Ik zou het woord "achterhaald" niet durven gebruiken in een filosofische context. In de filosofie draait het niet om goed of fout, maar om goed onderbouwd of slecht onderbouwd. Uiteraard zijn er verschillende kritieken te geven op het positivisme, maar het is daarom geen slechte of misplaatste ideologie.
Ik vind echter dat de argumentatie tegen het positivisme sterker is dan die voor. Ik zou het op zich geen ideologie noemen, het is pas afhankelijk van de invulling en de gevolgen van het denkkader dat we kunnen oordelen over het "goed" of "slecht" zijn ervan in ethische zin. Ik vind echter dat de veronderstellingen die het positivisme maakt, een kijk op de wetenschap vanuit een zekere naïviteit vraagt. De opleiding die ik volg zit daar zeker voor iets tussen, maar ik denk dat veel wetenschappers het daarmee eens zijn.
Het is maar wat je schimmig noemt, want wat is "werkelijkheid". Volgens het solipsisme (waar ik - voor de goede orde - geen aanhanger van ben) stelt ook dat er geen werkelijkheid is, maar dat alles voortvloeit uit het bewustzijn van jezelf, de waarnemer.
Het solipsisme is voor mij niet veel meer dan een interessant gedachte-experiment, maar is voorts totaal onbruikbaar (dat is ook mijn bezwaar tegen de ontkenning van de vrije wil). Ik vind dat we in dit kader een bruikbare kijk op de werkelijkheid nodig hebben, maar wel één die grondig beargumenteerd is en rekening houdt met de onmogelijkheid van de mens om de hele werkelijkheid te vatten.
Klintersaas schreef:Ik ben niet van mening dat de (positivistische) wetenschap ooit alles zal kunnen vatten en de werkelijkheid volledig zal kunnen beschrijven, maar ik meen wel dat telkens als er een nieuw probleem of vraagstuk opduikt de (positivistische) wetenschap dit zal kunnen verklaren. In mijn visie zullen er dus steeds nieuwe problemen ontstaan, die steeds weer door de (positivistische) wetenschap verklaard zullen kunnen worden.
(...)
Ik vertel dat de wetenschap alles kan verklaren, niet de mens. Alhoewel wetenschap enkel bedreven kan worden door de mens vrees ik dat er een bovengrens zit aan het menselijke bevattings- en verklaringsvermogen, waardoor de wetenschap ons op een bepaald ogenblik wel eens boven het hoofd zou kunnen groeien.
De wetenschap is een door de mens gemaakt instrument. Het lijkt mij dan ook onmogelijk dat het voor elk mogelijk probleem theoretisch een oplossing kan bereiken. De wetenschap draagt oplossingen aan in een wetenschappelijke context, maar zal nooit een volledige beschrijving van de werkelijkheid bieden voor elk aspect in elke context. Opnieuw steekt hier de bruikbaarheid op, en het onderscheid tussen het reële en de realiteit. Ik denk dat wetenschappelijke kaders kunnen verschuiven, zodat wij problemen op een gegeven moment op een andere manier bekijken. Ik geloof echter niet dat die verschuiving altijd een verfijning is.
"Wherever he steps, whatever he touches, whatever he leaves, even unconsciously, will serve as a silent witness against him. Not only his fingerprints or his footprints, but his hair, the fibers from his clothes, the glass he breaks, the tool mark he leaves, the paint he scratches, the blood or semen he deposits or collects. All of these and more, bear mute witness against him. This is evidence that does not forget. It is not confused by the excitement of the moment. It is not absent because human witnesses are. It is factual evidence. Physical evidence cannot be wrong, it cannot perjure itself, it cannot be wholly absent. Only human failure to find it, study and understand it, can diminish its value."
Ik vind dit moeilijk. Locard gaat uit van een intrinsieke waarde van het bewijs. Het stukje dat je vet gezet hebt benadrukt dat: die intrinsieke waarde wordt soms niet ontdekt door de mens. Terwijl het slechts de mens is die het zijn waarde toedicht.
Feitelijk is het "bewijs" wat het is op dat moment. De rest is interpretatie, en die moet per definitie menselijk gebeuren.
Analoog aan dit principe meen ik dat er bij elk verschijnsel altijd een wetenschappelijke verklaring hoort, maar dat die soms niet gevonden of begrepen wordt door de mens;
Het is mogelijk dat elk verschijnsel kan beschreven worden. Die beschrijving zal dan aan een bepaald kader gebonden zijn. In het geval van de wetenschap zoals we die nu kennen, kan het zijn dat bepaalde verschijnselen niet beschreven kunnen worden. Het is de mens die aan de werkelijkheid een bepaalde beschrijving oplegt. De werkelijkheid draagt die beschrijving niet in zich. Als er dus een wetenschappelijke verklaring bij een verschijnsel hoort, is dat omdat de mens die verklaring bij het verschijnsel
doet horen.
Zou je verder misschien eens een voorbeeldje kunnen geven van een situatie waarin het raadzaam is om de logica en het systeem niet te volgen?
Het is misschien geen perfect voorbeeld, maar zeker illustratief. De meeste logische systemen zijn monotoon. In dit systeem is het onmogelijk om uit bepaalde premissen een andere conclusie te trekken als er een premisse wordt toegevoegd. Bijvoorbeeld: "Als Els naar Mozart luistert is zij tevreden" (naar
Menselijke Kennis van D. Batens). Daaruit valt in klassieke logica af te leiden: "Els luistert ofwel niet naar Mozart, ofwel is zij tevreden". Dat is natuurlijk niet wat we bedoelen. Of: "Als Piet ziekte x heeft, krijgt hij medicijn y. Piet heeft ziekte x" (naar A. Vandierendonck). De conclusie is duidelijk geen probleem, maar: "Piet is allergisch aan medicijn y." Nu verander je natuurlijk de conclusie, en dat is een overtreding van de monotoniciteitsregel.
Ik denk, dat je nader onderscheid kunt maken tussen een objectieve en subjectieve werkelijkheid.
Hoe zie jij de relatie tussen die twee?
Klintersaas schreef:thermo1945 schreef:
De objectieve werkelijkheid zou ook zonder mensen bestaan. De subjectieve werkelijkheid is dan wat individuele mensen waarnemen, voor waar nemen, hun (subjectieve) waarheid. De vereniging van al die subjectieve werkelijkheden hoeft nog steeds niet de objectieve werkelijkheid te zijn,simpelweg, omdat we 'maar' vijf zintuigen hebben, elk met hun begrenzingen, en een beperkt verstand.
Inderdaad, en dat probeerde ik ook in mijn vorige post duidelijk te maken door te stellen dat er voor alles wel een wetenschappelijke verklaring bestaat, maar dat die niet steeds gevonden zal worden door menselijke onkunde.
Maar zijn er voor de beoefening van de wetenschap niet gewoon instrumenten uitgevonden die een uitbreiding vormen op onze zintuigen? Is de wetenschap dat geen geobjectiveerde vereniging van subjectieve werkelijkheden?
Volgens mij is er een theoretisch eindpunt aan dat wat bevat c.q geweten kan worden, ook al ligt dat punt in tijd ver van ons vandaan.
Dat is wat ik de objectieve werkelijkheid noem.
Bedoel je dat het een objectief feit is dat er een eindpunt is aan wat geweten kan worden? Of bedoel je dat de objectieve werkelijkheid daarbuiten ligt? Of dat het weten op het eindpunt samenvalt met de objectieve werkelijkheid? Sorry, maar je zin is een beetje ambigu.
Je hebt uiteraard gelijk, maar dat betekent m.i. niet dat ethiek altijd goed is. In bepaalde gevallen is ethiek een hinderpaal op de weg naar (wetenschappelijke) vooruitgang.
Deze bezwaren zijn op zich ook ethisch (in de zuivere zin, ik spreek me niet uit over het "goed" of "slecht").
Ik vind het altijd erg interessant om me even buiten het complete maatschappelijke referentiekader te plaatsen, alle normen en waarden overboord te gooien en vervolgens na te denken (en te oordelen) over begrippen zoals misdaad in het algemeen en moord in het bijzonder. Waarschijnlijk open ik daar ooit nog wel eens een topic over.
Opnieuw een interessant gedachte-experiment.
nabob schreef:Er zijn min of meer vier verschillende waarheidsmodellen:
-Correspondentiemodel
-Consensusmodel
-Coherentiemodel
-Pragmatische model
Zou je daar nog wat meer bij kunnen vertellen?
Edit: Er liep wat mis met de quotes, de datum en snapbacks kloppen misschien niet helemaal... 't Is ook zo'n hoop.
Editje: Els is een vrouw
