Sinterklaas & Zwarte piet.

[Bartjes]

Ik had begrepen dat de rechter Zwarte Piet wel als een racistisch stereotype ziet. Dat is een heel belangrijk punt, veel belangrijker dan de vraag of de burgemeester van Amsterdam al dan niet zorgvuldig genoeg is geweest. Wanneer Zwarte Piet geen racistische stereotype is, hebben de antizwartepietisten immers juridisch geen poot om op te staan. 
 
Verder beschouw ik de Verenigde Staten beslist niet als een voorbeeldland! Die stampei over Zwarte Piet is ook voor een groot deel op ontwikkelingen binnen de VS geïnspireerd. Dat zie je aan de aangehaalde typische voorbeelden uit de VS, de veelvuldig gebruikte anglicismen, het dragen van Amerikaanse petjes, het scanderen van Amerikaanse kreten, en de onnodig vaak in het Engels gestelde teksten en boeken. We proberen hier in Nederland mensen zo veel mogelijk gelijk te behandelen, ongeacht hun huidskleur. Dat lukt nog niet altijd en overal, dus er is nog werk te doen. Maar deze benadering gaat de antizwartepietisten niet ver genoeg, zij willen uit hun huidskleur politieke munt slaan. Iets wat overigens bij blanken (in het antizwartepietistische jargon "witten" genoemd) ten strengste veroordeeld wordt. Er zijn overigens ook blanken die zich uit een verkeerd begrepen solidariteit voor het antizwartepietistische karretje laten spannen. Maar de ene vorm racisme is niet erger dan de andere. Ik weiger dan ook in dat spelletje mee te gaan.
 
Zie ook:
 
http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/26772_waarom_praten_over_witte_privileges_een_slecht_idee_is/
 
http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/23515_zwarte_piet_en_de_zwarte_activisten/

[Ger]

Voor de volledigheid dan, zodat er geen discussie kan zijn over wat de uitspraak nu is:
Rechtspraak.nl: uitspraak ECLI:NL:RBAMS3888 - Evenementenvergunning voor de intocht van Sinterklaas in 2013 in Amsterdam.
 
Zoals je daar kunt lezen verwerpt de rechter het beroep op artikel 1 van de grondwet:
 
 

(onder 12.6)
In dit geval is naar het oordeel van de rechtbank echter niet gebleken dat de uitvoering van het evenement tot verschil van behandeling van bepaalde groepen mensen heeft geleid, meer specifiek een verschil van behandeling van mensen gebaseerd op onderscheid naar ras. Eisers hebben ook geen bewijs geleverd van hun stelling dat het vergunde evenement in 2013 heeft geleid tot ongelijke behandeling als bedoeld in artikel 1 van de Grondwet. Dat geen rekening met hun gevoelens zou zijn gehouden, is daarvoor onvoldoende. De beroepsgrond slaagt niet.

 
Ik stel voor dat je eerst even de uitspraak zelf gaat lezen en bestuderen alvorens je er allerlei conclusies aan verbindt en je je er heel druk om maakt.

[Bartjes]

Ik stel voor dat je eerst even de uitspraak zelf gaat lezen en bestuderen alvorens je er allerlei conclusies aan verbindt en je je er heel druk om maakt.

 

Dat had ik al gedaan. Direct aan het begin lees ik:

 

De rechtbank komt tot op grond van e-mails van het College voor de rechten van de mens, een onderzoeksrapport van het bureau statistiek van de gemeente Amsterdam en de verklaringen van eisers tot de conclusie dat deze figuur van Zwarte Piet een negatieve stereotypering is van zwarte mensen.

 

En verderop:

 

15.9.

De rechtbank zal allereerst, uitgaande van de zich in het dossier bevinden stukken, beoordelen of het fenomeen Zwarte Piet, zoals geschetst in overweging 15.8, leidt tot een negatieve stereotypering van de groep van zwarte mensen. Indien dat het geval is, zal de rechtbank vervolgens beoordelen of het negatieve effect daarvan op zwarte mensen zodanig is, dat dit een inbreuk maakt op het privéleven van eisers.

15.10.1.

Bij de stukken bevinden zich een e-mailbericht van het College voor de Rechten van de Mens van 22 oktober 2013 aan mevrouw [naam 1], een e-mailbericht van 27 november 2013 aan mevrouw [naam 2] en een e-mailbericht van 8 april 2014 aan de Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden. Blijkens deze e-mailberichten stelt het College zich op het standpunt dat Zwarte Piet een fenomeen is dat een racistisch onderdeel is van de Sinterklaastraditie. Ook al is het niet racistisch bedoeld, het wordt wel als kwetsend ervaren. Het bevestigen van stereotype beelden (dom, knecht, en donker) werkt door en mensen hebben er last van. Uit eigen onderzoek weet het College dat discriminatie veelal niet de intentie is maar wel het effect van gedrag.

15.10.2.

Uit het onderzoek “Hoe denken Amsterdammers over Zwarte Piet?” van het Bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam van december 2012 blijkt dat 37% van alle ondervraagden zich kan voorstellen dat Zwarte Piet als discriminerend wordt ervaren door andere mensen, hoewel zij zichzelf er niet door gediscrimineerd voelen en dat 7% van alle ondervraagden Zwarte Piet als discriminerend ervaart. Van de mensen met een Surinaamse, Antilliaanse of Ghanese achtergrond ervaart respectievelijk 27, 18 en 14% de figuur Zwarte Piet als discriminerend.

15.11.1.

De rechtbank hecht waarde aan het standpunt van het College. Daartoe is van belang dat het College het onafhankelijke nationaal instituut is voor de rechten van de mens, bedoeld in Resolutie A/RES/48/134 van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties van 20 december 1993 inzake nationale instituten voor de bevordering en bescherming van de rechten van de mens en in aanbeveling R (97) 14 van het Comité van ministers van de Raad van Europa van 30 september 1997 inzake de oprichting van onafhankelijke nationale mensenrechteninstituten. Het College is in het leven geroepen door de Wet College voor de rechten van de mens en het heeft tot doel in Nederland de rechten van de mens, waaronder het recht op gelijke behandeling, te beschermen, het bewustzijn van deze rechten te vergroten en de naleving van deze rechten te bevorderen. De taak van het College is - onder meer - het doen van onderzoek naar de bescherming van de rechten van de mens, waaronder het onderzoeken of een onderscheid is of wordt gemaakt en het geven van een oordeel daarover in bepaalde concrete gevallen, het rapporteren, adviseren en het doen van aanbevelingen over de bescherming van de rechten van de mens.

De rechtbank ziet voorts geen aanleiding te twijfelen aan de representativiteit van het onderzoek van het Bureau Onderzoek en Statistiek. Daartoe is van belang dat bij het onderzoek een groot aantal burgers (1383 in totaal) van verschillende afkomst is ondervraagd.

15.11.2.

De rechtbank onderkent dat voor veel Amsterdammers Zwarte Piet een sprookjesfiguur uit de kindertijd is. Dit neemt niet weg dat gelet op het standpunt van het College, de uitkomst van het onderzoek van het Bureau Onderzoek en Statistiek en hetgeen eisers hebben aangevoerd, zoals vermeld in overweging 15.5, aannemelijk is dat de figuur van Zwarte Piet in de vorm zoals geschetst in overweging 15.8 bij zwarte mensen tot gevoelens van minderwaardigheid leidt en daarmee tot een negatieve stereotypering van de zwarte mens. Met name de rol van knecht en het uiterlijk en het gedrag van Zwarte Piet leiden immers tot het beeld dat zwarte mensen ondergeschikt en dom zijn. De rechtbank wijst er in dit verband op dat verweerder blijkens het bestreden besluit ook deze mening is toegedaan. Volgens verweerder moet Zwarte Piet blijven, maar moet Zwarte Piet steeds minder zwart en minder knecht worden. Krompraat, kroeshaar, dikke lippen, oorringen en onderdanigheid bevestigen de door menigeen gevoelde band met slavernij en zijn daarom te vermijden, aldus verweerder.

15.12.Niet elk effect van negatieve stereotypering leidt echter tot het oordeel dat een inbreuk wordt gemaakt op het privéleven. Het effect van de negatieve stereotypering moet een zekere mate van ernst hebben. De rechtbank verwijst in dat verband naar het arrest van het EHRM van 9 april 2009 inzake A. tegen Noorwegen, nr. 28070/06. Naar het oordeel van de rechtbank heeft het effect van de negatieve stereotypering in dit geval een zekere mate van ernst. Vast staat weliswaar dat de intocht in Amsterdam maar een beperkt onderdeel is van de totale Sinterklaastraditie. Dit onderdeel vindt echter elk jaar plaats en trekt vele bezoekers. Bovendien vormt het in Amsterdam de start van de verdere Sinterklaasviering, die enkele weken in beslag neemt. Zwarte Piet maakt die gehele periode een niet te missen onderdeel uit van het dagelijks leven binnen de Nederlandse samenleving. Op grond van het voorgaande komt de rechtbank dan ook tot het oordeel dat verlening van de bestreden vergunning, waarbij niets is geregeld omtrent Zwarte Piet, tot een inbreuk leidt op het privéleven van eisers.

De rechtbank geeft de antizwartepietisten dus niet helemaal gelijk, maar wel in zoverre dat "deze figuur van Zwarte Piet een negatieve stereotypering is van zwarte mensen." Een grondig onderzoek vond de rechtbank - gezien de vermelde nogal eenzijdige bronnen - kennelijk niet nodig.

[Typhoner]

 Maar deze benadering gaat de antizwartepietisten niet ver genoeg, zij willen uit hun huidskleur politieke munt slaan. Iets wat overigens bij blanken (in het antizwartepietistische jargon "witten" genoemd) ten strengste veroordeeld wordt.

 
 
Het is, euh, interessant om te zien tot wat voor soort argumenten je lijkt terug te plooien om je punt te maken. (Ik ben er overigens niet helemaal uit wat dit punt precies is, maar ik vermoed toch dat het iets is à la "Zwarte Piet is niet racistisch en iedereen die zegt van wel heeft ongelijk".) Ik bedoel, het aantal loze en/of discutabele aannames dat je op zo weinig woorden tentoonspreidt is best indrukwekkend.

[luc]

Waar ik me aan stoor is waarom we toch altijd zo politiek correct moeten zijn hier in Nederland. Iedereen tevreden houden lukt toch nooit.
 
Als ik terug denk aan mijn kindertijd, de tijd dat ik nog dacht dat sinterklaas met zijn stoomboot vanuit Spanje kwam, zag ik zwartepiet niet als zwart. Zwartepiet was voor mij een term voor de helpers van sinterklaas, dat ze zwart waren en daarom zwartepieten heten is een link die ik toen der tijd nooit gelegd heb. Dit beeld heb ik lang volgehouden zelfs jaren nadat ik wist dat sinterklaas niet met zijn stoomboot uit Spanje kwam (tot een jaar of 16 zelfs). Totdat ik ooit de vertaling van zwartepiet zag in het lesboek van Engels: ‘black peter’. Vanaf dat moment begon ik pas na te denken over de oorsprong van de term zwarte piet. Waarom het piet is ben ik nooit achter gekomen. Waarom ze zwart zijn is volgens mij niet omdat het slaven zijn uit Afrika maar vanwege de roet in de schoorstenen.
 
Achja, zoek een stok om de hond te slaan en gij zult er één vinden.
Aan het eind van de dag ben ik pro piet en eet ik gewoon een negerzoen.   

[Ger]

De rechtbank geeft de antizwartepietisten dus niet helemaal gelijk, maar wel in zoverre dat "deze figuur van Zwarte Piet een negatieve stereotypering is van zwarte mensen." Een grondig onderzoek vond de rechtbank - gezien de vermelde nogal eenzijdige bronnen - kennelijk niet nodig.

De rechtbank voert nooit onderzoek uit. De belanghebbenden in de rechtszaak dienen de onderzoeken aan te dragen. Het is aan de rechter om het resultaat van die onderzoeken te interpreteren en op waarde te schatten.
En in dit geval heeft de rechter dus geoordeeld dat er te weinig onderzoek is gedaan naar de diverse belangen door de gemeente Amsterdam.
 
Zoals Typhoner al schrijft: het lijkt erop dat je je punt wil maken en de informatie dusdanig probeert te plooien dat het je punt ondersteunt. Maar wat ik nu echter al een paar keer probeer aan te geven is dat hoewel de rechter de burgemeester veroordeeld heeft tot het betalen van de proceskosten en het heroverwegen (dus niet het terugdraaien!) van de beslissing, ze de klagers ook zeker niet in het gelijk heeft gesteld m.b.t. het racismeverhaal. Het enige wat ze zegt is dat bij zulke kwesties alle belangen meegenomen moeten worden en dat het vergunningtraject dus onzorgvuldig is verlopen.

[Bartjes]

Altijd leuk om van niet nader gespecificeerde denkfouten, foutieve aannamen en verdraaiingen beschuldigd te worden. Over discussietrucs gesproken.
 
Ook Ger slaat de plank mis: ik heb het niet over de rol van de burgemeester van Amsterdam. Het gaat mij om de mening van de rechtbank over de figuur van Zwarte Piet. Die mening is de antizwartepietisten niet ontgaan, en mij evenmin. De citaten spreken voor zich.

[Benm]

Het gaat mij om de mening van de rechtbank over de figuur van Zwarte Piet. Die mening is de antizwartepietisten niet ontgaan, en mij evenmin. De citaten spreken voor zich.

 
De uitspraken van deze rechter misschien wel, maar qua vonnis betekent het niet meer of minder dan dat de burgermeester de aanvraag zowel aan de nederlandse grondwet had moeten toetsen (hetgeen geen probleem is) als aan een EU richtlijn (hetgeen blijkbaar niet gebeurd is). 
 
Anderzijds heeft de rechter ook gezegd dat het niet haar plaats was om te oordelen over zwarte piet an sich, het betreft slechts een conclusie dat de gemeente de aanvraag mogelijk onvoldoende heeft overwogen. 

[Bartjes]

@ Benm
 
De burgemeester moet de intocht heroverwegen precies omdat de rechter Zwarte Piet een kwetsende karikatuur van zwarte mensen vindt. Was dat laatste niet het geval (zoals de voorstanders van Zwarte Piet volhouden), dan was er helemaal niets te heroverwegen. Het lijkt er op het eerste gezicht op dat de antizwartepietisten met die rechtszaak maar weinig bereikt hebben, maar de schijn bedriegt. Zij hebben op een wezenlijk punt gelijk gekregen: Zwarte Piet is een kwetsend stereotype van zwarte mensen. De (juridische) discussie gaat er dan niet meer over of Zwarte Piet racistisch is, maar hoe racistisch hij is.
 
En dit zal dan ook beslist niet het einde van het verhaal zijn. Het is opnieuw Amerika waar we kunnen zien tot welke absurditeiten dat uiteindelijk kan leiden. Het zou véél beter zijn al direct aan het begin de rug recht te houden en niet die weg op te gaan, maar daarvoor missen we in ons landje de ruggengraat. De bestuurlijke elite heeft geen zin in onrust of rellen en al helemaal niet in beschuldigingen van racisme, dus geeft men de antizwartepietisten gedeeltelijk en stapje voor stapje gelijk. De snelheid waarmee dat gebeurt wordt enkel bepaald door angst voor de voorstanders van Zwarte Piet. De spraakmakende elite ziet al aankomen dat de antizwartepietisten het uiteindelijk gaan winnen, dat Nederland met de figuur van Zwarte Piet geïsoleerd komt te staan, en dat het "inzicht" in het racistische karakter van Zwarte Piet zienderogen veld wint. Uit kuddegedrag en opportunisme neemt zo de een na de ander afstand van Zwarte Piet. Een klein aantal mensen zal zich wellicht op basis van argumenten hebben laten overtuigen, maar gezien de mate waarin het politieke leven in onze moderne wereld door modieuze opvattingen wordt beheerst zal dat maar een miniem klein percentage zijn. Het is een voortgaand proces, en de uitkomst is zo goed als zeker: een klinkende overwinning voor de antizwartepietisten. Wat er daarna nog allemaal gaat volgen weet ik niet. Maar ik ben er beslist niet gerust op, en de ontwikkelingen tot nog toe geven aan dat mijn al veel eerder in dit topic gemaakte sombere inschatting de juiste is.

[Marko]

@ Benm
 
De burgemeester moet de intocht heroverwegen precies omdat de rechter Zwarte Piet een kwetsende karikatuur van zwarte mensen vindt.
 

 
De bestuursrechter vindt dat niet, de bestuursrechter is tot die conclusie gekomen op basis van door de eisers geschetste feiten, en belangrijker, op basis van een standpunt van het College voor de Rechten van de Mens die zij als onafhankelijk beschouwt en waar veel waarde aan wordt gehecht.
 
Dat feit - dat de figuur Zwarte Piet als kwetsend wordt ervaren - staat als een paal boven water. Je kunt van mening verschillen over de ernst van de kwetsing - en je kunt aanvoeren dat dit door lang niet iedereen zo wordt ervaren, etc. etc. Maar dat doet niets af aan dat simpele gegeven. Dat is niet eens een kwestie van gelijk krijgen. Als die mensen - weliswaar een minderheid maar toch een niet te verwaarlozen gedeelte - dat zo ervaren, dan is dat zo. Het College schrijft:
 
Ook al is het niet racistisch bedoeld, het wordt wel als kwetsend ervaren. Het bevestigen van stereotype beelden (dom, knecht, en donker) werkt door en mensen hebben er last van. Uit eigen onderzoek weet het College dat discriminatie veelal niet de intentie is maar wel het effect van gedrag.
 
Dit kun je proberen te negeren of te ontkennen, maar dat verandert er verder niets aan en snijdt juridisch ook geen hout.
 
Gezien eerdere jurisprudentie, betekent dat simpelweg dat een dergelijke overweging moet worden meegenomen in behandeling van de vergunningsaanvraag. Het betekent niet, en dat wordt ook expliciet aangegeven in de uitspraak, dat de vergunning geweigerd had moeten worden. Het betekent enkel dat de burgemeester bij de behandeling de belangen van deze personen moet afwegen tegen "het algemeen belang". Dat is niet gebeurd, en dat moet alsnog.
 
De bestuursrechter stelt verder expliciet dat het niet aan de rechtbank is om deze afweging te maken. 
 
Dat is de uitspraak, niet meer en niet minder. Ten overvloede: de eisers hebben voor het overgrote deel (alle punten op 1 na) geen gelijk gekregen, en op het punt waar ze wel in het gelijk zijn gesteld betreft het een onderdeel van het bestuurlijke proces dat over moet.
 
Verdere blabla over gebrek aan ruggegraat, bestuurlijke elite, "antizwartepietisten", en een somber toekomstbeeld voegen verder niet zo veel toe. Vooral dat laatste is ronduit lachwekkend. Je doet net alsof het land in zijn bestaan wordt bedreigd, terwijl het enige wat er aan de hand is, is dat mensen worden geconfronteerd met het gegeven dat ze wellicht wat racistischer zijn dan ze zelf dachten. Ik zie niet in waarom dat een probleem zou zijn.
 
Misschien is het ook gewoon een kwestie van buiten de gebaande paden van de Sinterklaastraditie durven te treden.

[klazon]

Je doet net alsof het land in zijn bestaan wordt bedreigd, terwijl het enige wat er aan de hand is, is dat mensen worden geconfronteerd met het gegeven dat ze wellicht wat racistischer zijn dan ze zelf dachten. Ik zie niet in waarom dat een probleem zou zijn.

Het land wordt inderdaad niet in zijn bestaan bedreigd. Maar er is wel een probleem, nl. dat de volgende Sinterklaasintocht al weer over 4 maanden is. Dan moeten we weten waar we aan toe zijn, want op een voortduring van dit gedoe zit niemand te wachten.
Wat mij betreft blijft zwarte Piet gewoon zwart. Dat het racistisch zou zijn zit alleen in de hoofden van de anti's. Iemand moet ze dat recht voor de raap duidelijk maken, en daarna moeten ze ophouden met zeurpieten.

[Bartjes]

(...)  en daarna moeten ze ophouden met zeurpieten.

 
Was dat maar waar. Zwarte Piet is pas het begin. In de VS kun je - zoals met zoveel zaken - zien wat ons nog te wachten staat. Bovendien winden de antizwartepietisten er zelf ook geen doekjes om, zij willen alles wat volgens hen racisme is "met wortel en tak uitroeien". Als een onschuldige en vrolijke fantasiefiguur uit de folklore zoals Zwarte Piet al racisme is, kun je er donder op zeggen dat ze nog veel meer zullen ontdekken. En daarmee bedoel ik niet het echte racisme op de arbeidsmarkt, in winkels, bij de ingang van discotheken, etc. Want dat is het echte probleem! Maar door als zijnde racisme aan te vallen wat geen racisme is, schaden de antizwartepietisten die strijd tegen het echte racisme.

[Rhiannon]

Opmerking moderator

Deze discussie is aan het verworden tot een herhalen van een ieders eigen standpunten. Men heeft nu genoeg de gelegenheid gehad om zijn/haar eigen mening hierover te ventileren en het moderatorteam heeft de indruk dat er niets nieuws meer wordt aangedragen. Het beste is dan ook om deze discussie op slot te doen.

[Rhiannon]

Opmerking moderator

Na intern overleg in het moderatorenteam hebben wij besloten om dit onderwerp te heropenen met de volgende kanttekeningen:
1) Als je iets wilt toevoegen aan deze discussie, verdiep je dan eerst in andermans standpunten, probeer die te begrijpen en val niet in herhaling;
2) Het moderatorenteam zal strenger toezicht houden op dit topic; een eventueel opnieuw uit de hand lopen zal onherroepelijk leiden tot definitieve sluiting van het topic;
3) Houd je aan de regels van WSF, blijf netjes en respectvol tegenover elkaar.
 
De bijdragen en/of passages die hetzij niet ter zake deden, hetzij als te aanvallend, beledigend of uitlokkend konden worden beschouwd zijn verwijderd.
 
Bovendien is het topic verplaatst naar het forum Rechtswetenschappen, omdat de discussie zich toch vooral op juridische zaken lijkt toe te gaan spitsen.

[Marko]

Het land wordt inderdaad niet in zijn bestaan bedreigd. Maar er is wel een probleem, nl. dat de volgende Sinterklaasintocht al weer over 4 maanden is. Dan moeten we weten waar we aan toe zijn, want op een voortduring van dit gedoe zit niemand te wachten.

 
Dat is dan vooralsnog geen probleem. De burgemeester van Amsterdam heeft 6 weken de tijd om de betreden vergunning van een uitgebreidere motivatie te voorzien, dat is dus ruim voor de volgende intocht.
 
Waar ik op hoop is dat de burgemeester motiveert dat de vermeende inbreuk op het privéleven van een "enkeling" in geen verhouding staat tot het algemeen belang. Iets in de trant "Vele duizenden kinderen zijn gewend aan de start van de Sinterklaastijd met een intocht met Zwarte Pieten. Afschaffen van die intocht of rigoureuze aanpassingen aan het uiterlijk van de betrokkenen zoals het verdwijnen van het kroeshaar of de rode lippen zullen voor de kinderen een teleurstellende en moeilijk te plaatsen ervaring zijn."
 
Hoe dan ook, als je wil weten waar je aan toe bent zal een uitspraak van de burgemeester van de grootste stad van Nederland daaraan kunnen helpen.
 
Verder, zelfs al zitten de problemen daadwerkelijk enkel in het hoofd van degenen die een klacht hebben ingediend, dan gaan die niet weg door gewoon te zeggen dat dat zo is en ze mee te geven dat ze niet moeten zeuren. Daarmee overtuig je niemand. Die iemand die dat overtuigen moet doen moet van goeden huize komen - heb je een idee wie zoiets zou kunnen doen?