, tijdloos 4D ding voorstel (met enig hoofdbreken) zie ik geen significant verschil..?

[aaargh]

Het verschil tussen die 2 is dat de temporale dimensies bijna eenrichtingsverkeer zijn. Er zullen nog hopen andere verschillen zijn, ik ben ervan overtuigd dat verschillende soorten er zeer zeker zijn.